Archiwum
Szczepionki „skrojone“ na miarę – czyli rzecz o autoszczepionkach
Andrzej Bochniak i współpracownicy,
Prywatna Praktyka Weterynaryjna
Szczepionki to doceniony już element właściwej profilaktyki chorób zakaźnych. Właściwie dobrane i stosowane są bardzo cennym narzędziem w zapobieganiu rozwojowi chorób zakaźnych zwierząt, a więc jednocześnie są czynnikiem w znacznym stopniu poprawiającym status zdrowotny stada i opłacalność produkcji. Czasami jednak zastosowanie dostępnych na rynku szczepionek komercyjnych okazuje się niewystarczające. Szczepionki mogą być nieaktywne w wyniku niewłaściwego ich przechowywania, ale również z powodu czynników niezależnych od samego preparatu. Wtedy korzystne może okazać się użycie autoszczepionek.
Czym są autoszczepionki?
Autoszczepionki (szczepionki własne) to szczepionki przygotowywane z drobnoustrojów uprzednio wyizolowanych od zwierząt chorych i stanowiących jednocześnie czynnik etiologiczny odpowiedzialny za zakażenie. Autoszczepionki są przeznaczone do stosowania jedynie u zwierząt (lub w stadzie zwierząt), od których uzyskano dany szczep mikroorganizmu. W medycynie weterynaryjnej autoszczepionki są stosowane od ok. 40 lat. Pierwotnie były wytwarzane w warunkach, które można określić jako dalekie od laboratoryjnych. Wystarczyła bowiem jedynie obecność cieplarki oraz wirówki laboratoryjnej, aby lekarze podejmowali próby wyprodukowania własnego biopreparatu. Oczywiście, działania takie często kończyły niepowodzeniem, a szczepionka nie tylko nie działała, a wręcz okazywała się szkodliwa dla zwierząt ze względu na brak poddania jej kontroli odnośnie jałowości i toksyczności. To już historia, a autoszczepionki są dzisiaj przygotowywane na zlecenie w specjalistycznych i doskonale wyposażonych laboratoriach weterynaryjno-badawczych. Pomimo że jakość przygotowywanych obecnie autoszczepionek można uznać za zdecydowanie dobrą, to jednak wciąż utrzymuje się przekonanie o niepewnej ich skuteczności. To z kolei powoduje, że nie są często stosowanym rozwiązaniem profilaktycznym, podczas gdy w porównaniu do szczepionek komercyjnych posiadają wiele korzystnych cech.
