Archiwum
Czy istnieje konieczność szczepienia zwierząt?
Zdzisław Gliński
UP Lublin
Dzięki osiągnięciom mikrobiologii i wirusologii ustalono etiologię chorób zakaźnych oraz określono wrażliwość zarazków na czynniki środowiskowe, środki odkażające i leki, co w połączeniu z osiągnięciami immunologii chorób zakaźnych, a ostatnio biologii molekularnej i immunogenomiki, stworzyło podstawę do podejmowania skutecznej profilaktyki i leczniczenia chorób infekcyjnych. Bardzo pomocne okazały się przy tym osiągnięcia z dziedziny epizootiologii, które wykorzystuje się w identyfikacji źródła zakażenia i rezerwuarów zarazka oraz dróg transmisji chorób zakaźnych.
Nowoczesna profilaktyka w chorobach zakaźnych zwierząt realizuje dwa główne cele: po pierwsze – niedopuszczenie do zakażenia zwierząt oraz zanieczyszczenia środowiska zarazkami, po drugie – zwalczenie zakażenia i niedopuszczenie do rozwoju choroby.
Realizacją pierwszego celu zajmuje się profilaktyka nieswoista. Obejmuje ona wielokierunkowe działania, które są ściśle uzależnione od rodzaju zarazków wywołujących chorobę, gatunku, często i wieku zwierząt, dróg szerzenia się choroby oraz obecności przenosicieli mechanicznych i biologicznych. W zależności od rodzaju choroby i sytuacji epidemiologicznej dokonuje się likwidacji lub ograniczenia źródeł zakażenia jakimi są chore zwierzęta, siewcy zarazków i ich rezerwuary, niszczy sie wektory zarazków, likwiduje zarazki poza organizmem zwierząt przez odkażanie. Realizacja drugiego celu profilaktyki jakim jest nabycie przez zwierzęta odporności przeciwzakaźnej przeciwko określonej chorobie jest możliwa dzięki profilaktyce swoistej, w skład której wchodzą szczepienia (wakcynacja) zwierząt. Szczepienia są najodpowiedniejszym i jednocześnie najłatwiejszym sposobem nabycia swoistej odporności przeciwzakaźnej. Szczepionki bowiem są jednym z największych osiągnięć współczesnej medycyny i weterynarii.