Archiwum

Dariusz S. Minakowski

Kolejny raz w ramach promocji i działań na rzecz kompleksowego wykorzystania kukurydzy na paszę lub do produkcji biogazu rolniczego odbyło się w gospodarstwie rolnym państwa  Olkowskich w Pienicach, gmina Krasnosielsk, spotkanie promocyjno-informacyjne pod hasłem „Kukurydza biogazowa”.

Oficjalnego otwarcia spotkania dokonał dr inż. Witold Rzepiński – inicjator i zarazem główny organizator z ramienia MODR w Warszawie, Oddział w Ostrołęce. W imieniu gospodarzy spotkania, uroczyście powitał zaproszonych gości oraz producentów mleka i rolników mgr Krzysztof Olkowski, właściciel gospodarstwa Pienice a zarazem współorganizator tego ważnego dla praktyki wydarzenia. Współorganizatorami i sponsorami tej imprezy byli również Marconi Investment Energy Power Group, MODR Oddział w Ostrołęce, KWS Polska, IHAR HR SMOLICE, CHEMIROL, MLEKOVITA Group – Oddział Produkcyjny „Kurpie” w Baranowie, POLMLEK Lidzbark Warmiński.
Moderatorem merytorycznej części spotkania był dr inż. Witold Rzepiński. W swoim wystąpieniu zwrócił on uwagę na uniwersalne znaczenie kukurydzy w aspekcie jej wykorzystania na cele paszowe (kiszonka, ziarno) oraz do produkcji agrobiomasy, z przeznaczeniem m.in. na biogaz (odnawialne źródło energii).
Zgodnie z wymaganiami unijnymi produkcja biogazu podlega monitorowaniu. Począwszy od
1 stycznia 2011 r. wytwarzanie biogazu lub wytwarzanie energii elektrycznej z biogazu jest działalnością regulowaną. W rozumieniu przepisów wymagany jest wpis o działalności gospodarczej do rejestru w Agencji Rynku Rolnego przedsiębiorstw energetycznych, zajmujących się wytwarzaniem biogazu rolniczego. Na dzień 31.12.2011 r. w rejestrze ARR przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem biogazu rolniczego ujętych było 16 biogazowni rolniczych. Łącznie zainstalowana moc biogazowni rolniczych w tym okresie wyniosła 15,9 MW energii elektrycznej oraz 15,6 MW ciepła. Jak z tego wynika ARR prowadzi na bieżąco rejestr zatwierdzonych podmiotów produkcyjnych skupujących i przetwarzających agrobiomasę w tym m.in. kukurydzę oraz sprawuje nadzór nad przetwarzaniem roślin energetycznych. Rejestr ARR obejmuje wytwórców, tj. przedmioty wykonujące działalność w zakresie wytwarzania, magazynowania lub wprowadzania do obrotu biokomponentów. Dotyczy to także rolników wytwarzających biopaliwa na własny użytek. Warto przy tym nadmienić dla porównania skali produkcji biogazu w Polsce, że w Niemczech aktualnie funkcjonuje ponad 7 tys. biogazowni i nadal ten kierunek pozyskiwania ekoenergii jest tam rozwijany.
W kolejnym wystąpieniu prof. dr hab. Józef Adamczyk z IHAR Hodowla Roślin Smolice omówił najważniejsze aktualne trendy w hodowli odmian (mieszańców) kukurydzy. W tym roku w Polsce 40% kukurydzy jest uprawiana na kiszonkę z całych roślin dla bydła a około 60% przeznaczana jest na ziarno. Nowy kierunek, który jest aktualnie rozwijany w naszym kraju, to produkcja agrobiomasy z kukurydzy przeznaczana na cele energetyczne. Profesor podkreślił również, że napięty bilans zbożowy w tym roku w Polsce został poprawiony dzięki spodziewanym plonom kukurydzy. Łączny areał uprawy tej rośliny w Polsce aktualnie przekracza 1 mln ha. Problemy jakie pojawiły się w bilansie zbóż wynikają ze strat jakie spowodowały tegoroczne mrozy w uprawie ozimin.
W bieżącym roku w Polsce odnotowano istotny wzrost uprawy kukurydzy, który wyniósł 44,3%. Należy przy tym nadmienić, że w różnych regionach naszego kraju wzrost areału uprawy kukurydzy był zróżnicowany i np. w woj. Mazowieckim i Wielkopolskim wyniósł on 60%, natomiast dla porównania w woj. Warmińsko-Mazurskim ten wzrost wynosił jedynie około 5% w stosunku do ubiegłego roku. Interesujące są również dane, które wskazują, że co trzeci hektar areału przeznaczonego pod kukurydzę obsiewany jest materiałem siewnym z HR Smolice, a następnie Pioniera, KWS oraz Limagrain. Interesujące są również dane, że 90% uprawy kukurydzy na Podlasiu i Mazowszu stanowi kukurydza (ok. 60%) przeznaczana na kiszonkę o liczbie FAO 240-260. Odmiany kukurydzy średnio wczesne (FAO 220) z przeznaczeniem na ziarno okazują się w wielu regionach kraju wystarczająco stabilne w plonie i najczęściej plonują systematycznie powyżej wzorca w różnych lokalizacjach na terenie kraju. Mieszaniec Lokata (FAO 220) jest wczesną odmianą trójliniową (TC) o ziarnie typu semi-flint wykorzystywany do produkcji biogazu oraz na wysoko energetyczną kiszonkę. Odmiana kukurydzy przydatna do produkcji kiszonki o wysokiej koncentracji energii szczególnie w północno-wschodnim regionie kraju i na słabszych stanowiskach (zalecana obsada 8 roślin/m2 przy zbiorze na ziarno, a na kiszonkę 10 roślin/m2. Inna odmiana średniowczesnego mieszańca trójliniowego (TC) Opoka (FAO 240), polecana jest głównie na kiszonkę na terenie całego kraju z wyjątkiem północnej części (3 region). Warto nadmienić, że jest to najczęściej kupowany w br. mieszaniec z Hodowli Roślin Smolice. Na uwagę zasługuje wysoka strawność substancji organicznej całych roślin tej odmiany kukurydzy, co skutkuje wysoką wartością energetyczną kiszonki.
