Najnowsze wydanie
Dariusz S. Minakowski
Z inicjatywy Mazowieckiego Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt Sp. z o.o. w Łowiczu – Zakład w Ciechanowie, odbyło się w dniu 10.10.2013 interesujące spotkanie seminaryjno-szkoleniowe dotyczące wprowadzenia innowacyjnej technologii seksowania nasienia i poprawy skuteczności zacieleń w wyniku zastosowania środka seksującego Heifer Plus®.
W spotkaniu udział wzięli inseminatorzy i hodowcy-producenci mleka, którzy prowadzą inseminację bydła na potrzeby własnego stada, lekarze weterynarii, przedstawiciele PFHBiPM oraz pracownicy MCHZ Zakład w Ciechanowie. Głównym organizatorem i zarazem moderatorem spotkania był dyrektor zakładu w Ciechanowie mgr inż. Wiesław Kowalczyk. Wykład nt. Heifer Plus® – pierwszy na świecie środek seksujący nasienie buhajów przedstawił lek. wet. Piotr Skup z firmy Bovisvet – Gabinet Weterynaryjny Rozrodu i Chorób Bydła.
Preparat Heifer Plus® jest to produkt nowej generacji, produkowany przez Emilab Genetics (Arcola, Ilinois, USA). Stosowany jest on do nasienia buhajów w celu zwiększenia potomstwa płci żeńskiej oraz poprawy skuteczności zabiegów inseminacyjnych u bydła. Heifer Plus® nie jest środkiem leczniczym i nie wymaga rejestracji w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Po dodaniu do porcji nasienia zwiększa on aktywność plemników z chromosomem X (wzmaga ich ruchliwość) odpowiedzialnym za uzyskanie potomstwa płci żeńskiej. W konsekwencji działanie tego środka prowadzi do swoistego sortowania nasienia w drogach rodnych krowy. W rezultacie uzyskuje się większą ilość komórek jajowych zapłodnionych nasieniem z chromosomem X, co skutkuje pozyskaniem większej liczby cieliczek. Na podstawie wcześniejszych badań przeprowadzonych w USA i Wielkiej Brytanii stwierdzono, że średnio pozyskuje się 75 cieliczek na 100 urodzonych cieląt (efektywność wynosi 75%). Równocześnie odnotowuje się wzrost skuteczności zabiegów unasieniania o około 25%. Należy również nadmienić, że Heifer Plus® stymuluje aktywność nasienia buhajów (wydłużenie o 6-8 godzin okresu aktywności plemników, co sprzyja skuteczności zapłodnienia). Rozwiązanie to jest bardziej opłacalne w porównaniu do dotychczas stosowanych metod kontroli płci, w tym wykorzystania nasienia seksowanego w wyniku separacji plemników X i Y.
Opis preparatu Heifer Plus®
Preparat występuje w postaci zliofilizowanej. Zawiera on składniki bioaktywne, bufor oraz niebieski barwnik. Środek ten umieszczony jest w ampułce z przeznaczeniem do zastosowania na jedną porcję nasienia (dla słomek mini 0,25 ml lub 0,50 ml dla słomek midi). Każda fiolka zabezpieczona jest gumową uszczelką, co umożliwia długoterminowe i sterylne przechowywanie preparatu w temperaturze –20°C przez okres 6 miesięcy. Heifer Plus® jest aktywowany przez wprowadzanie nasienia ze słomki bezpośrednio do fiolki. Nasienie dokładnie miesza się z preparatem Heifer Plus® i inkubuje w temperaturze 35,6-38,6°C przez okres 15-20 minut w zależności od temperatury inkubacji. Istotne jest, że czas ten nie może być dłuższy niż 30 minut. Nasienie łącznie z preparatem Heifer Plus® przenosi się z powrotem do słomki i następnie dokonywany jest zabieg sztucznej inseminacji. Należy podkreślić, że dla uzyskania wysokiej skuteczności krycia jałówek zabieg unasieniania powinien nastąpić w okresie 16-18 godz., a u krów 18-24 godz. od czasu wystąpienia pierwszych objawów rui. Zabieg sztucznego unasieniania powinien być dokonany możliwie jak najbliżej momentu owulacji u krowy.
Preparat Heifer Plus® został dopuszczony w Polsce do stosowania w unasienianiu bydła. Orientacyjny koszt jednej ampułki preparatu wynosi 40 zł plus Vat. Preparat ten może być wykorzystywany przy seksowaniu nasienia buhajów różnych hodowli na świecie, co umożliwia wykorzystanie światowej genetyki w doskonaleniu użytkowości mlecznej bydła w naszym kraju. Na zakończenie wykładu lek. wet. Piotr Skup zaprezentował również wstępne wyniki badań, które przeprowadził w ramach swojej firmy w wybranych obiektach woj. podlaskiego, gdzie porównano efekty w rozrodzie w warunkach stosowania Heifer Plus® w porówananiu do standardowego krycia. Badania potwierdziły korzystny efekt stosowania preparatu Heifer Plus® dla zwiększenia liczby żeńskiego potomstwa w wybranych stadach produkcyjnych.
Preparat Heifer Plus stosowany w unasienieniu krów obok korzyści związanych z przyspieszeniem postępu genetycznego sprzyjać może wymiernym korzyściom ekonomicznym uzyskiwanym przez hodowców i producentów mleka w myśl następującego schematu:
