Archiwum

Pierwsze tygodnie życia prosiąt są krytycznym stadium warunkującym powodzenie hodowli. Stres powoduje zaburzenia prowadzące do patologii wchłaniania składników pokarmowych. Prowadzi to do zmniejszenia przyrostów masy ciała, zwiększonej zachorowalności i umieralności.

W przeszłości skutecznym narzędziem zmniejszającym stres po odsadzeniu były antybiotyki, jednak publiczne obawy dotyczące potencjalnego rozwoju opornych szczepów patogenów i ogólnego bezpieczeństwa żywności doprowadziły do zakazu ich stosowania. W konsekwencji zmusiło to żywieniowców do poszukiwania alternatywnych stymulatorów wzrostu, zapewniających prosiętom komfortowy start. Szczególną uwagę zwrócono na kwasy tłuszczowe o krótkiej i średniej długości łańcucha, które są szeroko rozpowszechnione w przyrodzie jako składniki roślin, tkanek zwierzęcych lub metabolitów fermentacji mikrobiologicznej.
O właściwościach średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych napisano już wiele, jednak czasem warto przypomnieć sobie co nieco, gdyż ich zastosowanie w żywieniu konsekwentnie wzrasta. Do średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych zalicza się kwasy tłuszczowe zawierające od 6 do 12 atomów węgla w łańcuchu. Przedstawicielami tej grupy są przede wszystkim kwasy: kapronowy (C6), kaprylowy (C8), kaprynowy (C10) i laurynowy (C12) (Deceupyre i Dierick 2003).
Substancje z tej grupy posiadają właściwości, które czynią je świetnym komponentem w paszach dla młodych zwierząt. Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe dzięki swej budowie mogą być absorbowane bezpośrednio z jelita cienkiego do krwiobiegu. Następnie wraz z krwią transportowane są do wątroby, gdzie w mitochondriach zachodzi szybkie spalanie. Proces ten odbywa się z wydzieleniem znacznych ilości energii. Dzięki swojej unikatowej strukturze, średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe nie wymagają obecności wszystkich enzymów niezbędnych do strawienia zwykłych tłuszczy. Łatwo uzyskana energia może być więc bardzo szybko wykorzystana przez młody organizm do rozwoju. W tym wypadku średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe zachowują się raczej jak węglowodany, a nie jak wyższe kwasy tłuszczowe tworzące tkankę zapasową (Szewczyk i Hanczakowska 2010).
Kolejnymi ważnymi właściwościami średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych są ich bakteriostatyczność i bakteriobójczość. Mechanizmy leżące u podstaw tych zjawisk są odmienne – w pierwszym z nich następuje obniżenie pH paszy poniżej poziomu optymalnego dla rozwoju bakterii. W drugim przypadku działają jak kwasy krótkołańcuchowe, czyli przenikają do wnętrza patogenu w formie niezdysocjowanej. Proces dysocjacji obniża pH wewnątrz komórki. Mikroorganizmy chcąc utrzymać homeostazę zużywają na to znaczne ilości energii, co powoduje ograniczenie syntezy białek i w efekcie śmierć komórki. Jak pokazują liczne badania naukowców średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe skutecznie ograniczają rozwój bakterii z rodzajów Clostridium, Salmonella i Escherichia (Hanczakowska i Szewczyk 2011).
Inną ważną właściwością średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych, przydatną w żywieniu prosiąt, jest ich zdolność do regeneracji nabłonka jelita cienkiego. Stres związany z odsadzeniem powoduje duże zmiany w budowie anatomicznej tego nabłonka. Kosmki będące miejscem wchłaniania składników pokarmowych w jelicie cienkim ulegają skróceniu. Badania pokazują, że u prosiąt w trzecim dniu po odsadzeniu wysokość kosmków ulega nawet 59% redukcji w porównaniu do wysokości przed odsadzeniem. Wydajne źródło łatwo przyswajalnej energii, jakim są kwasy średniołańcuchowe, ma wpływ na wzrost długości kosmków jelitowych oraz związaną z tym poprawę wskaźników produkcyjnych prosiąt (Szewczyk i Hanczakowska 2010).
Firma Golpasz S.A. korzystając z wieloletniego doświadczenia i osiągnięć nauki oferuje najwyższej klasy produkty. Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe wchodzą w skład mieszanek dla prosiąt takich jak MPU 2% Prosiak, MPU 3% Plazmlek, MPU 3% Plazmlek Plus, Prosiak Prestarter Super, Prestarter GOL-Smak Plus, Trzoda Starter Plus. Dzięki tak szerokiej gamie asortymentowej każdy hodowca znajdzie produkt dostosowany do potrzeb swojej produkcji.

Jakub Koselak
Technolog Pasz Trzodowych
Golpasz S.A.