Agrobiomasa kukurydzy przeznaczana do produkcji biogazu oraz do bezpośredniego spalania, jako źródło energii odnawialnej dla elektrowni, pozyskiwana jest najczęściej z odmian charakteryzujących się wysoką liczbą FAO, często nawet powyżej 320. Wśród odmian KWS doskonałą rośliną na biogaz jest Cannavaro, która charakteryzuje się FAO wynoszącym 310.
Zbiór kukurydzy na ziarno w wielu regionach naszego kraju może być w pełni zadawalający. Dla przykładu warto przytoczyć rekordowy plon suchego ziarna kukurydzy, który w jednym z przedsiębiorstw rolnych wyniósł 23 tony z 1 ha. W przeciętnych warunkach glebowo-klimatycznych plon suchego ziarna kukurydzy kształtuje się na ogół na poziomie około 15 t z 1 ha. Smolicki średniopóźny mieszaniec trójliniowy (TC) Vitras (FAO 260), przeznaczony do uprawy na kiszonkę w całym kraju a także na agrobiomasę do produkcji biogazu w 2011 r. plonował bardzo wysoko na poziomie około 100 ton świeżej masy z 1 ha (wysokość roślin wynosiła 4,20 m).
Nowym średniopóźnym mieszańcem trójliniowym (TC) o liczbie FAO 270, który ma uniwersalne zastosowanie zarówno na ziarno, kiszonkę lub jako surowiec do biogazowni jest kukurydza „Ułan”. Mieszaniec ten charakteryzuje się wysokim plonem sm 24,1 t/ha a średni plon świeżej masy w skali kraju w ostatnim sezonie wegetacyjnym wyniósł 65,4 t/ha. Mieszaniec ten uważany jest za lidera w grupie średniopóźnych odmian z hodowli HR Smolice.
Aktualnie badania nad nowymi odmianami kukurydzy prowadzone są w IHAR HR Smolice z wyprzedzeniem na okres około 10 lat. Tym niemniej rokrocznie pozyskiwane są nowe odmiany, ale tylko 3-5 nowych odmian kukurydzy wprowadzane jest do rejestru nowych odmian i na rynek nasienny w kraju. Stały postęp hodowlany oraz doskonalenie jakości oferowanego materiału nasiennego stanowi podstawę uzyskiwania atrakcyjnych cech użytkowych roślin w tym m.in. wysokich plonów w uprawie kukurydzy na paszę lub do produkcji biogazu.
W krótkim wystąpieniu mgr inż. Stefan Wysocki reprezentujący firmę KWS Polska, która dysponuje bardzo dobrym materiałem siewnym różnych odmian kukurydzy, przedstawił praktyczne aspekty wykorzystania atrakcyjnych mieszańców kukurydzy tej firmy do produkcji mleka i biogazu. KWS Polska zajmuje się hodowlą odmian roślin pastewnych i przemysłowych oraz dystrybucją wartościowego materiału siewnego, w tym intensywnych odmian kukurydzy, sorga a także innych zbóż oraz ziemniaków, buraków i rzepaku. Firma na krajowym rynku nasion działa od ponad 16 lat. Propagowane obecnie mieszańce kukurydzy adresowane są do producentów mleka a także dla producentów agrobiomasy z przeznaczeniem do produkcji biogazu KWS Polska posiada całą paletę odmian kukurydzy z pełną charakterystyką ich przydatności na różne stanowiska (zimne, optymalne i suche), które łączą wysoki plon ziarna lub biomasy z jego jakością.
Kolekcję odmian kukurydzy z różnych hodowli zaprezentował Chemirol. Informacje na temat dostępnych w ofercie Chemirolu odmian kukurydzy oraz programów uprawy oraz zabiegów dotyczących ochrony i pielęgnacji oraz dolistnego odżywiania roślin kukurydzy przedstawiał Jarosław Tarnicki Crop Manager Zboża Oddział Chemirolu Mazowsze-Bielsk. Firma Chemirol przygotowała interesujące i obszerne opracowanie dedykowane producentom na temat najlepszych mieszańców kukurydzy.
W ramach praktycznej części spotkania przedstawiono najnowszą kolekcję mieszańców kukurydzy z hodowli HR Smolice IJHAR Group, KWS Polska oraz firmy Chemirol. Uczestnicy spotkania mieli możliwość bezpośredniej oceny poszczególnych odmian na poletku pokazowym. Prowadzono również dyskusję z przedstawicielami firm zajmujących się pozyskiwaniem i dystrybucją materiału siewnego nt. najważniejszych cech użytkowych różnych mieszańców kukurydzy.
Spotkanie dotyczące najnowszych osiągnięć w zakresie użyteczności paszowej i do produkcji biogazu mieszańców kukurydzy znajdujących się w rejestrze COBORU, przebiegło w miłej i merytorycznej atmosferze. Na podkreślenie zasługuje sprawna organizacja imprezy, która obejmowała również część popularyzatorsko-rozrywkową. W części oficjalnej przedstawiono „hymn kukurydzy” co wzbudziło duże zainteresowanie uczestników imprezy i podkreślało znaczenie oraz uniwersalność kukurydzy wśród wszystkich intensywnie użytkowanych roślin pastewnych.