Archiwum

Małgorzata Kawala

Hodowco nie zwlekaj, jeśli chcesz uniknąć kar w związku ze wzmożonymi kontrolami przeprowadzonymi przez przedstawicieli Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska.

Wielu hodowców nie zdaje sobie sprawy, że są zobowiązani do uiszczania opłat za korzystanie ze środowiska, które nałożyła na nich ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.) wprowadzona w dniu 1 stycznia 2002 r. Ustawa POS ujednoliciła system opłat korzystania ze środowiska za wszystkie elementy środowiska i objęła:
1.    wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza;
2.    pobór wód;
3.    wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;
4.    składowanie odpadów.

Do wnoszenia opłat za korzystanie ze środowiska zobowiązane są podmioty korzystające ze środowiska, które w rozumieniu ustawy określane są jako:

• przedsiębiorcy oraz osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego oraz osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki;
• jednostka organizacyjna nie będąca przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej;
• osoba fizyczna nie będąca przedsiębiorcą, korzystająca ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.

Jeżeli obowiązek poniesienia opłaty związany jest z eksploatacją instalacji, to podmiotem obowiązanym do poniesienia opłat z tytułu:

• emisji jest prowadzący instalację, której eksploatacja powoduje:

–    wprowadzenie gazów i pyłów do powietrza;
–    wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;
–    wytwarzanie odpadów.

• poboru wody – użytkownik urządzenia wodnego w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne.

W rozumieniu ustawy o odpadach to posiadacz odpadów w przypadku ich magazynowania bądź składowania zobowiązany jest do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska oraz wszelkich administracyjnych kar pieniężnych.


Emisja gazów i pyłów do powietrza

W przypadku działalności osoby fizycznej (rolnik indywidualny) opłaty za korzystanie ze środowiska za emisje gazów i pyłów do powietrza ponosi się wyłącznie w zakresie, w jakim korzystanie wymaga pozwolenia na wprowadzanie substancji. Akt wykonawczy jakim jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 02 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia (Dz. U. Nr 130.881) określa rodzaje instalacji, które nie wymagają pozwolenia.
Na terenie gospodarstwa rolnego najczęściej występujące instalacje, których emisja wymaga pozwolenia to:

• chów i hodowle zwierząt > 210 DJP (duże jednostki przeliczeniowe). Współczynniki przeliczeniowe sztuk zwierząt na DJP inwentarza zawarte są w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.).

Na przykładzie hodowli indyka, gdzie współczynnik wynosi – 0,024, graniczną ilością inwentarza, powyżej której hodowca zobowiązany jest uzyskać pozwolenie jest 8750 szt.
W przypadku hodowli większej niż 40 000 stanowisk drobiu zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. Nr 122, poz. 1055) instalację należy objąć pozwoleniem zintegrowanym.

• instalacje energetyczne. Kotłownie opalane węglem kamiennym o łącznej nominalnej mocy cieplnej przekraczającej 5MW, lub opalane koksem, drewnem, słomą, olejem napędowym, opałowym przekraczającej 10MW, natomiast opalane paliwem gazowym przekraczającej 15MW,

• zbiorniki do magazynowania materiałów sypkich o pojemności większej niż 50 m3.

Pobór wód

Podstawowym aktem regulującym sprawy gospodarowania wodami jest ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. Nr 239, poz. 2019), która nałożyła obowiązek na podmioty korzystające ze środowiska do uzyskania pozwoleń wodnoprawnych na m.in. szczególne korzystanie z wód, czyli takie, gdzie pobór wody jest większy niż 5 m3/dobę bądź takie, gdzie urządzenie wodne (studnia) ma głębokość większą niż 30 m.


Opłaty za korzystanie ze środowiska

Wzory formularzy oraz szczegółowe procedury związane z realizacją obowiązku informacyjnego reguluje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat i sposobu przedstawiania tych informacji i danych (Dz. U. Nr 97, poz. 816).
Prowadząc hodowlę bez wymaganych pozwoleń lub innych decyzji podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone rzędu:

• w okresie od 12.01.2003 r. do 31.12.2006 r. – 100% (wymiar × 2),
• w okresie od 1.01.2007 r. do 31.12.2008 r. – 200% (wymiar × 3),. w okresie od 1.01.2009 r. – 500% (wymiar × 6)

Podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją, bez wezwania, na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska. Wyjątek stanowią opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów z eksploatacji urządzeń (zgodnie z ww. ustawą przez urządzenia rozumie się niestacjonarne urządzenia techniczne, w tym środki transportu). W tym drugim przypadku opłaty należy wnosić na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejscerejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska.
Nie wnosi się opłat z tytułu tych rodzajów korzystania ze środowiska, jeśli kwartalnie wyliczona opłata nie przekracza 400 zł. Powyższe zwolnienia na podstawie art. 289 POŚ dotyczą oddzielnie każdego z rodzaju korzystania ze środowiska.
Należy pamiętać o tym, aby wykazy zawierające informacje i dane wykorzystywane do ustalenia wysokości należnych opłat przekazać zarówno do urzędu marszałkowskiego jak i do właściwego wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza tzn. do ostatniego dnia stycznia i lipca.
Opłatę należy wyliczyć wg stawek obowiązujących w dniu korzystania ze środowiska. Stawki podlegają corocznej aktualizacji i ogłaszane są przez Ministra Środowiska. Zwolnienie z obowiązku wniesienia opłaty nie zwalnia podmiot korzystający ze środowiska z obowiązku składania wykazów o zakresie korzystania ze środowiska.
W przypadku nie przedłożenia wykazu bądź też zamieszczenia w nim danych nasuwających zastrzeżenia – marszałek województwa na podstawie własnych ustaleń lub wyników kontroli wojewódzkiego inspektora środowiska wymierza opłatę w drodze decyzji. Natomiast w przypadku złożenia terminowo wykazu, a nie uiszczenia wyliczonej prawidłowo opłaty w terminie, podlega ona opłacie wraz z odsetkami za zwłokę. Obowiązek uiszczenia opłat przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin wniesienia opłaty.