Hodowca Drobiu 3/2022

Pod koniec 2021 roku włoskie stowarzyszenie rolnicze Coldiretti (we współpracy z firmą Ixe) opublikowało wyniki przeprowadzonych badań ankietowych. Zapytano bowiem Włochów czy spożywaliby mięso drobiowe wyhodowane w laboratorium. 95% respondentów podało, iż by tego nie zrobiło. Tylko 5% osób badanych przyznało, że chętnie spróbowałoby mięsa z laboratorium. Według analizy Coldiretti i Ixe, 96% Włochów spożywa mięso średnio 2,7 razy w tygodniu. Włoscy konsumenci wierzą, że spożywanie odpowiedniej ilości mięsa, czy to czerwonego, czy białego, jest korzystne dla ich zdrowia. To przekonanie nie dotyczy jednak tzw. „kurczaka z probówki”. Na pytanie, dlaczego nie zjedliby mięsa wyhodowanego w laboratorium, 68% ankietowanych odpowiedziało, że nie ufa temu, co nie powstało drogą naturalną. 60% respondentów obawia się, że może to nie być dobre dla ich zdrowia.

Czytaj więcej...

Pojęcie dobrostanu zwierząt znane jest od dawna. Nie jest zagadnieniem nowym. Jednak w oparciu o politykę Unii Europejskiej, zyskuje od kilku lat znacznie więcej uwagi i wprowadzanych jest wiele zmian w produkcji zwierzęcej mających na celu poprawę warunków bytowania zwierząt. Przemysł drobiarski w tej kwestii podejmuje liczne działania. Wielu producentów podpisało się pod inicjatywami dotyczącymi odpowiedzialnej opieki nad ptakami i jest szczerze oddanych tworzeniu pozytywnej kultury dobrostanu w całej branży. Troska o dobrostan zwierząt jest uzasadniona, gdyż tylko zdrowe i będące w dobrej kondycji zwierzęta, mogą w pełni wykazywać swój potencjał genetyczny. Jak osiągany jest dobrostan w produkcji drobiarskiej?

Czytaj więcej...

Annegien i Gijsbert Bos z Niderlandów (Fot. 1) są twórcami innowacji smakowej w Europie – wędzonych jaj kurzych. Smoked Eggs Europe to prawdziwy start-up, dlatego też małżeństwo otrzymało dotację na rozwój od regionalnego rządu (www.poultryworld.net). Wędzone jaja do dań wytrawnych oraz na słodkoPoprzez precyzyjne dopasowanie parametrów wędzenia, powstaje wyjątkowy aromat i smak jajka. Posmak wędzonego dymu jest specyficzny, ale nie dominujący. Niektórzy podają, że jaja w smaku przypominają sos BBQ (barbecue), dzięki czemu spożywając je można odnieść wrażenie, iż konsumuje się jajko z wędzonym boczkiem. Jajka są smaczne i mogą być spożywane na różne sposoby: w sosie, gotowane lub smażone, ale także np. w formie majonezu. Możliwości są nieograniczone (www.smokedeggs.nl).

Czytaj więcej...

