Archiwum
Możliwość występowania stresu cieplnego u krów
Józef Krzyżewski
Instytut Genetyki i Hodowli
Zwierząt Polskiej Akademii Nauk w Jastrzębcu
Organizm krowy mlecznej posiada zaprogramowaną przez naturę tzw. „strefę komfortu cieplnego”, czyli optymalną temperaturę otoczenia oraz wilgotność i ruch powietrza. Jest to taki stan, w którym organizm nie zużywa dodatkowej energii ani na ogrzanie organizmu ani też na ochładzanie. W takich warunkach zwierzę pobiera ilość paszy zgodną z zapotrzebowaniem organizmu oraz produkuje optymalną ilość mleka.
Strefa komfortu cieplnego jest różna dla różnych gatunków zwierząt i zależy także od wieku oraz stanu fizjologicznego. Dla krów mlecznych optymalna temperatura, w zależności od wilgotności i szybkości ruchów powietrza, mieści się w przedziale 8-16°C. Jeśli organizm znajdzie się poza strefą komfortu cieplnego, uruchamia różnego rodzaju mechanizmy, umożliwiające pozbycie się nadmiaru ciepła lub dostarczenie dodatkowej ilości ciepła w celu dogrzania organizmu. U krów mlecznych mechanizmy związane z oddawaniem nadmiaru ciepła są uruchamiane już po przekroczeniu 20°C. Maksymalne wartości temperatury dla bydła, po przekroczeniu których wyraźnie pogarsza się dobrostan, mieszczą się w przedziale 24-27°C. Wysoka temperatura w połączeniu z niską wilgotnością względną powietrza jest przyczyną osuszania błony śluzowej dróg oddechowych i stwarza jednocześnie korzystne warunki do zwiększonej liczby infekcji wirusowych i bakteryjnych. Wysokie temperatury w połączeniu z wysoką względną wilgotnością powietrza hamują odprowadzanie nadmiaru ciepła z organizmu. Następuje jego akumulacja, wzrasta temperatura ciała krowy, co zaburza mechanizmy termoregulacyjne i stwarza warunki do wystąpienia stresu cieplnego, który w skrajnych warunkach może doprowadzić nawet do śmierci zwierzęcia (rys. 1).
Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.