Archiwum
Syndrom słabego cielęcia zagrożenia w odchowie nowonarodzonych cieląt
Marta Kaliciak, Maciej Adamski
UP Wrocław
Racjonalny odchów cieląt jest tematem nadal aktualnym. Najbardziej newralgicznym momentem w życiu cieląt jest okres neonatalny, szczególnie pierwsza doba życia. W tym okresie występuje najwyższa śmiertelność nowonarodzonych cieląt. Prawidłowa opieka nie tylko obniża śmiertelność tych zwierząt, lecz również daje większe szanse na uzyskanie wartościowego zwierzęcia w przyszłości. Chore i zaniedbane cielę nie wyrośnie na wartościową jałówką ani następnie na krowę mleczną. Konsekwencje błędów na tym etapie są długoterminowe. Dlatego chcąc zadbać o jakość własnego stada, w pierwszej kolejności należy prawidłowo postępować z nowonarodzonymi cielętami.
Standardową procedurą wczesnej oceny noworodka powinna być ocena witalności. Obejmuje ona określenie takich parametrów jak: rytmiczność oddechu i akcji serca, zabarwienie błon śluzowych, występowanie napięcia mięśniowego oraz odruchów, jak również czas-okresu kiedy cielę: zaczyna podnosić głowę, utrzymuje pozycję mostkową i podejmuje próby wstawania. Zdrowe cielęta powinny podnosić głowę po około 3 minutach od porodu, natomiast po 5 minutach przyjąć pozycję mostkową. Natomiast pierwsze próby wstawania powinny mieć miejsce 20 minut po porodzie, a po 60-90 minutach od narodzin zwierzę powinno pewnie i samodzielnie stać. Jeżeli długość czasu od narodzin do podjęcia tych czynności jest zwiększona to fakt ten wskazuje na osłabienie cielęcia. Do oceny żywotności cieląt wykorzystać można skalę Mullinga. Ocena witalności wg Mullinga oparta jest o jest o 4 parametry, każdy z nich jest oceniany w skali 0-2. Ocenie poddawane są: reakcja głowy na nagłą zmianę temperatury (polanie zimną wodą), odruch źrenicowy i międzyracicowy, akcja oddechowa oraz zabarwienie jamy ustnej (tabela 1). Suma uzyskanych punktów za wszystkie kryteria pozwala ocenić żywotność cieląt. Zwierzęta, które uzyskały 7-8 punktów klasyfikuje się jako żywotne, a 4-6 jako zagrożone. Cielęta, które uzyskały do 3 punktów uznaje się za słabo żywotne.
Oceniając noworodka należy zwrócić również uwagę na zabarwienie błon śluzowych (czy nie są one zbyt blade). Istotne jest również sprawdzenie odruchu ssania oraz odruchu rogówkowego (przymrużenie oka na skutek jego dotknięcia). Zupełny brak tych odruchów może wskazywać na niedotlenienie w trakcie porodu.