Katarzyna Jankowska; PAN Olsztyn

Istotnym wskaźnikiem dla hodowcy o zbliżaniu się populacji ptaków do granicy swoich możliwości produkcyjnych w warunkach, w których obecnie przebywają, są zaburzenia ich stanu zdrowia. Zła kondycja ptaków może być wynikiem działania wielu czynników pojawiających się w rytmie produkcji. Niejednokrotnie przyczyną jest zbyt duża obsada ptaków na jednostce powierzchni, niewłaściwa higiena produkcji (nieprzestrzeganie norm zoohigienicznych), korzystanie z ujęcia wody złej jakości. Niekiedy na fermach nadużywa się stosowania antybiotyków oraz chemioterapeutyków do leczenia ptaków, a także stosuje się „oszczędną” dezynfekcję, która nie przynosi pożądanego efektu, w postaci dokładnego oczyszczenia z patogenów środowiska przebywania ptaków. Schorzenia grzybicze u zwierząt można podzielić ogólnie na dwie grupy: a) mykozy, b) mykotoksykozy. Pierwsza cechuje się pasożytniczym rozwojem grzybów w tkankach zakażonego zwierzęcia, druga stanowi zatrucia pokarmowe w wyniku obecności toksyn grzybiczych w paszy lub ściółce. Podawanie zwierzętom paszy złej jakości powoduje liczne niedobory żywieniowe (m.in. minerałów i witamin, a szczególnie ważnej dla organizmu witaminy A), przez co organizm narażony jest na obniżenie swojej odporności, a tym samym otwierania możliwości wnikania różnorodnych mikroorganizmów patogennych. Przyjmuje się, że produkcyjność zwierząt w 70-80% zależy od otaczającego je środowiska oraz żywienia, a jedynie 20-30% zależy od cech dziedzicznych. Pasza może stanowić jeden z głównych rezerwuarów groźnych dla zdrowia toksykogennych metabolitów grzybów, określanych jako mykotoksyny. Informacja o pierwszych śmiertelnych zatruciach tysięcy indyków, kaczek, świń, cieląt mykotoksyną obecną w paszy, w wyniku skarmiania tych zwierząt mąką zainfekowaną spleśniałymi orzeszkami ziemnymi porażonymi grzybem Aspergillus flavus, wytwarzającym aflatoksynę, dotarła z Anglii w 1960 r. Mikotoksyny najczęściej pojawiają się już w okresie zbioru roślin przeznaczonych na paszę lub podczas jej przechowywania (przy złej izolacji ścian i podłogi magazynu, gdzie zaburzone są parametry temperatury i wilgotności powietrza, czasem dochodzi do wtórnego zawilgocenia paszy).

Czytaj więcej...

Programy zwalczania u drobiu serotypów Salmonella mających znaczenie dla zdrowia publicznego realizowane są w Polsce w następujących sektorach: w stadach kur hodowlanych, w stadach kur niosek towarowych, w stadach brojlerów kurzych, w stadach indyków hodowlanych, w stadach indyków rzeźnych. Stada hodowlane gatunku Gallus gallus - W stadach hodowlanych gatunku kur (Gallus gallus) w 2019 roku programem zwalczania u drobiu serotypów Salmonella było objętych 2760 stad, w tym 1999 stad dorosłych. Prewalencja wyniosła 1,23% we wszystkich stadach, a w stadach dorosłych 1,55%. Stad, w których stwierdzono serotyp Salmonella objęty programem było 34 (31 w stadach dorosłych).

Czytaj więcej...

Bartosz Korytkowski

Obserwacja wyglądu i sposobu zachowywania się ptaków jest z pewnością kluczem do sukcesu w chowie drobiu. Zapewnienie im właściwego komfortu bytowania ma olbrzymie znaczenie w ocenie dobrostanu. Każdego dnia należy przeprowadzać przegląd stada, oceniać jego stan zdrowia, usuwać osobniki z objawami chorobowymi, okaleczone, bez apetytu. W chowie intensywnym ptaki utrzymywane są w specyficznych warunkach. Takie czynniki jak np. klatki o dużej obsadzie, zbyt wilgotna ściółka czy też (w chowie ekstensywnym) dostęp ptaków do niezabezpieczonych wybiegów mogą ułatwiać drogi rozprzestrzeniania się chorób o różnym podłożu. Kury nioski jak również inne gatunki drobiu mogą także zapadać na choroby związane z niedoborami żywieniowymi: składników mineralnych i witamin, choroby bakteryjne, wirusowe oraz pasożytnicze.  Objawy chorobowe u drobiu mogą być bardzo zróżnicowane. Są one uzależnione od czynników podstawowych, do których zaliczyć możemy te natury biologicznej, a więc zarazki oraz genetyczną skłonność ptaków do niektórych schorzeń. Natomiast do czynników pozornie mniej istotnych, jednakże mogących także prowadzić do różnych zachorowań, należą np.: nieodpowiednie środowisko – złe pomieszczenie, nieodpowiednie jego wyposażenie, zbyt duża obsada drobiu, nieodpowiedni mikroklimat, zła pielęgnacja, niewłaściwe karmienie i pojenie ptaków. Główne objawy zachorowań oprócz częstych biegunek u ptaków skutkują bardzo szybkim spadkiem nieśności, jako że patogeny często przedostawać się mogą z układu pokarmowego do rozrodczego i wówczas może także dochodzić do zapalenia jajnika, jajowodu oraz otrzewnej. Przewlekłe nieleczone biegunki powodują najczęściej obniżenie pobierania paszy, odwodnienie organizmu, wzmożone pragnienie, brak łaknienia i często śmierć. Ptaki zdrowe to takie osobniki, u których prawidłowo przebiegają wszystkie czynności fizjologiczne.

