Archiwum
Mieszanki gatunków i odmian traw oraz roślin bobowatych (motylkowatych) na użytki przemienne
Marzenna Olszewska
Katedra Łąkarstwa i Urządzania Terenów Zieleni
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Przemienne użytki zielone są to zbiorowiska roślinne z dominacją lub dużym udziałem traw krótkotrwałych i o średniej trwałości, dostarczające wysokich plonów dobrej jakościowo paszy, włączone w cykl płodozmianu polowego. Uprawia się je krótko – od 1 do 4 lat i użytkuje głównie kośnie, rzadziej pastwiskowo. Przemienne użytki zielone mogą tworzyć zasiewy jednogatunkowe (jednoodmianowe) traw, proste mieszanki gatunków i odmian traw oraz mieszanki traw z roślinami bobowatymi drobnonasiennymi.
W Polsce powierzchnia przemiennych użytków zielonych wynosi ok. 0,5 mln ha, a potrzeba ich uprawy wynika głównie z małej powierzchni i niskiej wydajności trwałych użytków zielonych, dużych potrzeb paszowych zwierząt gospodarskich oraz korzyści ekonomicznych tkwiących w możliwości ograniczenia nawożenia azotem, poprzez wykorzystanie roślin bobowatych. Dzięki wprowadzeniu do produkcji nowych, intensywnych odmian traw oraz roślin bobowatych, użytki zielone w uprawie polowej dostarczają znacznych ilości wartościowych pasz objętościowych. Pasze te mogą być wykorzystywane w bezpośrednim żywieniu pastwiskowym lub skarmiane w postaci siana, sianokiszonki czy kiszonki. Przy odpowiednim nawożeniu, racjonalnym użytkowaniu oraz korzystnych warunkach pogodowych, krótkotrwałe użytki zielone dostarczają bardzo wysokich plonów. Średni plon uzyskiwany w kraju wynosi 18,4 t z 1 ha. Wartość pokarmowa paszy z przemiennych użytków zielonych jest również bardzo wysoka. Wyraża się ona dużą strawnością suchej masy, dużą zawartością białka i cukrów rozpuszczalnych w wodzie, soli mineralnych oraz niską zawartością włókna surowego.