Obcinanie ogonów u świń od lat budzi kontrowersje. Choć zabieg ten ma na celu ograniczenie zjawiska obgryzania ogonów przez inne osobniki, coraz więcej krajów Unii Europejskiej dąży do jego całkowitego zakazu. Przykładem jest Dania, która – mimo obowiązującego od 1991 roku zakazu rutynowego obcinania – nadal stosuje ten zabieg u około 98% świń. Ale to się zmienia.
Zakaz, który (jeszcze) nie działa
Zgodnie z obowiązującymi przepisami UE, obcinanie ogonów powinno być stosowane tylko w wyjątkowych przypadkach. Mimo to, w wielu krajach – również w Danii – zabieg ten pozostaje normą. Celem duńskich władz jest całkowita rezygnacja z tej praktyki do 2050 roku. Żeby to osiągnąć, w 2024 roku Dania uruchomiła program wsparcia dla hodowców, zatwierdzony przez Komisję Europejską i wart 20 mln euro.
Kto nie obcina, ten zyskuje
Nowy system premiuje hodowców, którzy utrzymują świnie z nieobciętymi ogonami – otrzymają oni dodatkowe dochody, finansowane z opłat ponoszonych przez tych, którzy nadal ogony obcinają. To element szerszej strategii zatytułowanej „Razem dla zwierząt” (2024–2027) – pierwszej kompleksowej umowy dotyczącej dobrostanu zwierząt w Danii, przyjętej 9 lutego 2024 roku.
Celem programu jest m.in. podwojenie rocznie liczby świń z nieobciętymi ogonami przez trzy lata. W 2025 roku ma ich być już około 500 000.
Jakie są koszty zmian?
Szacuje się, że koszty produkcji wzrosną o około:
-
15 DKK (ok. 8,60 PLN) na warchlaku,
-
45 DKK (ok. 26 PLN) na tuczniku.
W cyklu zamkniętym oznacza to wzrost o ok. 35 PLN na sztuce. Hodowcy będą musieli zainwestować w poprawę dobrostanu – m.in. więcej przestrzeni, dostęp do słomy, zbilansowaną paszę i dodatki mineralne, które zmniejszają stres i agresję w stadzie. Przykładem takiego dodatku jest Devi Jex firmy A-One/Devenish, powszechnie stosowany w Danii.
Polska i Niemcy – wielcy odbiorcy warchlaków
Polska i Niemcy to jedni z największych odbiorców duńskich warchlaków. Czy decyzja o odejściu od obcinania ogonów wpłynie na eksport? To pytanie, które zadaje sobie wielu hodowców w Europie. Choć przejściowy okres może nieść ze sobą trudności, to odpowiednie wsparcie i wdrożenie środków zapobiegawczych dają nadzieję, że eksport utrzyma się na wysokim poziomie.
| Eksport warchlaków z Danii do krajów UE w 2024 r., sztuki | |
| Niemcy | 7 433 225 |
| Polska | 7 290 245 |
| Włochy | 852 279 |
| Chorwacja | 224 274 |
| Rumunia | 113 066 |
| Słowacja | 12 088 |
| Inne | 715 920 |
| Ogółem | 16 641 097 |
Zmiana na lepsze
Obcinanie ogonów to temat, który przestaje być tylko technicznym zabiegiem weterynaryjnym – staje się symbolem większej zmiany w podejściu do hodowli zwierząt. Dobrostan staje się standardem, a nie dodatkiem.
Unia Europejska zmierza w kierunku hodowli, która jest etyczna, zrównoważona i transparentna. To nie tylko odpowiedzialność wobec zwierząt, ale też wyzwanie dla całego sektora rolno-spożywczego.
Aby uniknąć obgryzania ogonów bez ich obcinania, należy zapewnić świniom więcej przestrzeni, zwiększyć nadzór i zapewnić im dostęp do słomy. Dodatkowo wymagane będzie zbilansowanie paszy, jak również podanie świniom lizawek/minerałów, co może mieć uspokajający wpływ i zapobiegać potencjalnym problemom kanibalizmu. Warto też zaczerpnąć informacji z firm paszowych odnośnie produktów zmniejszajaćych stres u świń. Jednym z takich produktów jest Devi Jex firmy A-One/Devenish, który powszechnie stosowany jest w Danii, głównie na fermach genetycznych, jak i przy odchowie kastratów.
Więcej na ten temat przeczytasz w czerwcowym wydaniu Hodowcy Trzody Chlewnej