Archiwum
Kukurydza jako roślina paszowa
Katarzyna Sobocińska
Kukurydza jest jedną z najczęściej uprawianych i używanych roślin paszowych. Stosuje się ją w żywieniu bydła zarówno mięsnego jak i mlecznego. Kukurydza daje wysoki plon ziarna (średnio 8 t/ha). Areał upraw kukurydzy zaczął wzrastać od 2000 roku.
Kukurydza występuje głównie w postaci kiszonki – z całych roślin, rozgniecionych kolb z ziarnem lub samego ziarna. Ziarno kukurydzy charakteryzuje się najwyższą wartością energetyczną spośród wszystkich zbóż, ponieważ 70% jego składu stanowi skrobia. Zaletą jest to, że w małym stopniu rozkłada się ona w żwaczu i trawiona jest głównie w jelicie cienkim (skrobia „by-pass”). Dodatkowo składniki pokarmowe są łatwostrawne, ponieważ zawartość włókna jest mała. To dość ważna informacja z uwagi na fakt, iż udowodniono większe niedobory energii niż białka w dawkach dla krów w Polsce. Skutkuje to mniejszą wydajnością mleczną i niższą zawartością białka w mleku. Pasza z kukurydzy nie ma stałej zawartości energii i zależy ona głównie od udziału kolb.
Włókno zawarte w kukurydzy stymuluje organizm bydła do odbijania gazów, przeżuwania paszy, co zwiększa produkcję śliny, utrzymuje pH żwacza na optymalnym poziomie i stymuluje jego motorykę. Obniżenie zawartości lignin w roślinie, a tym samym poprawienie jej strawności jest niekorzystne, ponieważ powoduje wyleganie. Aktualnie dostępne odmiany kukurydzy cechują się strawnością włókna na poziomie 3-4%.
10-20% składników pokarmowych to stabilna skrobia nierozkładana w żwaczu, co zwiększa ilość wykorzystanej energii w jelicie. Wraz z dojrzałością ziarna zwiększa się ilość skrobi „by-pass”, jednakże jest ona trudniej dostępna. Strawność skrobi zmniejsza się także wraz z jej przesadną ilością (pow. 1200 g/zwierzę/dzień).
Kiszonka z kukurydzy
Każde ceniące się gospodarstwo mleczarskie posiada pryzmę z zakiszoną kukurydzą, ponieważ jest to niezastąpiona pozycja w menu każdej krowy wysokowydajnej. To prawdziwa bomba energetyczna, najważniejsza pasza objętościowa. Może wydawać się, że jej uprawa w przeliczeniu na 1 ha jest droga. Inaczej wygląda koszt uprawy kukurydzy w przeliczeniu na 1 kg paszy i ilość wyprodukowanego mleka. Aby uzyskać kiszonkę wysokiej jakości należy spełnić kilka warunków: