Hodowca Bydła 4/2016

Marcin Różewicz

Instytut Bioinżynierii i Hodowli Zwierząt,

UPH Siedlce

Bydło domowe należy do zwierząt jednopłodowych co oznacza, że normą jest uzyskiwanie od jednej cielnej krowy jednego cielęcia rocznie. Ciąże mnogie u tego gatunku choć rzadko to jednak zdarzają się w ostatnim czasie z coraz większą częstotliwością, szczególnie w stadach bydła mlecznego. Mimo, że u mniejszych gatunków należących podobnie jak bydło do przeżuwaczy jak owce czy kozy pożądane, a zarazem nieobciążające nadmiernie organizmu matki są ciąże bliźniacze lub trojacze, to jednak ciąża bliźniacza oraz sam poród przez krowę dwóch cieląt tylko z pozoru może wydawać się korzystny. Oprócz pewnej korzyści w postaci dwóch cieląt z jednej ciąży niesie ze sobą ryzyko w postaci możliwych powikłań.

O dobrych wynikach rozrodczych szczególnie u wysokowydajnych krów mlecznych, gdzie często zdarzają się problemy z rozrodem, świadczy uzyskanie jednego cielęcia od krowy rocznie. Z punktu widzenia ekonomiki produkcji wydawać by się mogło, że uzyskanie dwóch cieląt od jednej krowy pozwoli na powiększenie stada, jak również spowoduje dodatkowy zysk. Jednak komplikacje występujące podczas bliźniaczych porodów, szczególnie u krów mlecznych oraz niekorzystne zjawisko frymartynizmu sprawia, że nie do końca można uznać ciąże mnogie za korzystne.

Biologiczne uwarunkowanie

U większości krów cykl rujowy trwa 21-28 dni, ze średnim odchyleniem 2,33 dnia. Dzieli się go na cztery okresy:

             okres przedrujowy (proestrus),

             ruja właściwa (estrus),

             okres porujowy (metaestrus),

             okres spoczynku (anoestrus).

Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Zdzisław Gliński, Krzysztof Kostro

AP Wrocław

Nowym i rosnącym zagrożeniem dla hodowli zwierząt domowych są choroby zakaźne i pasożytnicze których źródłem zakażenia są różne gatunki zwierząt łownych, zarówno zwierzyna gruba taka jak jeleń szlachetny, sarna, łoś, daniel, muflon, dzik oraz zwierzyna drobna (zając szarak, dziki królik, bażant, kuropatwa, kaczki i gęsi łowne). Chore zwierzęta rozsiewające zarazki stanowią bezpośrednie zagrożenie także dla bydła, owiec i kóz. Skala tych zagrożeń zależy z jednej strony od rodzaju i inwazyjności zarazków z drugiej zaś strony od istnienia warunków umożliwiających zakażenie. Najważniejszym czynnikiem w tym przypadku jest kontakt z paszą i wodą oraz ze środowiskiem zanieczyszczonym przez zarazki oraz z przenosicielami jakimi są owady krwiopijne i kleszcze. Mniejszą rolę odgrywają kontakty bezpośrednie chorych zwierząt łownych ze zwierzętami domowymi. Wyjątek stanowi wścieklizna, która szerzy się wyłącznie drogą kontaktu bezpośredniego zwierząt wydzielających wirus wścieklizny ze śliną a wrotami zakażenia są rany po pogryzieniu.

Wiele z chorób przenoszonych ze zwierząt łownych może szerzyć się wśród zwierząt hodowlanych, co przyczynia się do strat ekonomicznych, zaś choroby wywołane przez czynniki zoonotyczne zagrażają zdrowiu, a w niektórych przypadkach (wścieklizna) życiu ludzi.

                Na występowanie chorób zakaźnych u bydła przenoszonych ze zwierząt dzikich oraz zwierząt łownych mają wpływ zarówno czynniki naturalne oraz czynniki antropogeniczne związane z działalnością człowieka. Wśród czynników naturalnych to obecność chorych zwierząt, brak ich naturalnych wrogów, wzrost populacji gryzoni jako częste źródło zakażenia, obecność przenosicieli chorób oraz niekontrolowana migracja zwierząt dzikich, często występowanie u zwierząt łownych bezobjawowych zakażeń lub chorób o subklinicznym przebiegu, co uchodzi uwadze człowieka. Wędrówki lisów i wilków przyczyniły się do rozprzestrzenienia wścieklizny w Europie, zaś szopów w Ameryce Północnej w latach 70-tych XX. Ważne znaczenie odgrywa zmienność cech zarazków oraz ich zdolność do przekraczania barier międzygatunkowych i adaptacja do nowych gospodarzy jakimi są zwierzęta domowe.

Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.

Zaloguj się, aby zobaczyć.