Indyk Polski 79 (2/2022)

Ze względu na rosnące problemy z opornością na substancje przeciwdrobnoustrojowe, troskę o środowisko naturalne oraz coraz większą presję opinii publicznej, produkcja drobiarska podejmuje wszelkie starania, aby ograniczyć stosowanie antybiotyków w produkcji. Wobec tego poszukuje się naturalnych alternatyw i substytutów antybiotyków. W produkcji indyków zaproponowano stosowanie olejów funkcjonalnych. Badania dowodzą, że mogą one okazać się trafnymi zamiennikami. Nie tylko wartość odżywczaEkstrahowane oleje określane są jako „oleje funkcjonalne”. Ich działanie jest znacznie szersze niż klasycznych olei i wykracza poza wartość odżywczą oraz status zwykłego dodatku. Wykazano, że komercyjny produkt zawierający ekstrakt z łupin orzechów nerkowca i olej rycynowy skutecznie chronił kurczęta brojlery przed kokcydiozą i istotnie poprawiał ich wydajność. 

Czytaj więcej...

Katarzyna Markowska

ŚWIAT - Światowa produkcja soi w sezonie 2020/2021 wyniosła 364 mln ton o 25 mln ton więcej niż w sezonie 2019/2020 (+7,3%). Najwięcej roślin tego gatunku uprawia Brazylia, która produkuje 38% światowych zasobów soi. Stany Zjednoczone wytwarzają 31% tego ziarna, Argentyna 13%, a Chiny niecałe 5,5%. Znaczącymi światowymi producentami są także Indie (2,9%), Paragwaj (2,7%), Kanada (1,7%). W Rosji w poprzednim sezonie wyprodukowano 1,3% światowych zasobów soi, na Ukrainie 0,9%, a w UE 0,7% (Rys. 1). Chiny i Indie są dużymi konsumentami soi i mimo dużej produkcji nie dokonują jej eksportu. Najwięcej światowych zasobów soi eksportowane jest przez Brazylię – 44,7%. Stany Zjednoczone eksportują 39,9%, Argentyna 3,6%, Paragwaj 3,4%, Kanada 3%, Urugwaj 1,2%, Ukraina 1,1%. Rosja była odpowiedzialna za 0,7% światowego handlu soją. Wśród czołowych eksporterów najszybciej rozwijającymi się eksporterami nasion soi w latach 2019-2020 były: Benin (wzrost o 6210%), Togo (wzrost o 650,5%), Serbia (wzrost o 51,2%) i Rosja (wzrost o 49,3%).

Czytaj więcej...

www.prawnikhodowcy.plwww.prawnikhodowcy.pl; Przemysław Lech, adwokat

Czasami mamy do czynienia z sytuacją, że po odmowie lub obniżonym wypłaceniu odszkodowania po likwidacji stada w związku z wystąpieniem choroby zakaźnej, Inspekcja Weterynaryjna proponuje wypłacenie nagrody zamiast odszkodowania. Czym jest ta nagroda? Czy warto taką propozycję przyjąć? Jakie są różnice pomiędzy nagrodą a odszkodowaniem?

     Po pierwsze i najważniejsze, jeśli została nam doręczona decyzja o odszkodowaniu (mam tu na myśli również decyzję o odmowie wypłaty odszkodowania), to od daty doręczenia biegnie nam termin miesiąca do wniesienia ewentualnego pozwu do sądu, jeśli nie zgadzamy się z jakimś postanowieniem zawartym w decyzji. Decyzja ta jest ostateczna, trzeba to sobie zapamiętać, choć rzeczywiście rzadko spotyka się w prawie takie sytuacje, że nie można się jeszcze odwołać na drodze administracyjnej.

Kiedy trzeba wnieść pozew do sądu?

     Jeśli odszkodowanie jest za niskie – pozew. Jeśli jest odmowa odszkodowania – pozew. Jeśli za coś nie przyznano odszkodowania (np. za transport padliny) – też pozew. Żadnego odwoływania się, żadnych skarg. Decyzja jest ostateczna i o swoje prawa można walczyć tylko na drodze sądowej.

     Daruj sobie negocjacje w Inspekcji, interwencje u Głównego Lekarza Weterynarii, alarmowanie związków hodowców itd. Rozmowy ugodowe zawsze można prowadzić, nawet w czasie postępowania sądowego, ale w tym momencie najważniejsze jest wniesienie pozwu – najpierw musisz zabezpieczyć swoje interesy. Termin Ci ucieknie a druga strona może się niespodziewanie z ugody wycofać. Po upływie Twojego terminu.

     W dodatku ten pozew musi być bardzo dobrze napisany, bo zasadą jest, że wszystkie dowody i twierdzenia powinny być podniesione właśnie w pozwie, choć czasami są możliwe wyjątki, ale lepiej nie ryzykować.

Gdzie szukać pomocy?

     Bywa tak czasami, że poszkodowani hodowcy proszą o pomoc różne instytucje, łącznie z GLW, a nawet Kancelarią Prezydenta RP czy Rzecznikiem Praw Obywatelskich. Bywa, że te instytucje podejmują jakieś działania, czyli napiszą prośbę do Powiatowego Lekarza Weterynarii o ponowne rozważenie wypłaty środków dla hodowcy.

     I bywa też tak, że weterynaria proponuje łaskawie wypłatę nagrody zamiast odszkodowania. Najczęściej w niższej wysokości niż odszkodowanie, ale też czasami proponuje wypłatę w takiej samej wysokości i hodowcy może się wydawać, że ugrał wszystko to, co chciał. Czy na pewno?

     Jak już wspomniano, często to są tylko rozmowy i jest ryzyko, że gdy upłynie termin miesiąca na wniesienie pozwu, zostaniemy z niczym. 

Pułapka nagrody

     Nagroda nie jest przyznawana w formie decyzji. Jest to czynność administracyjno-techniczna. Inspekcja nie będzie rozliczana z tego, komu wypłaci nagrodę ani w jakiej wysokości, bo to zależy tylko od jej uznania. 

     Z kolei mało który hodowca przyjmuje nagrodę, rezygnując przy tym z pozwu o odszkodowanie i zdaje sobie sprawę, że nawet jeśli nagroda zostanie mu wypłacona w takiej wysokości, w jakiej powinien dostać odszkodowanie, to od tej nagrody powinien zostać zapłacony podatek dochodowy! Natomiast jeśli dostaniemy odszkodowanie, niezależnie czy przyznane w decyzji PLW czy zasądzone przez sąd, to podatek zapłacimy, tylko od odsetek!

     Jeśli natomiast Inspekcja Weterynarii wypłaci nam odszkodowanie, a nasz pozew został już złożony, to nic strasznego się nie zadzieje. Po prostu trzeba będzie odpowiednio zmniejszyć albo wycofać powództwo.

     Wielu hodowców pyta mnie też, czy złożenie pozwu, w sytuacji kiedy w decyzji przyznano częściowe odszkodowanie powoduje wstrzymanie wypłaty tej bezspornej kwoty. Nie – wypłata swoją drogą, a pozew o resztę kwoty – swoją drogą.

     To wszystko są bardzo trudne decyzje, które trzeba podejmować w bardzo stresujących okolicznościach. Nic dziwnego, że hodowcy nie wiedzą, co robić, a co dopiero jaką strategię obrać w potyczkach z organami administracji. Ta materia jest trudna również dla prawników, bo nie zajmują się takimi sprawami na co dzień. t

Jeśli masz jakieś pytania, napisz: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

10 czerwca odbyło się webinarium zorganizowane przez U. S. SOY pt.: „Turkey Nutrition Excellence Seminar with North Carolina State University Experts” („Doskonalenie żywienia indyków z udziałem ekspertów z Uniwersytetu Stanowego Karolina Północna”).

     Aby umożliwić odbiorcom z całego świata udział w seminarium, odbyło się ono w formie on-line (za pośrednictwem aplikacji Zoom). Nad techniczną sprawnością przebiegu całego wydarzenia czuwał Albert Roda, specjalista The U. S. Soybean Export Council (USSEC). Natomiast webinarium zostało zainicjowane przez Jerzego W. Kosieradzkiego, dyrektora USSEC na obszarze północno-wschodniej części Europy. Przywitani zostali wszyscy uczestnicy i mówcy, a także poinformowani zostali o możliwości zadawania pytań. Przekazano również uwagi techniczne dotyczące zdalnej formy webinarium.

     Jako pierwszy wystąpił dr Chongxiao (Sean) Chen, który zaprezentował temat: „The effect of nutrition on turkey gut protozoa” („Wpływ żywienia na populację pierwotniaków w przewodzie pokarmowym indyków”). Początkowo amerykański naukowiec przybliżył, jak kluczowe znaczenie w chorobach pasożytniczych odgrywa żywienie – stanowi ono jeden z głównych czynników zapobiegających zakażeniom pierwotniaczym, ale również sprzyjający (Rys. 1). Badacz podał, że najczęściej u indyków występują następujące gatunki pierwotniaków: Tetratrichomonas gallinarum, Histomonas meleagridis, Cochlosoma anatis, Emeria, które powodują wielomilionowe straty finansowe producentom drobiu (Rys. 2). Szczegółowo omówiono także przyczyny występowania chorób, objawy oraz ich transmisję.

     Kolejnym punktem wystąpienia C. Chena było wskazanie jaki postęp nauka oraz firmy paszowe na całym świecie zrobiły w kierunku kreowania nowych dodatków paszowych i zwiększenia ich produkcji, które mogłyby wspomóc walkę z występowaniem chorób pasożytniczych u indyków oraz poprawić funkcjonowanie ich układu pokarmowego (węglowodany funkcjonalne, ekstrakty z roślin, składniki mineralne, kwasy tłuszczowe, kokcydiostatyki, probiotyki, prebiotyki, postbiotyki oraz łączenie tych składników). W podsumowaniu podkreślił, że w dobrym kierunku idą badania nad wprowadzeniem szczepień przeciwko kokcydiozie oraz iż kluczem do sukcesu jest dobra relacja na polu nauka-praktyka produkcyjna, praktyka produkcyjna-nauka (Rys. 3).

