Nowa, eksperymentalna długoterminowa prognoza IMGW od grudnia do marca 2024 pokazuje, że suma opadów atmosferycznych będzie kształtowała się powyżej normy, a marzec będzie cieplejszy niż w ostatnich dziesięcioleciach. Co może to oznaczać dla rolnictwa i przyszłorocznych zbiorów? Na co warto się przygotować?
Może się wydawać, że mówienie w grudniu o przyszłorocznym siewie i zbiorach jest na wyrost. Jednak nic bardziej mylnego – zabezpieczenie gospodarstw rolnych zimą i przygotowanie ich na kolejny sezon jest kluczowe.
Jesień i zima są ważne z perspektywy przygotowania ziemi do intensywnych prac w sezonie wiosennym i letnim. To wtedy wykonywane są wszelkie zabiegi, które mają za zadanie użyźniać glebę i przyszykować grunt do dobrego wzrostu roślin. Ważne jest również uwzględnienie długoterminowych prognoz pogodowych, co wspiera zarządzanie ryzykiem związanym z efektywnym organizowaniem prac rolnych na zbliżający się sezon – mówi Agnieszka Golombowska, koordynatorka ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej #regeneracja.
Temperatury w normie, opady powyżej
Od grudnia 2023 do lutego 2024 w całej Polsce średnia miesięczna temperatura powietrza powinna zawierać się w zakresie normy. Oznacza to, że prognozowany miesiąc będzie podobny do typowych 10 obserwowanych, tych samych miesięcy w latach 1991-2020. Wyjątkiem będzie marzec 2024, gdzie temperatura będzie kształtowała się powyżej normy, czyli prognozowane jest, że będzie cieplejszy od co najmniej 20 obserwowanych, tych samych miesięcy na przestrzeni ostatnich niemalże 30 lat. Jeśli chodzi o opady atmosferyczne – przez cały ten okres będą plasowały się powyżej normy.
Rolnictwo regeneracyjne to system zasad i praktyk, który generuje produkty rolne, sekwestruje węgiel i zwiększa różnorodność biologiczną w skali gospodarstwa
Prognozowana średnia temperatura odnosi się do średniej temperatury całego miesiąca – tej notowanej zarówno za dnia, jak i w nocy. Prognozowana suma opadów odnosi się do sumy opadów ze wszystkich dni w miesiącu, a w prognozach nie jest określany rodzaj opadu (śnieg lub deszcz).
Po okresie dość dużej suszy opady powyżej normy byłyby nadzieją, że uda się częściowo nawodnić glebę w jej głębokich warstwach. Warto jednak pamiętać, że równie dobrze suma opadów może być powyżej średniej ze względu na anomalie pogodowe i na przykład ulewne deszcze które będą występować kilka dni w miesiącu. Do tego ryzyka warto się przygotować i dopilnować, czy nie wypłukują one składników odżywczych z gleby bądź nie niszczą użytków rolnych – zaznacza Golombowska.
Opady powyżej normy. Dlaczego przydałyby się efektywne systemy retencyjne?
W sytuacjach takich jak prognozowane większe opady atmosferyczne z pomocą mogłyby przyjść efektywne systemy retencyjne. Dzięki temu gospodarstwa mogłyby zarządzać zasobami wodnymi w zrównoważony sposób i zadbać o całoroczne nawodnienie gleby. O system retencyjny można zadbać na dwa sposoby – zarówno na poziomie infrastrukturalnym, jak i na poziomie sposobu i technik uprawy ziemi, czyli wykorzystując rolnictwo regeneracyjne.
Ważnymi czynnikami związanymi z rolnictwem regeneracyjnym są:
- minimalizowanie lub unikanie uprawy roli
- eliminowanie gołej gleby
- uprawianie różnych gatunków roślin
- przenikanie wody
- integracja zwierząt gospodarskich i operacje przycinania. przyjmowanie postawy ułatwiającej oddychanie
Rolnictwo regeneracyjne koncentruje się na zwiększeniu naturalnych procesów ekosystemowych, takich jak utrzymanie zdrowych relacji między glebą, roślinami, zwierzętami i mikroorganizmami. Jednym z aspektów, na które wpływa rolnictwo regeneracyjne jest efektywna retencja wody i zarządzanie zasobami wodnymi. To wymagający proces, chociaż w konsekwencji przynoszący wymierne korzyści. Co ciekawe – rolnicy sami czują potrzebę zmiany, co pokazały badania przeprowadzone w ramach kampanii edukacyjnej #regeneracja. Aż 58% rolników zapytanych o znajomość pojęcia rolnictwa regeneracyjnego wskazało, że nie wie, czym ono jest. Jednocześnie aż 65% respondentów przyznało, że rolnictwo regeneracyjne kojarzy im się z metodą produkcji rolnej, która pozwala na odbudowę, utrzymanie zdrowia i żywotności gleby, zwiększenie bioróżnorodności i poprawę jakości środowiska naturalnego.
Zachowanie zdrowej gleby będzie ważne także z perspektywy odbudowy zasobów przyrodniczych w UE. 22 czerwca 2022 roku Komisja Europejska złożyła wniosek, którego głównym celem jest ochrona zasobów przyrodniczych i zwiększenie bioróżnorodności ekosystemów. To, co teraz jest tematem dyskusji grup roboczych na poziomie unijnym, będzie miało efekt w postaci projektu rozporządzenia (przewiduje się, że ujrzy on światło dzienne w 2024 roku).
Czynniki atmosferyczne, a jakość zbiorów. Czy to za wcześnie, żebyśmy już teraz o tym mówili?
O ile prognozy się spełnią, a w miesiącach wiosennych nadal utrzymają się temperatury powyżej normy możemy mieć do czynienia z przyspieszonym okresem wegetacji. To z kolei będzie wymagało od rolników znacznego przestawienia kalendarza żniw i zbiorów, a także przygotowywania się do przyszłorocznej jesieni. A co najważniejsze – zapewnienia zdrowej jakości gleby, a tym samym roślin, bo w tym przypadku będzie istotny jeszcze jeden proces, a mianowicie: przechowalnictwo.
Więcej informacji o rolnictwie regeneracyjnym oraz kampanii edukacyjnej #regeneracja znajduje się na: kampaniaregeneracja.pl
