Z roku na rok obserwowany jest wzrost produkcji drobiarskiej na świecie. Jednakże w przypadku nowoczesnej hodowli drobiu, występowanie niektórych chorób może wpływać niekorzystnie na ptaki, w szczególności gdy nie jest wdrożone odpowiednie zarządzanie produkcją. Pomiędzy kokcydiozą a chorobami wywołanymi przez Clostridium perfringens występuje silna interakcja.
Laseczki bakterii Clostridium perfringens obecne są w 75-95% populacji ptaków i stanowią naturalną florę bakteryjną występującą w jelitach. Jednakże w momencie wystąpienia kokcydiozy, może dojść do wzmożonej aktywności Clostridium perfringens i wywołania subklinicznej postaci martwiczego zapalenia jelit. Skutkiem tego są niższe przyrosty masy ciała (o 12%) i pogorszenie wykorzystania paszy (o 11%). Badania BELGA (2010) wskazują, że z tego tytułu koszty produkcji kurcząt brojlerów są wyższe o 0,045 €/ptaka. Analizując straty powstałe w wyniku wystąpienia martwiczego zapalenia jelit należy podjąć wszelkie możliwe działania w celu zapobieżenia występowania tym chorobom. Powszechnie stosowaną metodą kontroli kokcydiozy w stadach brojlerów jest dodatek kokcydiostatyków do paszy. Jednakże stosowanie tych chemiotarapeutyków nie jest bezpieczne z uwagi na ryzyko wystąpienia lekooporności oraz toksyczność kokcydiostatyków (niski index terapeutyczny). Dodatkowo obserwuje się wzrost nacisków konsumentów na bezpieczną żywność. Drugim sposobem walki z kokcydiozą są szczepienia. W tym przypadku należy pamiętać, że efektywność szczepionek w dużej mierze zależy od prawidłowego podania preparatu oraz że nie występuje odporność krzyżowa pomiędzy gatunkami kokcydii. Z doświadczenia wiemy, że szczepienia nie zawsze są łatwe do zrealizowania pod względem technicznym.
PirmActiv oferowany przez firmę Phytosynthese jest preparatem galenowym składającym się z olejków eterycznych: fenoli, aldehydów, eterów i organicznych związków siarki, a także z ekstraktów roślinnych takich jak sterole i laktony. Preparat ten łączy w sobie dwukierunkowe działanie, tj. kokcydiostatyczne oraz regulujące florę bakteryjną. Aktywne składniki zawarte w preparacie z podwójną siłą stabilizują florę bakteryjną w jelitach i obniżają zjadliwość kokcydii. Preparat pozwala na redukcję stosowania antybiotyków i ich pochodnych, dzięki czemu możliwa jest minimalizacja efektu lekooporności. Dzięki zawartości olejków eterycznych PirmActiv obniża także ilość amoniaku wydalanego do środowiska, poprawiając tym samym komfort ptaków.
Poniżej zaprezentowane są dwa doświadczenia nad stosowaniem preparatu PirmActiv. Pierwsze doświadczenie przeprowadzono w warunkach przemysłowych na brojlerach ROSS w celu porównania efektywności działania preparatu PrimActiv z kokcydiostatykami i stymulatorami wzrostu (tab. 1). W doświadczeniu uzyskano wyższą masę ciała ptaków w dniu uboju, nieznacznie wyższe przyrosty dobowe oraz lepsze wykorzystanie paszy w grupie z PirmActiv. Zauważono jednakże wyższą śmiertelność niż w grupie doświadczalnej. Wyniki wskazują, iż preparat PrimActiv zastosowany w odpowiedniej dawce wykazuje porównywalny efekt produkcyjny do sumarycznej korzyści z kokcydiostatyków i stymulatorów wzrostu.
W drugim doświadczeniu przeprowadzonym na brojlerach COBB porównano wyniki produkcyjne ptaków otrzymujących dodatek do paszy PirmActiv z ptakami szczepionymi przeciwko kokcydiozie i otrzymującymi fitogeniczny stymulator wzrostu. W tym przypadku uzyskano wyższe dzienne przyrosty dobowe oraz niższą śmiertelność.
Preparat stosuje się dwufazowo. Przez pierwsze 10 dni należy stosować go w ilości 300 g/t paszy. Ograniczone dawkowanie pozwala kontrolować populację Eimeria w pierwszej fazie tuczu i umożliwić w tym czasie zasiedlenie jelit korzystną mikroflorą. W okresie stosowania paszy grower i finiszer należy zwiększyć dawkowanie do 500 g/t. Ta faza wzrostu ptaków wymaga dostarczenia większej dawki aktywnych związków w celu silnego reagowania na wzmożoną aktywność kokcydii.
Korzyścią preparatu PirmActiv jest łatwość jego stosowania. Jego bioaktywne właściwości nie ulegają zmianom podczas procesu produkcji pasz przemysłowych, transportu i ich przechowywania. Produkt ten cechuje się odpornością na wysokie temperatury (powyżej 95°C), dlatego pasze z jego udziałem mogą być poddawane granulacji, toastowaniu, ekstrudowaniu, ekspandowaniu, czy nawet gotowaniu. Posiada delikatny zapach i smak, co w porównaniu do używanych popularnych kokcydiostatyków stawia go na pierwszym miejscu.
Produkt PirmActiv został wyróżniony Złotym Medalem podczas Międzynarodowych Targów SPACE, Rennes 2015. ■