Katrzyna Markowska

Lactobacillus plantarum – bakteria, która dużo może

Podstawową funkcją przewodu pokarmowego zwierząt jest trawienie i wchłanianie substancji pokarmowych, jednakże pełni on jeszcze jedną bardzo ważną funkcję – zapewnia właściwą ochronę organizmu. Błony śluzowe przewodu pokarmowego to tzw. pierwsza linia frontu, gdzie dochodzi do kontaktu z wieloma patogenami wnikającymi do organizmu m.in. wraz z pożywieniem. Powierzchnia błon zasiedlona jest przez miliardy mikroorganizmów tworząc mikroflorę bakteryjną, zapewniającą homeostazę układu odpornościowego organizmu. W układzie pokarmowym dochodzi do bezpośredniego kontaktu układu immunologicznego z antygenami pochodzącymi z zewnątrz (patogenami), co tworzy sytuację ciągłego uczenia się i rozwoju pamięci immunologicznej.

Podczas stanów zapalnych w jelitach dochodzi do zaburzenia integralności komórek nabłonka jelit, a związane jest to nierzadko z aktywacją procesu apoptozy czyli kontrolowanej śmierci wspomnianych komórek. Obecne badania naukowe skupiają się nad zapewnieniem ochrony kosmków jelitowych zwierząt. Wiele zasług w tym zakresie przypisuje się probiotykom. Jednak do tej pory nikt nie zalecał stosowania probiotyków od samego początku odchowu do końca cyklu. Było to po prostu za drogie. Powstała jednak nowa strategia – prewencyjne stosowanie probiotyków, aby nie dopuścić do rozwoju innych konkurencyjnych form mikroorganizmów. Jest to pewnego rodzaju rewolucja, zmiana myślenia!

Avibiom jest płynnym produktem probiotycznym przeznaczonym dla drobiu i trzody chlewnej. Preparat zawiera żywe kultury bakterii Lactobacillus plantarum. Ten bardzo silny szczep charakteryzuje się wysoką produkcją kwasu mlekowego. Działa jak zasiedlacz. Preparat można podawać do paszy jako natrysk w końcowej fazie produkcji lub do wody. Można go stosować także jako zamgławianie oraz oprysk ściółki. W przypadku drobiu zaleca się stosowanie preparatu jako oprysk na ściółkę przed wstawieniem, a następnie jako stały dodatek do wody. Żywe kultury bakterii w sposób precyzyjny i natychmiastowy zasiedlają jelita młodych zwierząt i nie dopuszczają do rozwoju szkodliwej mikroflory. Kluczem działania tego produktu jest to, iż preparat zawiera tylko jeden szczep bakterii, o silnym właściwościach adhezyjnych do komórek światła jelita nakierowanych na intensywne podziały, co skutkuje błyskawiczną kolonizacją jelit. „To my kontrolujemy środowisko poprzez zwiększenie miana bakterii probiotycznych, a nie środowisko w przypadkowy sposób kontroluje naszą hodowlę”.

W doświadczeniach nad preparatem Avibiom wykazano, że poprawia on w znaczący sposób integralność jelit. Izolaty białkowe z komórek szczepów Lactobacillus hamowały aktywację apoptozy komórek nabłonka jelit i wspomagały ich wzrost poprzez redukcję czynnika martwicy nowotworu (TNF). Dodatkowo bakterie z rodzaju Lactobacillus w preparacie wiązały białka powierzchniowe nabłonka jelit i hamowały adhezję E. coli do komórek nabłonka światła jelita. Prowadzi to do znacznego ograniczenia lub całkowitej eliminacji bakterii E. coli z przewodu pokarmowego ptaków, ponieważ bakterie te, aby prawidłowo funkcjonować, muszą się zakotwiczyć w nabłonku jelit.

Doświadczenia w laboratorium

Mikroorganizmy obecne w preparacie zostały wstępnie scharakteryzowane w warunkach laboratoryjnych pod względem cech probiotycznych. Oceniono przeżywalność w niskim pH środowiska oraz aktywność antagonistyczną wobec patogennych szczepów Salmonella (S. enteriditis, S. saintpaul, S. virchov, S. typhimurium), hemolitycznej E. coli i Clostridium perfringes. Bakterie patogenne wyizolowano od chorych zwierząt w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym w Puławach.
Określone zostały także inne cechy mikroorganizmów takie jak wzrost i synteza kwasu mlekowego w różnych warunkach temperaturowych. Wymienione cechy oznaczone zostały w temp. inkubacji 30 i 37°C ze względu na ocenę możliwości hodowli szczepów w skali produkcyjnej. Ponadto oceniono także zdolność mikroorganizmów do obniżania stężenia ochratoksyny A w środowisku (mikotoksyny często zanieczyszczającej pasze zbożowe). Wyniki badań przedstawiono w tabeli 2.

