Archiwum
Optymalny plon zielonej masy na łąkach i pastwiskach
Iwona Radkowska
Instytut Zootechniki – PIB, Dział Technologii, Ekologii i Ekonomiki Produkcji Zwierzęcej
Balice k/Krakowa
Adam Radkowski
Instytut Produkcji Roślinnej/Zakład Łąkarstwa
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Optymalne plonowanie użytków zielonych zależy od wielu czynników środowiskowych, jak również pratotechnicznych. Uprawa roślin w taki sposób, aby osiągnąć jak największy plon zielonej masy wymaga odpowiedniej wiedzy i umiejętności. O wielkości i jakości uzyskanych plonów decyduje przede wszystkim odpowiedni skład gatunkowy i odmianowy runi, zastosowanie odpowiedniego nawożenia oraz optymalny termin zbioru zielonej masy.
Warunkiem utrzymania korzystnego składu gatunkowego użytków zielonych jest ich systematyczne nawożenie oraz odpowiednia pielęgnacja. W wyniku ograniczenia lub zaniechania użytkowania zbiorowisk trawiastych zachodzi ich degradacja, wartościowe gatunki traw i roślin motylkowatych są wypierane z runi przez gatunki lepiej przystosowane do niekorzystnych warunków, głównie rośliny dwuliścienne (chwasty) oraz mało wartościowe trawy. Prowadzi to do obniżenia plonowania danego użytku oraz spadku wartości paszowej pozyskiwanej zielonki. Prawidłowo użytkowane i pielęgnowane zbiorowiska roślinne są w stanie produkować duże ilości biomasy nadziemnej o wyjątkowych walorach żywieniowych. Użytki zielone w gospodarstwach rolnych wykorzystywane są bezpośrednio jako pastwiska dla zwierząt oraz jako łąki kośne (zielonka, susze, siano). W gospodarstwach utrzymujących przeżuwacze, posiadających zbyt małą powierzchnię trwałych użytków zielonych jako dodatkowe źródło paszy wykorzystywane są użytki przemienne. Pozwala to na uzyskanie wysokich plonów zielonki w ciągu sezonu letniego, a także na pozyskanie surowca do produkcji pasz konserwowych.
Właściwy dobór gatunków i odmian
Dobór właściwych gatunków roślin do mieszanek trawiastych na łąki i pastwiska jest bardzo ważną kwestią, a zrazem dość trudną. Dobierając gatunki roślin na nowo zakładane użytki zielone lub do podsiewu już istniejących należy mieć na uwadze warunki siedliskowe, ale przede wszystkim sposób i intensywność użytkowania. Inny jest skład mieszanki przeznaczonej do użytkowania pastwiskowego, inny na łąkę kośną z przeznaczeniem na siano lub sianokiszonkę, jeszcze inne gatunki wchodzą w skład mieszanek na użytek zielony przemienny lub zmienny. Komponując mieszanki należy uwzględnić także wartość gospodarczą poszczególnych gatunków i odmian roślin.