     Kolejne wystąpienie pt.: „Optimal amino acid profile for commercial turkeys (including methionine + cystine and BCAA)” („Optymalny profil aminokwasowy u indyków produkcyjnych (w tym metionina, cystyna i BCAA))” zostało wygłoszone przez dr Peter’a R. Ferketa. Badacz wystąpienie rozpoczął od przybliżenia podziału aminokwasów (AA) na: niezbędne w żywieniu indyków, warunkowo niezbędne oraz nieistotne (Tab. 1). Naukowiec przedstawił czynniki wpływające na zapotrzebowanie na AA u ptaków:

• czynniki związane z zarządzaniem, które ograniczają potencjał genetyczny indyków (nadmierna obsada ptaków, nieodpowiednia wysokość karmidła, niewłaściwe oświetlenie, przeciągi, nieodpowiednia forma paszy, nieodpowiednia koncentracja aminokwasów w paszy);
• stres spowodowany nadmiernym ciepłem lub zimnem (wpływa na pobranie paszy, powoduje stres metaboliczny, wpływa na zdrowie jelit oraz strawność i biodostępność AA);
• choroby jelit (pogorszenie strawności i biodostępności AA, zwiększenie zapotrzebowania na treoninę w stosunku do lizyny);
• nieodpowiedni poziom AA w dietach o niskiej zawartości białka surowego (w miarę zwiększania ilości leucyny w diecie należy zwiększać poziom izoleucyny; zwiększenie ilości waliny i izoleucyny poprawia wydajność mięsa z piersi przy niskiej ilości leucyny, zwiększenie ilości leucyny zmniejsza wydajność mięsa z piersi).

     Kończąc wystąpienie amerykański naukowiec przekazał kilka zaleceń:

• istotne jest określenie celu produkcji, który ma największe znaczenie ekonomiczne dla podjętej działalności i zastosowanie zaleceń dotyczących aminokwasów w żywieniu, które najlepiej spełniają te założenia;
• należy określić zapotrzebowanie na lizynę dla indyków w celu uzyskania zysków ekonomicznych oraz dobrych wyników produkcyjnych ptaków i odpowiedniej wydajności mięsnej;
• istotne jest także określenie poziomu wszystkich pozostałych AA w stosunku do lizyny;
• należy oszacować lub określić zapotrzebowanie na aminokwasy dla każdego składnika i aktualizować recepturę tak często, jak jest to wykonalne ze względów praktycznych.

  Trzeci temat dotyczył struktury paszy sypkiej, czyli preferencji indyków odnośnie rozdrobnienia materiałów śrutowanych („Structure of mesh feed – GMD preferences of hammermilled (shredded) raw materials”). Dr Adam C. Fahrenholz porównał efekty płynące z różnej wielkości formy paszy (Tab. 2).

     Amerykański naukowiec podał, że preferencje indyków, co do wielkości cząstek paszy, zależą przede wszystkich od wielkości ich dzioba i mechanoreceptorów w dziobie. W związku z tym, kondycjonowanie dziobów (przycinanie górnej części dzioba) może znacząco wpłynąć na żywienie ptaków poprzez zmniejszenie wielkości dzioba i liczby mechanoreceptorów. W konsekwencji indyki z mniejszymi dziobami mogą mieć większe ograniczenia w pobieraniu paszy. Zwłaszcza że kiedy wzrasta spożycie paszy (FI) na jednego ptaka, zaleca się podawanie indykom paszy o większych cząstkach. W przypadku, gdy ptaki otrzymują paszę zawierającą większą ilość drobnych cząstek, pasza ta nie jest odpowiednio wykorzystywana, a to przekłada się negatywnie na FI, końcową masę ciała i współczynnik wykorzystania paszy (FCR).

     Negatywny wpływ rozdrobnionej paszy na wyniki produkcyjne indyków spowodował, że celem przemysłu paszowego stało się ograniczenie ilości drobin w paszy. Można tego dokonać na przykład poprzez minipelletowanie lub mikropelletowanie paszy w fazie startowej. Obie techniki mielenia paszy zmniejszają ilość drobnych cząstek w paszy, co może poprawić wyniki produkcyjne. Jednakże, minipelletowanie paszy wymaga specjalnych matryc młyna do pelletu, a zatem dodatkowych nakładów finansowych. Dlatego też w celu zmniejszenia ilości drobin w paszy podawanej ptakom można zastosować inne metody. Stosowanie dodatków paszowych (np. lepiszczy – spoiwa łączącego materiały sypkie w jednolitą masę), zmianę składu paszy (np. zwiększenie udziału pszenicy) oraz zarządzanie procesem mielenia paszy (np. wydajność i temperatura kondycjonowania młyna do granulowania). 

     Ponadto dr Adam C. Fahrenholz przytoczył najnowsze badania naukowe potwierdzające korzystny wpływ większych cząstek paszy na indyki:

• indyki karmione paszą o zwiększonych cząstkach (z 380 do 606 μm) lepiej pobierały paszę, miały wyższe przyrosty masy ciała, a masa żołądka wzrastała wraz z wielkością cząstek; ponadto jednorodność paszy była gorsza w przypadku małych cząstek (Favero i in. 2009);
• na skutek żywienia paszą o zwiększonych cząstkach (z 380 do 606 i 806 μm) poprawie uległa strawność suchej masy i tłuszczu surowego (Favero i in. 2014);
• poprawa jakości granulatu poprzez zmniejszenie ilości drobnych cząstek w paszy może poprawić wyniki odchowu indyków rzeźnych (Flores i in. 2021).

     Ostatni speaker, dr Jesse L. Grimes, omówił treści dotyczące wpływu naturalnie występujących mykotoksyn na wyniki produkcyjne indyków („The effect of naturally occurring mycotoxins on turkey performance”). W wielu raportach badawczych mykotoksyny stosowane w doświadczeniach, które były syntetycznie wytworzone lub oczyszczone, okazywały się mniej toksyczne niż mykotoksyny występujące naturalnie. Podawanie ptakom paszy z naturalnie występującymi w niej mykotoksynami, stanowi istotny i aktualny problem, z którym boryka się przemysł drobiarski. Występowanie mykotoksyn w paszach (zwłaszcza w ziarnach) jest powszechne. Niektóre z nich mogą być nawet jeszcze niepoznane. Mimo że monitorowanie i kontrola składników paszy może pozwolić na wyeliminowanie najwyższych poziomów mykotoksyn z procesu produkcji paszy, każdego roku produkuje się i podaje ptakom wiele ton paszy, która zawiera mykotoksyny w mniejsych stężeniach. Indyki narażone na przewlekłe, chociaż niskie dawki mykotoksyn w diecie, mogą osiągać mniejszą wydajność. Dlatego też zalecane są dodatki paszowe na przykład w formie środków sekwestrujących, mających zdolność „wyłapania” substancji w środowisku przez inną substancję. W tym przypadku, środki te wiążą się z mykotoksynami w celu zmniejszenia lub zapobieżenia ich toksycznemu działaniu na indyki. Środki sekwestrujące, przeciwzbrylające lub wiążące granulki obejmują węgiel aktywny, bentonity są przykładami środków, które mogą wiązać mykotoksyny w przewodzie pokarmowym, zapobiegając w ten sposób ich wchłanianiu. Wszystkie te dodatki paszowe są rekomendowane przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) i uznane za bezpieczne (generally recognized as safe – GRAS). Jednak efekt ich działania może być różny. Podsumowując wystąpienie, naukowiec podał, że nadal konieczne jest regularne monitorowanie zanieczyszczenia pasz mykotoksynami oraz ciągłe pobieranie próbek ziarna i paszy do analiz. Powtórzył, iż naturalnie występujące mykotoksyny mają negatywny wpływ na wydajność i zdrowie indyków, nawet jeśli występują w niewielkich ilościach. Wpływ dodatków paszowych może być zmienny i należy cały czas prowadzić w tym kierunku dalsze badania, gdyż mykotoksyny w paszach stanowią globalny problem i mimo upływu lat, nadal nie potwierdzono skutecznej metody w walce z toksynami.

     Kończąc webinarium, J. W. Kosieradzki moderował dyskusję, która była niezwykle owocna. Do naukowców z Uniwersytetu Stanowego Karolina Północna pytania kierowali nie tylko słuchacze z Polski, ale również z innych regionów świata. 

     Żywienie indyków stanowi poważne wyzwanie dla nauki oraz praktyki i wciąż jest wiele badań niezbędnych, aby je usprawnić. W związku z tym, żywieniowcy podejmują działania na różnym polu, mając na celu jednocześnie polepszenie efektywności produkcji indyków oraz poprawę zdrowotności ptaków.

Marian Biegański

W dniach 21-23 kwietnia br. Firma Moorgut Kartzfehn Turkey Breeder GmbH zorganizowała konferencję dotyczącą aktualnej tematyki produkcji indyczej. Miejsce konferencji to „Fabryka Wełny Hotel Spa” w Pabianicach. Siedziba „Fabryki” mieści się w zmodernizowanych obiektach dawnego kompleksu fabrycznego (początki od 1871 r.) Braci Baruch. Monumentalne obiekty fabryczne, wybudowane z czerwonej cegły przypominają dawny klimat produkcji tkanin wełnianych.

     Tematyka konferencji Kartzfehn skierowana była do producentów i organizatorów produkcji indyków. Prelegenci poruszyli aktualne problemy i wyzwania stojące przed branżą indyczą – związane np. z występowaniem grypy ptaków, produkcji indyków na Ukrainie i w Rosji, spożycie mięsa indyczego, stan i perspektywy europejskiego rynku indyków.

     Przedstawione prelekcje były bardzo ciekawe i spotkały się z ogromnym zainteresowaniem odbiorców. Świadczyły o tym pytania i dyskusje na sali a następnie w kuluarach.

Prace hodowlane w Kartzfehn

     Od lat firma Katzfehn prowadzi wielokierunkowe i wszechstronne doświadczenia na indykach stosując najnowsze metody oceny i selekcji ptaków, aby móc zaproponować odbiorcom najlepszy z możliwych materiał do tuczu. Mimo iż w wyniku prowadzonych w latach 2016-2020 pracach hodowlanych, konkurencyjny Hybrid Converter uzyskał wyższą końcową masę ciała, to B.U.T. 6 nadal pozostaje najbardziej stabilnym i wydajnym indykiem do odchowu i tuczu. Uzyskane przez konkurencyjnego ptaka masy ciała spowodowały wystąpienie wzmożonych problemów z nogami, a Hybrid Converter Novo – wprowadzony w 2021 r. – jest mniej odporny na choroby i występuje wzmożona agresywność wśród ptaków. 

     Dr Henrike Glawatz prowadząca wykład przekazała wskazówki jakimi należy się kierować podczas odchowu ptaków w okresie letnim. Sprecyzowała, iż neutralną dla indyków jest temperatura 12-20°C. Od poziomu 21°C może już występować stres cieplny. Wskazane jest dokonywanie czynności chroniących indyki przed upałami, np. w postaci zastosowania paneli chłodzących, czy chłodzenia natryskowego. Przy wysokich temperaturach w budynku dochodzi do obniżenia spożycia paszy. Należy wówczas dokonać skoncentrowania dawki pokarmowej – a więc podwyższyć udział białka i energii, a także zadbać o dobrą jakość granulatu. Dodatek pszenicy latem musi być mniejszy, by zbyt nie rozcieńczać paszy.

     Obecnie, dzięki temu, że ptaki są stabilne, można obniżać zawartość fosforu i potasu, co nie wpływa negatywnie na wyniki produkcyjne.

     W dziale naukowym firmy Kartzfehn prowadzone są testy w kierunku możliwości zastąpienia w żywieniu indyków soi np. ziarnem słonecznika. Istotną kwestią w bilansowaniu białka w dawkach dla indyków jest dopuszczenie przez UE możliwości skarmiania drobiu i świń mączkami mięsno-kostnymi na zasadzie krzyżowej. Na razie jednak tego materiału paszowego używa tylko jedna wytwórnia pasz w Niemczech. Szeroko rozumiane dodatki fitogeniczne to kolejna szansa na poprawę zdrowia i produkcyjności zwierząt gospodarskich. 

     W dalszej części konferencji wystąpiła dr Barbara Storck, która wraz z mężem Thomasem jest nowym właścicielem firmy Kartzfehn. Opowiedziała ona zgromadzonym na sali kilka słów o sobie i swojej rodzinie, pracy oraz pasjach. Omówiła 4 filary firmy Kartzfehn: wylęg, tucz, żywienie i wprowadzenie piskląt do obrotu.

Grypa ptaków – wpływ na rynek indyczy

     Beata Grela – konsultant w firmie Kartzfehn omówiła istotne problemy związane z występowaniem w Europie i na świecie ognisk ptasiej grypy. Od października 2021 r. ogniska grypy ptaków wystąpiły praktycznie we wszystkich krajach Europy – łącznie 1387 ognisk. Najwięcej ognisk zanotowano we Włoszech i Francji. Ogółem w Europie utylizacji poddano 40 mln sztuk drobiu, w tym 6 mln indyków. We Włoszech ubito 16 mln sztuk drobiu, w tym 3 mln sztuk indyków, we Francji 6 mln, w tym 300 tys. indyków, w Niemczech 725 tys. drobiu, w tym 400 tys. indyków, w Danii 235 tys. drobiu, w tym 124 tys. indyków.

     W Polsce stwierdzono 89 ognisk grypy ptaków: ubito blisko 3 mln drobiu, w tym 950 tys. indyków.

     Ponadto od 1 lutego 2022 r. w USA zutylizowano 3,6 mln indyków. Z danych tych wynika, że grypa ptaków doprowadziła do dużych strat w stadach drobiu.

     W dalszej części tego bloku tematycznego dr Barbara Storck przedstawiła działania dotyczące monitoringu grypy ptaków w powiecie Cloppenburg w północno-zachodnich Niemczech. W środowisku występuje wiele szczepów wirusa ptasiej grypy, które są mniej lub bardziej zaraźliwe. U dzikich ptaków influenza występuje praktycznie cały rok. Podczas monitoringu powiatu Cloppenburg stwierdzono, że 70% zachorowań było ogniskami wtórnymi. Wirus najczęściej występował na fermach komercyjnych – w 75%. W 81,5% grypa ptaków występowała w indycznikach z żaluzjami, także z poidłami dzwonowymi. Zakażeniom sprzyjała transmisja wiatru oraz bliskość tras komunikacji drogowej.

     Monitorowanie grypy ptaków dokonywane było poprzez badania wymazów z całego obiektu oraz próbek z biofilmu poideł. W stadach indyków w wieku od 10 tygodnia próbki do badań pobierane były 2 razy w tygodniu. Zanotowano wysoki wskaźnik wykrywalności.

Produkcja indyków na Ukrainie i w Rosji

     Następny wykład odbył się w formie transmisji zdalnej. Oleksandr Kulichenko regionalny menager sprzedaży na rynki wschodnie, który nie mógł przybyć do Polski z uwagi na prowadzone w jego kraju działania wojenne, omówił ważną kwestię – produkcję indyków na Ukrainie. Jak stwierdził w swoim wystąpieniu sytuacja w branży indyczej na Ukrainie określana jest jako trudna, ale umiarkowanie optymistyczna.

     Do 21 kwietnia, a więc do dnia, w którym odbywała się konferencja Kartzfehn, żadna ferma indycza na Ukrainie nie została zniszczona. Sprzedaż piskląt indyczych przed wojną szacowana była na 3 mln sztuk, z czego 90% pochodziło z firmy Kartzfehn. Roczny skup indyków na Ukrainie wynosił 45 tys. ton żywca.

     Spożycie mięsa z indyków wyniosło w 2021 r. 1,1 kg na mieszkańca. Oleksandr przedstawił też przykładowe ceny mięsa indyczego w sklepach oraz środków do produkcji rolnej. 1 kg fileta z piersi indyka kosztował w kwietniu 2022 r. 6,71 €. Cena pszenicy to około 220 €/tonę. Kukurydza kosztowała 235 €/tonę, śruta sojowa 550 €/tonę, a cena paszy dla indyków to ok. 510 € za tonę.

     Na Ukrainie jest ponad 20 wytwórni pasz, w tym więksi producenci drobiu posiadają swoje własne mieszalnie.

     Jak dotychczas w kraju nie ma zakazu stosowania antybiotyków w paszy, tylko tucz mięsa na eksport dokonywany jest bez ich udziału. Powiedział, że Ukraina posiada duże zapasy pszenicy – nawet powyżej 20 mln ton, ale obecnie występują ograniczenia w jej wywozie.

     Z kolei produkcja indyków w Rosji w 2021 r. wyniosła 400 tys. ton i była o 21% większa niż w 2020 r. Jak pokazują dane, rozwój chowu indyków w tym kraju był do tej pory bardzo dynamiczny. W 2015 r. rosyjski rynek szacowany był na 150 tys. ton mięsa tego gatunku drobiu, a w 2011 r. było to zaledwie 56 tys. ton.

     W 2021 roku Rosjanie wyeksportowali 10 tys. ton mięsa indyczego, głównie do Chin i Afryki.

     W Rosji notuje się niskie ceny w branży indyczej – przykładowo: 3,50 € kosztuje 1 kg fileta z piersi indyka, 165 € trzeba zapłacić za tonę pszenicy, 177 € za kukurydzę. 400 € producenci płacą za tonę średniej paszy dla indyków.

     W związku z wojną prowadzoną przez Rosję na Ukrainie i izolacją Rosji, dalsze prognozy są trudne do przewidzenia. Po zakończeniu prelekcji Oleksandr otrzymał od uczestników konferencji wyrazy wsparcia w związku z toczącą się, na obszarze jego kraju, wojną. Poparcie to wyrażone było słownie, a także oklaskami z owacją na stojąco całej sali uczestników.

Środki ochrony zdrowia stad indyków

     Kolejna część spotkania dotyczyła środków ochrony zdrowia stad indyków. Wykład na ten temat przedstawiła współwłaścicielka firmy Kartzfehn dr Barbara Storck. Omówiła ona po kolei warunki jakie należy spełnić chcąc uzyskać opłacalną produkcję:

• ptak – wiek, obsada, choroby występujące we wcześniejszych rzutach, stresory, rodzaj wykonywanych szczepień,
• klimat na zewnątrz budynku – wilgotność, temperatura, wiatr,
• warunki wewnątrz budynku – wilgotność, temperatura, ruch powietrza, zawartość szkodliwych gazów,
• pasza – struktura, jakość granulatu, dostępność, strawność, rodzaje karmideł,
• woda – dostępność, higiena, rodzaj zastosowanych dodatków,
• ściółka – rodzaj, właściwości, jakość, możliwości jej kondycjonowania,
• budynek do odchowu ptaków – lokalizacja, wielkość, oświetlenie, ogrzewanie, chłodzenie, wentylacja, technologia żywienia i pojenia,
• lokalizacja budynku: bliskość zbiorników wodnych, struktura wieku ptaków w stadach utrzymywanych w jednej lokalizacji, zagęszczenie obiektów, bliskość tras o dużym ruchu i możliwości odbioru ptaków do transportu.

     Na fermie ptaków obowiązuje bezwzględnie czystość i higiena. Zdrowe i suche nogi świadczą o zapewnieniu dobrych warunków w indycznikach i o zdrowym stadzie.

Stan i perspektywy europejskiego rynku indyków 

     Heinz Bosse – prezes zarządu Moorgut Kartzfehn Turkey Breeder GmbH, przewodniczący Dolno Saksońskiej Grupy Roboczej ds. Hodowli Drobiu i Indyków Reprodukcyjnych naświetlił aktualną produkcję indyków w Europie. Jak powiedział w 2021 r. kraje członkowskie UE wyprodukowały łącznie 2119 tys. ton indyków, co stanowiło 107,4% produkcji sprzed 5 lat. 

     Z kolei produkcja indyków na świecie w 2020 r. wyniosła 5890 tys. ton. Heinz Bosse przedstawił kilka informacji dotyczących rynków indyczych w poszczególnych krajach. Wstawienia piskląt indyczych w 2021 r. wyniosły w Polsce 42 mln szt., we Francji 36 mln szt., we Włoszech 27 mln szt., w Niemczech 26 mln szt.

     Wskutek pandemii koronawirusa i grypy ptaków w Europie nastąpił spadek wstawień piskląt o 9,9% w roku 2021 w stosunku do 2019 r. Spadki te oszacowano następująco:

• Polska − 17,07%
• Hiszpania − 10,00%
• Włochy − 9,53%
• Francja − 9,38%
• Niemcy − 7,69%
• Wlk. Brytania − 0,20%

     Jedynym krajem, który zwiększył produkcję były Węgry, gdzie nastąpił wzrost na poziomie +2,60%.

     W 2021 r. w Polsce i w Niemczech wstawienia piskląt indyczych wyniosły:

• Polska – 42,4 mln, w tym: 16,4 mln indorów, 26,0 mln indyczek
• Niemcy – 26,2 mln, w tym: 18,8 mln indorów, 7,4 mln indyczek

     Z proporcji ilości wstawień indorów i indyczek wynika, że Polska i Niemcy na rynku sprzedaży piskląt nawzajem się uzupełniają i to już od wielu lat.

     W Niemczech i Polsce przeważają ciężkie typy indyków, z kolei Francja produkuje przede wszystkich indyki w typie lekkim. W Wielkiej Brytanii przeważa typ indyka średniociężki. Hiszpania jako producent mięsa indyczego zaczęła nabierać znaczenia dopiero w 2005 r., wcześniej produkcja tego gatunku drobiu była znikoma.

     Średnie spożycie mięsa indyczego w Unii Europejskiej wynosi obecnie 4,1 kg na 1 mieszkańca.

     Poza Europą najwięcej spożywa się mięsa indyczego w Ameryce – 7,1 kg, w Kanadzie – 4,1 kg. Brazylijczycy spożywają 1,8 kg mięsa indyczego rocznie, a Rosjanie 1,5 kg.

     Na zakończenie Heinz Bosse przekazał ze swojego wystąpienia wnioski i nakreślił perspektywy produkcji mięsa indyczego na przyszłość:

• w ciągu ostatnich 2 lat koronawirus i grypa ptaków doprowadziły do znacznej nadwyżki mięsa w UE – razem około 15%,
• obecna szokowa „eksplozja kosztów produkcji” (szczególnie paszy i energii) prowadzi do przedłużenia deficytu gospodarczego,
• ceny mięsa wzrosną o 30-50%; przy drożejącej wieprzowinie i wołowinie konsumenci bardziej chętnie mogą sięgać po mięso indycze, 
• mięso indycze ma szanse na zwiększoną konsumpcję, ale potrzebna jest promocja mięsa tego gatunku drobiu z podkreśleniem głównych jego atutów: wartości odżywczej (wysokiej jakości białko, niska zawartość tłuszczu), możliwości uzyskiwania dobrych efektów produkcyjnych przy zachowaniu zasad dobrostanu i ochrony zwierząt, niskiej emisji CO2, łatwości w przygotowaniu i dalszej obróbce.

     Prelegent jednak zaznaczył, że w perspektywie do roku 2030 produkcja indyków sama się nie obroni. Producentów i całą branżę czekają trudne czasy. Należy połączyć siły, aby przetrwać obecny kryzys. Rozwiązaniem może być rozpowszechnianie zalet mięsa indyczego, w stosunku do wieprzowiny i wołowiny. Zaznaczyć trzeba, że w przypadku mięsa indyczego notuje się dużo mniej zakażeń salmonellą. 

     Heinz Bosse jako jeden z promotorów spożywania mięsa twierdzi, że zwolennikom wegetarianizmu należy uświadamiać, że trzeba brać odpowiedzialność za zabezpieczenie wyżywienia ludzi na całym świecie. W obecnej sytuacji drożejącej na całym świecie żywności, jest to niezwykle istotne. 

     Podsumowując – przemysł indyczy będzie borykać się z trudnymi wyzwaniami, ale prelegent jest dobrej myśli i wierzy, że branża sobie z nimi poradzi.

     Przedstawiciele firmy Kartzfehn: Beata Grela, Aneta Giedrys, Mirosław Dobrzyński oraz Marcin Jankowiak w profesjonalny sposób zorganizowali konferencję oraz szczególnie zadbali o uczestników spotkania. Należy także podkreślić wysoką merytoryczną wartość wszystkich wystąpień.

     Wobec znanych ograniczeń związanych z pandemią koronawirusa, konferencja okazała się istotnym uzupełnieniem luki w kontaktach w branży indyczej.

Agrolok

Energia i białko to najbardziej kosztowne składniki pokarmowe dostarczane w paszy dla drobiu i innych zwierząt gospodarczych. Obserwowany od dłuższego czasu brak stabilności związanej z dostępnością surowców niezbędnych do produkcji pasz, wymaga szukania alternatyw i konkurencyjnych źródeł białka i energii. 

     W Polsce importowane surowce białkowe stanowią ponad 60% ogólnej puli komponentów białkowych stosowanych w produkcji pasz dla zwierząt gospodarczych. Tak wysokie uzależnienie wywołuje uzasadniony niepokój związany z kwestią bezpieczeństwa żywnościowego kraju. Białko paszowe i surowce energetyczne stały się równie strategicznym towarem jak ropa naftowa czy gaz ziemny. Z tego powodu UE i państwa członkowskie podejmują działania mające na celu zwiększenie produkcji europejskiego białka. Jednym z nich jest zachęcanie rolników do powiększania areału zasiewów roślin stanowiących źródło cennego białka paszowego. Niemniej istotnym elementem jest również zadbanie o odpowiednią dostępność komponentów wnoszących energię w paszy.

     W strategię tworzenia zaplecza białkowych i energetycznych środków żywienia zwierząt czynnie wpisuje się firma Agrolok. Jej działania obejmują wszystkie etapy: począwszy od propagowania (poprzez organizację Stowarzyszenie Polska Soja) zwiększenia areału zasiewów soi, przez organizację skupu, produkcję innowacyjnych produktów sojowych i rzepakowych w Zakładzie Uszlachetniania Białka Roślinnego (ZUBR), po zaopatrzenie odbiorców w komponenty białkowo-energetyczne.

Do grupy oferowanych przez ZUBR produktów należą:

• Prosoja Fat

     Białkowo-energetyczny komponent paszowy z nasion soi. Proces jego produkcji polega na poddaniu surowca mieleniu i kilkuetapowej obróbce cieplnej, ciśnieniowej oraz mechanicznej. Odbywa się on w warunkach naturalnych, bez udziału dodatków chemicznych. Dzięki przetwarzaniu surowca w stosunkowo niskiej temperaturze i w obecności zabezpieczającej białko pary wodnej, następuje dezaktywacja składników antyżywieniowych (ANF), co jest niezwykle ważne w kontekście żywienia zwierząt monogastrycznych. Najważniejsze w procesie technologicznym wykorzystywanym przez ZUBR jest to, że białko nie ulega degradacji, co pozytywnie wpływa na poprawę strawności. Oprócz „ochrony” białka, w procesie produkcji Prosoi Fat chronione są również witaminy, które stymulują zdrowie, odporność i rozród zwierząt. Olej zawarty w Prosoi Fat jest łatwo przyswajalnym składnikiem tłuszczów nasyconych użytych w dawce. Uzupełnia także kwasy: linolowy, oleinowy oraz α-linolenowy stymulujące odporność zwierząt. Dzięki temu, że cały tłuszcz zawarty w nasionach zachowany jest w produkcie końcowym, zastosowanie Prosoi Fat pozwala na pełne zabezpieczenie puli energii, bez konieczności dozowania płynnego oleju. Dodatkowym atutem jest fakt, że olej w komponencie ma suchą konsystencję. Sprawia to, że Prosoja Fat jest produktem homogennym, doskonale mieszalnym z innymi komponentami wchodzącymi w skład mieszanki paszowej.

• Amirap Standard

Rzepakowy komponent białkowo-energetyczny, który powstaje w procesie tłoczenia rodzimych nasion rzepaku w prasach mechanicznych. Dwustopniowe tłoczenie przebiega w zdecydowanie niższych temperaturach niż w przypadku konwencjonalnych sposobów uzysku oleju. Dzięki takiej obróbce białko, które jest bardzo wrażliwe na działanie wysokich temperatur, zachowuje w produkcie bardzo wysoką strawność i przyswajalność dla wszystkich grup żywieniowych drobiu. Nie zawiera również pozostałości benzyn ekstrakcyjnych. Czyni to z Amirapu Standard produkt bardzo wszechstronny, proponowany do stosowania w żywieniu brojlerów kurzych, indyków, kur niosek oraz kaczek i gęsi. 

• Prosoja olej sojowy i Amirap olej rzepakowy

To płynne oleje roślinne, które są komponentami energetycznymi pozyskiwanymi w Zakładzie Uszlachetniania Białka Roślinnego w procesie tłoczenia nasion soi i rzepaku w prasach mechanicznych. Co ważne, proces tłoczenia oleju w ZUBR odbywa się w niskich temperaturach, bez udziału środków chemicznych. Oleje doskonale uzupełniają ofertę wytwarzanych w fabryce wysokojakościowych, uszlachetnionych produktów białkowych.

     Oleje z ZUBR przeznaczone są przede wszystkim do produkcji pasz dla drobiu, czyli zwierząt o wysokim tempie przemiany materii, wymagających wysokiego poziomu energii w paszy. Celem Zakładu Uszlachetniania Białka Roślinnego nie jest maksymalizacja uzysku oleju, ale ochrona białka i pozostałych składników w komponentach białkowych.

     Już niedługo do portfolio produktów ZUBR dołączy Prosoja Bona – innowacyjny, sojowy komponent białkowo-energetyczny dla drobiu. Prosoja Bona powstawać będzie podczas obróbki hydrobarotermicznej oraz częściowego tłoczenia oleju w specjalnie zaprojektowanych chłodzonych prasach. Taki przebieg procesu pozwala na otrzymanie produktu o optymalnej zawartości oleju przy zachowaniu wyjątkowej jakości białka.

     Technologia uszlachetniania komponentów sojowych i rzepakowych w ZUBR jest wyrazem nowatorskiego podejścia do tworzenia pasz stosowanych w intensywnej produkcji zwierząt. Zakład dąży do uzyskania produktów o powtarzalnych parametrach, zgodnych z wymaganiami współczesnego rynku paszowego, charakteryzujących się wysoką biodostępnością składników pokarmowych, tj. białka i tłuszczy. ZUBR, jako krajowy producent, zapewnia stałą podaż i duże wolumeny tych komponentów, zabezpieczając tym samych dynamikę produkcji drobiu.