Michał Szafryna
De Heus
Indyki wypijają dwa razy więcej wody niż konsumują paszy, dlatego też jakość wody, jak i jej dostępność to kluczowe czynniki, wpływające na efekty produkcji drobiarskiej. Zanieczyszczona woda negatywnie wpływa na zdrowie stada, wywołując choroby i zmniejszając jego produkcyjność, jednocześnie powodując konieczność zastosowania kosztownego leczenia.
O złej jakości wody lub o ograniczonym jej dostępie mogą świadczyć m.in. następujące symptomy: osadzający się kamień na poidłach, biegunka, wilgotna ściółka, obwisłe wola u indyków oraz zróżnicowanie stada. Niedostatek wody lub jej nieodpowiednia jakość spowalnia także transport treści pokarmowej, wpływając w ten sposób na ograniczenie pobrania paszy, a w efekcie na słabszy rozwój indyków. W 30% ferm komercyjnych jakość wody jest zanieczyszczona pod względem bakteriologicznym. Skąd wiadomo, że woda jest złej jakości? Najłatwiejszym i najszybszym sposobem zbadania jakości wody jest ocena organoleptyczna. Należy napełnić kubek wodą z końca linii pojenia i zadać sobie pytanie czy jest się w stanie wypić tę wodę. Jeśli tak to bardzo dobrze, woda jest dobra. Jeśli nie, to dlaczego miałyby ją wypić ptaki, przy okazji się trując?
Na jakość wody wpływają drobnoustroje, sposób oczyszczania wody, substancje do niej dodawane oraz sposób prowadzenia dezynfekcji.
Jeśli woda, przeznaczona dla ptaków już swoim wyglądem nie zachęca do picia należy wysłać jej próbkę do badań laboratoryjnych, a linię pojenia w indyczniku poddać sanityzacji. Istnieje wiele metod sanityzacji linii podczas tuczu indyków, jednakże najskuteczniejszym jest zastosowanie wody utlenionej (H₂O₂). Stosowanie wody utlenionej zapewnia bezpieczeństwo podczas trwania cyklu produkcyjnego, z wyjątkiem czasu, kiedy podawane są antybiotyki, szczepionki oraz preparaty witaminowe. Zazwyczaj odpowiednią dawką jest zastosowanie 50 ml/1000 l wody. Ilość ta nie wpływa na smak czy inne właściwości wody. Jeśli jednak dawka okaże się nieskuteczna można ją zwiększyć. Interwencyjnie pozwala się na wzrost zastosowania wody utlenionej do 250 ml H₂O₂/1000 l wody. Trzeba jednak pamiętać, że przy takim zastosowaniu smak wody delikatnie zostanie zmieniony, mogąc lekko drażnić ptaki, w efekcie czego spożycie przez nie wody zmniejszy się. Roztwór wody utlenionej, powinno się stosować przez 24 godziny. Dużą zaletą wody utlenionej jest łatwość użycia oraz usuwanie przez nią biofilmu, zalegającego w linii pojenia, co jest bardzo znaczące. Biofilm bowiem zawiera bakterie chorobotwórcze, takie jak Streptokoki, E-cola, Pseudomonas.
Często popełnianym przez hodowców błędem jest zalewanie linii pojenia wodą na kilka godzin, a nawet na kilka dni przed dostawą piskląt. Wówczas zimna woda, o temperaturze 10°C, szybko się nagrzewa, dochodząc do temp. 40°C na indyczniku. Optymalną temperaturą wody dla indyków jest temp. 15°C. Wyższa nie jest chętnie pobierana przez ptaki. Ponadto cieplejsza woda stanowi doskonałe źródło rozwoju dla bakterii, grzybów i biofilmu. Zalecane jest zalanie linii pojenia w momencie rozładunku piskląt, a następnie wymianę wody w instalacji, optymalnie co 5 godzin w pierwszych dniach odchowu, a minimum 3 razy w ciągu doby.
Poza dbałością o jakość wody, należy zadbać także o zapewnienie patkom swobodnego dostępu do niej, w każdym kolejnym dniu ich życia. Nie należy więc zapominać o odpowiedniej regulacji linii pojenia czy też o właściwej ilości poideł odwracalnych, w przypadku odchowu w kręgach.
Zła jakość wody oraz mniejsze jej pobranie przekłada się bezpośrednio na zmniejszenie spożycia paszy i mniejsze przyrosty wagowe. Niestety, woda często jest pomijana przez hodowców, którzy zapominają o jej wartości i znaczeniu dla rozwoju zwierząt. A przecież woda to najtańszy, ale i fundamentalny składnik diety. Woda o złej jakości wpływa na ilość jej pobrania, czego efektem jest również spadek pobrania paszy. Wówczas zdarza się, że hodowcy niewłaściwie zrzucają winę na złą jakość paszy. Tymczasem w 95% przypadkach to efekt braku wody lub wody z nieodpowiednimi właściwościami biochemicznymi czy fizykochemicznymi.