Archiwum
Błędy popełniane przy konserwowaniu zielonki z traw i roślin motylkowatych
Iwona Radkowska
Instytut Zootechniki – PIB, Dział Technologii,
Ekologii i Ekonomiki Produkcji Zwierzęcej. Balice k/Krakowa
Adam Radkowski
Instytut Produkcji Roślinnej/Zakład Łąkarstwa,
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
W ostatnich latach w żywieniu krów mlecznych oraz bydła opasowego występuje tendencja do całorocznego utrzymywania zwierząt w oborze, dlatego bardzo ważna staje się kwestia jakości pasz objętościowych konserwowanych. Produkcja pasz konserwowanych umożliwia równomierne i pełnowartościowe żywienie zwierząt przez cały rok, a odpowiednie przygotowanie i konserwacja pasz w żywieniu bydła stanowi podstawę zdrowotności i produkcyjności zwierząt.
Znajomość podstawowych zasad konserwowania ma bardzo duże znaczenie dla uzyskania paszy o odpowiedniej jakości. W naszym kraju najpopularniejszymi metodami konserwacji jest suszenie i zakiszanie. Siano i kiszonka różnią się między sobą wartością pokarmową oraz przydatnością żywieniową. Jakościowo dobre siano jest lepszą paszą w porównaniu do kiszonki ze względu ma mniejszą ilość wody. Zbyt duża zawartość wody w kiszonce zmniejsza pobranie suchej masy. Siano jest dość stabilnym składnikiem dawki pokarmowej, jest chętnie zjadane przez bydło oraz nie powoduje zaburzeń w funkcjonowaniu żwacza. Jednak siano o niskiej wartości paszowej, zawierające znaczne ilości włókna surowego, a małe białka, uniemożliwia uzyskanie wysokiej produkcji mleka bez dodatkowego dokarmiania paszami treściwymi. Metoda konserwacji zielonki w postaci siana jest znacznie droższa niż zakiszanie, ponadto jest bardziej pracochłonna oraz narażona na występowanie większych strat składników pokarmowych. Z tych względów systematycznie zmniejsza się udział siana w dawkach pokarmowych. W żywieniu bydła możliwe jest zastąpienie siana kiszonkami z traw lub roślin motylkowatych, ale pod warunkiem, że zawierają one powyżej 30% suchej masy. Stosowanie konserwacji w postaci zakiszania wymaga także znacznej wiedzy na temat zachodzących procesów oraz odpowiednich maszyn do zbioru i ugniatania.
- Kiszonki
Kiszenie roślin jest podstawową metodą konserwowania soczystych pasz objętościowych w żywieniu przeżuwaczy. Obecnie w nowoczesnych systemach żywienia, podstawową paszą objętościową dawki pokarmowej dla krów mlecznych są kiszonki. Stosowanie kiszonek gwarantuje zachowanie stabilnej dawki pokarmowej przez cały rok. Dobre jakościowo kiszonki posiadają dużą wartość pokarmową i smakową, ponadto są preferowane w oborach wolnostanowiskowych ze względu na system zadawania paszy. Na jakość i wartość pokarmową kiszonki wpływa szereg czynników wymagających wiedzy i umiejętności, dlatego też cały proces produkcji kiszonek określany jest „technologią produkcji kiszonek”.