Czytaj więcej...

Stanisław Wężyk, Zbigniew Marks, Ryszard Gilewski AVICONS

Jednym z efektów rozwoju immunologii ptaków są wdrożone do praktyki drobiarskiej programy profilaktycznych szczepień, bez których nowoczesne drobiarstwo nie mogłoby istnieć. Szczepienia drobiu mają na celu nie tylko zapobieganie chorobom, ale także zmniejszenie immunosupresji zakaźnego tła. Wakcynologię czyli naukę o odkrywaniu i badaniu szczepionek stworzył pod koniec lat 70-tych XIX wieku Ludwik Pasteur prowadząc doświadczenia przeciw cholerze kur. Szczepienie ma wywołać odporność czynną, której istnienie jest uwarunkowane wieloma mechanizmami. Każda szczepionka jest antygenem biologicznego pochodzenia mającego zdolność do zapoczątkowania specyficznej odpowiedzi (reakcji) organizmu, której celem jest powstanie trwałej odporności bez toksycznych działań (Szeleszczuk 2005). Rodzaje szczepionek,  szczepionki konwencjonalne: a) szczepionki żywe atenuowane lub naturalnie a patogenne; Szczepionki te mają w jak największym stopniu ograniczać zakażenie w pełni zjadliwym patogenem. Szczególnie dotyczy to szczepionek atenuowanych, czyli osłabionych. Atenuacja jest procesem, w trakcie którego patogenny drobnoustrój jest osłabiony, najczęściej przez kolejne pasaże na podłożach hodowlanych niekorzystnych dla jego pierwotnych wymagań. Szczepionki żywe wywołują u ptaków (kurcząt) zwykle większą odporność, mogą jednak być przyczyną powstawania u nich odczynów (reakcji) poszczepiennych. b) szczepionki inaktywowane, Proces inaktywacji drobnoustroju chorobotwórczego (wirusa, bakterii) jest procesem mającym na celu zabicie patogenu, jednak umożliwiające wywołanie, poprzez jego użycie w szczepionce, odpowiedzi immunologicznej organizmu i wytworzenie właściwego poziomu przeciwciał. Szczepionki inaktywowane należy stosować kilkukrotnie (ilość szczepień jest adekwatna do wieku ptaków i zagrożenia epizootycznego), a reakcje (odczyny) poszczepienne zdarzają się niezwykle rzadko. Inaktywacja szczepionek jest dokonywana za pomocą temperatury, związków chemicznych lub promieniowania. szczepionki delecyjne. Są to żywe biopreparaty, otrzymywane w wyniku delecji z genomu mikroorganizmu genów determinujących właściwości chorobotwórcze. Tradycyjna atenuacja bakterii do produkcji szczepionek w drodze licznych pasaży szczepu w różnych podłożach 

Czytaj więcej...

