Iwona Radkowska

Instytut Zootechniki – PIB, Dział Technologii,

Ekologii i Ekonomiki Produkcji Zwierzęcej. Balice k/Krakowa

Adam Radkowski

Instytut Produkcji Roślinnej/Zakład Łąkarstwa,

Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

 

Pastwiska trwałe w strukturze użytków rolnych stanowią niewielki, ale bardzo ważny element. Żywienie pastwiskowe daje wiele korzyści, między innymi są to korzyści paszowe, środowiskowe, krajobrazowe, zoohigieniczne oraz ekonomiczne. W ostatnim czasie powierzchnia pastwisk w Polsce jednak systematycznie maleje. Wynika to z intensyfikacji produkcji mleka.

Wypas najczęściej stosowany jest w gospodarstwach małych i o średniej wydajności, stosujących żywienie tradycyjne, natomiast w dużych gospodarstwach specjalizujących się w produkcji mleka stosuje się żywienie pełnoporcjowe przez cały rok. Jednak prowadzenie hodowli bydła mlecznego w oparciu o trwałe użytki zielone jest korzystne zarówno dla środowiska naturalnego, jak i z punktu widzenia ekonomiki produkcji. Pastwiska są źródłem taniej a zarazem bardzo wartościowej paszy dla zwierząt przeżuwających. Ruń pastwiskowa zazwyczaj jest dość mocno zróżnicowana pod względem gatunkowym, składa się z kilku do kilkunastu gatunków roślin (trawy, rośliny motylkowate, rośliny dwuliścienne), przez co zasobna jest w wiele składników odżywczych. Charakteryzuje się znaczną zasobnością w białko o korzystnym składzie aminokwasowym, witaminy oraz składniki mineralne, jest łatwostrawna. Zioła występujące na pastwiskach zawierają substancje czynne korzystnie wpływające na przemianę materii oraz wydajność mleczną krów. Ponadto ruń pastwiskowa jest tanim źródłem paszy dla zwierząt. Koszt produkcji jednostki paszowej siana w porównaniu do zielonki pastwiskowej jest o 77% wyższy, zielonki z gruntów ornych jest wyższy o 143%, a ziarna o 250%. Wypas krów mlecznych na pastwisku jest najbardziej przyjaznym dla zwierząt sposobem ich utrzymania, umożliwiającym zaspokajanie naturalnych potrzeb krów. Krowy są przystosowane do pobierania runi pastwiskowej. Ruch na świeżym powietrzu, działanie promieni słonecznych oraz bezpośrednie pobieranie roślin, korzystnie wpływają na prawidłowy przebieg procesów fizjologicznych u zwierząt, są one zdrowsze w porównaniu z utrzymywanymi alkierzowo, odporniejsze na choroby, mniej zestresowane. Efektywność wypasu krów mlecznych na pastwisku zależy także od odległości pastwisk od budynków inwentarskich, szacuje się, że krowa po przejściu 1,3 km zużywa taką ilość energii jaka jest potrzebna do wytworzenia 1 litra mleka. Dlatego odległość pastwisk od obory nie powinna przekraczać 1 km. Badania wykazują, iż żywienie pastwiskowe zielonką o wysokiej wartości paszowej umożliwia pokrycie potrzeb bytowych krowy oraz produkcję mleka na poziomie 18-20 litrów na dzień. Dla krów o wysokiej wydajności mlecznej żywienie pastwiskowe jako jedyne źródło pożywienia jest niewystarczające, stąd też w celu zbilansowania dawek zaleca się dokarmianie krów paszami treściwymi oraz paszami zawierającymi NDF i ADF. Pastwiskowe żywienie krów wymaga wiedzy i umiejętności prawidłowego bilansowania dawki, zwłaszcza zbilansowania energii w dawce pokarmowej, białka oraz składników mineralnych przy zapewnieniu optymalnej ilości suchej masy. Aby zapewnić zwierzętom wystarczającą ilość paszy ruń pastwiskowa w czasie spasania musi mieć odpowiednią wysokość.

Zaloguj się, aby zobaczyć.