Tab. 1. Wartość MIC dla badanych kokcydiostatyków wyznaczona metodą seryjnych rozcieńczeń na mikropłytkach (µg/ml)

Tab. 2. Zdolność probiotyku z udziałem L. plantarum do obniżenia poziomu ochratoksyny

Wyniki terenowe na fermie brojlerów Ross 308

W 2020 roku przeprowadzono doświadczenie z użyciem preparatu Avibiom na dużej fermie drobiu. Grupę kontrolną stanowiło 470 tys. ptaków zlokalizowanych w 9 obiektach, a grupę kontrolą 530 tys. ptaków w 9 obiektach. Doświadczenie wykonano w dwóch powtórzeniach, które obejmowało IV i V rzut w roku.

Stada reprodukcyjne

Przebadano także wpływ probiotyku z udziałem Lactobacillus plantarum na śmiertelność w pierwszych dniach odchowu piskląt wyklutych z jaj kur reprodukcyjnych, którym podawano preparat. Avibiom podawano w stadzie reprodukcyjnym w wodzie przez cały okres nieśności. Śmiertelność piskląt w grupie kontrolnej do 7 doby życia wyniosła 690 sztuk a w grupie z probiotykiem 140.

Korzyści z zastosowania probiotyku Avibiom na fermie indyków

Probiotyk Avibiom może być zastosowany także w formie zamgławiania. Można go stosować jako czynnik zapobiegający rozwojowi aspergilozy. W badaniach in vitro stwierdzono oddziaływanie preparatu Avibiom na grzyby. Na fermie liczącej 60 tys. sztuk indyczek od początku wstawienia przez pierwsze 14 dni dokonywano zamgławiania 5% roztworem wodnym z probiotykiem w okresie co 48 godzin przez 7 dni. W stadach kontrolnych 1 i 2, gdzie nie zastosowano zamgławiania podczas odchowu indycząt, zanotowano upadki na poziomie 45 i 43 sztuk. Upadki w grupie doświadczalnej stanowiły 5 sztuk.

Tab. 3. Aktywność antybakteryjna preparatu Avibiom

Doświadczenia wykazały, że zasiedlanie flory bakteryjnej młodych ptaków bakterią Lactobacillus plantarum oraz utrzymywanie odpowiedniego dawkowania tego probiotyku przez cały okres odchowu poprawia wyniki produkcyjne. Produkt można stosować jako dodatek do paszy, wody oraz w formie zamgławiania.

 Fot. 1, 2. Na zdjęciu widać, jak silnie klon bakterii Avibiom walczy o nisze bytowania z grzybami. Poprzez wydzielanie różnego rodzaju substancji nie pozwala rozwijać się pleśni w najbliższym swoim sąsiedztwie

Rys. 1. Wyniki produkcyjne ptaków w grupie kontrolnej oraz w grupie ptaków otrzymujących pasze z dodatkiem probiotyku Avibiom

Rys. 2. Śmiertelność piskląt do 7 doby

Rys. 3. Upadki piskląt indyczych na fermie ze stwierdzoną aspergillozą

Koszt tego probiotyku jest ok. trzy razy mniejszy niż w przypadku innych produktów obniżających pH w przewodzie pokarmowym, co powoduje że może być stosowany przez cały okres odchowu bez podnoszenia kosztów żywienia. Występuje w postaci płynnej i zawiera tylko żywe kultury bakterii o odpowiedniej zawartości kultur bakteryjnych. Powoduje to, że istnieje możliwość szybkiego i precyzyjnego zasiedlania jelit młodych zwierząt, jeszcze przed tym jak zaczną namnażać się bakterie patogenne. Każda szarża preparatu testowana jest na poziomie genetycznym metodą PCR. Producent wykorzystuje do tego celu autorskie testy genetyczne na potrzeby własnej produkcji. Dodatkowo kultury bakteryjne zawarte w produkcie kontrolowane są na poziomie mikrobiologicznym w hodowlach na pożywkach selekcyjnych.

Ten artykuł pochodzi z magazynu Hodowca Drobiu 12/2022

Kup ten numer

Kup prenumeratę