Archiwum
Zakiszanie z i bez konserwantów
Józef Krzyżewski
Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu
Wśród rolników spotyka się różne opinie dotyczące celowości stosowania dodatków wspomagających lub umożliwiających zakiszanie różnego rodzaju pasz objętościowych. W świetle aktualnej wiedzy, dotyczącej sporządzania kiszonek, nie należy mieć najmniejszych wątpliwości co do celowości stosowania odpowiednio dobranych dodatków do zakiszania wszystkich rodzajów zielonek, a także ziarna zbóż, zwłaszcza kukurydzy, przeznaczonego na paszę dla wysokowydajnych krów.
Dodatki produkowane do zakiszania poszczególnych rodzajów zielonek ułatwiają przebieg procesu zakiszania poprzez szybkie namnażanie bakterii fermentacji mlekowej w pierwszych godzinach po załadowaniu zakiszanej zielonki do zbiornika lub ułożenia jej na pryzmie. Gromadzący się w odpowiedniej ilości kwas mlekowy szybko zakwasza środowisko, dzięki czemu zostaje zahamowany rozwój niepożądanych drobnoustrojów (grzybów pleśniowych, drożdży, bakterii tlenowych), które zużywając najbardziej wartościowe składniki z punktu widzenia procesów kiszenia (cukry rozpuszczalne w wodzie) zmniejszają wartość pokarmową kiszonki i pogarszają jej parametry jakościowe. Ponadto, drobnoustroje te prowadzą rozkład białka do niepożądanego amoniaku oraz produkują toksyny, co powoduje nie tylko pogorszenie smakowitości kiszonki, lecz także wpływa zatruwająco na organizm zwierzęcia a pośrednio i człowieka, ponieważ część mikotoksyn przechodzi do mleka. Dodatki kiszonkarskie gwarantują jednocześnie uzyskanie kiszonki zawierającej najważniejsze kwasy (mlekowy, octowy, propionowy) we właściwych proporcjach, co ma ogromne znaczenie w procesie wykorzystania paszy w organizmie, zwłaszcza zwierząt przeżuwających. Wśród aktualnie stosowanych dodatków kiszonkarskich wyróżnia się inokulanty, pełniące funkcję stymulatorów lub inhibitorów fermentacji (pobudzają rozwój i zwiększają aktywność bakterii fermentacji mlekowej zakwaszając środowisko oraz hamują jednocześnie rozwój niepożądanych bakterii).