Agata Dankowiakowska; Katedra Fizjologii Zwierząt i Zoofizjoterapii, Politechnika Bydgoska
Zjawisko oporności bakterii na środki przeciwdrobnoustrojowe – antybiotyki (AMR – animicrobial resistance) jest ogólnoświatowym problemem i od kilkudziesięciu lat stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Główną przyczyną występowania tego zjawiska jest łatwy dostęp do tego rodzaju środków oraz ich nadmierne stosowanie w produkcji zwierzęcej. Oczekuje się, iż w nadchodzących latach skala tego zjawiska znacznie wzrośnie ze względu na intensyfikację praktyk rolniczych w większości krajów rozwijających się. W krajach takich jak: Brazylia, Rosja, Indie, Chiny i kraje Afryki Południowej (kraje grupy BRICS) wraz ze wzrostem natężenia produkcji zwierzęcej wzrasta sprzedaż antybiotyków. Szacuje się, że do 2030 roku światowe zużycie antybiotyków wzrośnie o co najmniej 67%, zaś w krajach BRICS nawet o 99%. Antybiotyki towarzyszą ludzkości od bardzo dawna, stosowane są zarówno w medycynie ludzkiej, jak i zwierzęcej, w niektórych krajach są dodawane do paszy, stosowane jako środki ochrony roślin w rolnictwie, zaś w przemyśle spożywczym jako środki konserwujące. Jednakże, niewłaściwe ich wykorzystanie w jakiejkolwiek dziedzinie skutkuje powstaniem oporności u drobnoustrojów chorobotwórczych, które mają bardzo duży wpływ na zdrowie ludzi i zwierząt, a także na środowisko. Antybiotyki stosowane są w celach terapeutycznych i profilaktycznych, ale również jako stymulatory wzrostu. W krajach Unii Europejskiej od dnia 1 stycznia 2006 roku obowiązuje bezwzględny zakaz stosowania monoenzyny, salinomycyny, awilomycyny, flawofosfolipolu oraz promotorów wzrostu w produkcji zwierząt. Wiele bakterii chorobotwórczych bytujących w przewodzie pokarmowym zwierząt, poprzez materiał kałowy lub łańcuch pokarmowy może przedostać się do organizmu człowieka i stać się źródłem wielu problemów zdrowotnych. Mechanizm lekooporności jest na tyle złożony i trudny, iż dzisiejsza medycyna, pomimo dogłębnej wiedzy i zaawansowanych narzędzi nadal nie jest w stanie zapobiec temu zjawisku.