Sebastian Wlaźlak; Katedra Hodowli i Żywienia Zwierząt, Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich

W budynkach inwentarskich dla drobiu występuje wiele mikroorganizmów. Wyróżniamy drobnoustroje potencjalnie patogenne oraz te, które są korzystne dla organizmu ptaków. Znajdują się one m.in. w paszy, ściółce, wodzie oraz powietrzu. Drobnoustroje zdolne są do tworzenia cienkich błon o charakterze wielokomórkowym, które osadzają się na powierzchni wody oraz elementów wyposażenia budynków. Biofilm może stanowić duże zagrożenie mikrobiologiczne dla zrównoważonej produkcji drobiarskiej, ze względu na jego swoiste właściwości i wysoką oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe. W sprzyjających warunkach środowiskowych (temperatura i wilgotność powietrza) mikroorganizmy intensywnie namnażają się oraz przylegają do różnych powierzchni. Tym samym powstaje błona, określana jako biofilm. Może on składać się z wielu gatunków drobnoustrojów, a także wytwarzanych przez nie substancji – egzopolimerów. Uwzględniając jego strukturę, drobnoustroje tworzą niewielkie kolonie, a ponad 2/3 całości stanowią pozostałe składniki. Ożywiona część biofilmu wytwarza również cząsteczki, które służą do przekazywania określonych sygnałów między sobą, co potwierdza jego wysoką organizację komórkową. Powstawanie biofilmu - Powstawanie biofilmu jest procesem wieloetapowym. W pierwszej kolejności mikroorganizmy osiadają na różnych powierzchniach i przylegają do nich dzięki właściwościom adhezyjnym (adhezja-przyczepność). Kluczowe znaczenie stanowią interakcje pomiędzy mikroorganizmem a podłożem, do których należą siły grawitacyjne, elektrostatyczne oraz van der Waalsa. Przy udziale tych mechanizmów dochodzi do adhezji odwracalnej. Struktury obecne w budowie komórkowej bakterii takie jak: fimbrie, pile oraz rzęski ułatwiają ich przyleganie oraz pomagają przejść w adhezję nieodwracalną. Długotrwałe przyleganie bakterii powoduje ich „dojrzewanie” oraz utrwala powstawanie błony. Integralność mikroorganizmów na zasiedlanej powierzchni inicjuje wytwarzanie zewnątrzkomórkowej substancji polisacharydowej (EPS).

Czytaj więcej...

Agnieszka Wilczek-Jagiełło, Andrzej Puchalski

Wysoka jakość higieniczna pasz jest gwarancją utrzymania zdrowia i wysokiej produkcyjności zwierząt, a w konsekwencji także zdrowia ludzi mających kontakt z produktami pochodzenia zwierzęcego. Jednym z podstawowych zagrożeń jest bakteryjne zanieczyszczenie pasz, do którego może dochodzić praktycznie na każdym etapie produkcji, czy też jej magazynowania. Jakość pasz jest ściśle określona i nadzorowana przez szereg regulacji prawnych krajowych i europejskich. Jednymi z zasadniczych rozporządzeń regulujących kwestie bezpieczeństwa pasz jest Rozporządzenie (WE) Nr 183/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 stycznia 2005 r. „ustanawiające wymagania dotyczące higieny pasz”, czy też Rozporządzenie (WE) Nr. 178/2002 Parlamentu europejskiego i Rady z dnia 28.01.2002 r „ustanawiające ogólne zasady prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności”. Przedsiębiorstwa produkujące pasze zazwyczaj ściśle przestrzegają przepisów i dokładają wszelkich starań, aby ich produkty cechowały się wysoką jakością higieniczną i zdrowotną. Dla producentów pasz dobra opinia o ich przedsiębiorstwie i oferowanych paszach ma bowiem wartość bezcenną, a ponadto jakiekolwiek problemy z jakością zdrowotną pasz spowodowałyby jej wycofanie z rynku, co również obarczone jest wysokimi kosztami.  W ocenie jakości higienicznej pasz szczególny nacisk kładzie się na zanieczyszczenia powodowane bakteriami Salmonella, które mogą być groźne zarówno dla drobiu, jak również dla konsumentów produktów drobiowych. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, Salmonella nie może być obecna w pobranych 25 gramowych próbkach paszy. Każdego roku w UE wykrywa się obecność bakterii Salmonella w około 1,8-1,9% badanych próbek paszy.

Czytaj więcej...