Strefa Indyk

Wilgotność oraz poziom CO2 w indyczniku jako wskaźniki oceny wentylacji

Bartosz Korytkowski

Bydgoszcz

 

W pomieszczeniach dla drobiu (w tym także w indycznikach) należy w sposób szczególny monitorować jakość powietrza. Spowodowane jest to dużym zagęszczeniem drobiu na jednostce powierzchni oraz ściółkowym systemem utrzymania. Drób ze względu na intensywną przemianę materii, wyższą temperaturę ciała, dużą produkcję metabolitów i szybkie tempo wzrostu wykazuje wysokie zapotrzebowanie na tlen.

Wentylacja w pomieszczeniach inwentarskich powinna służyć do utrzymywania wszystkich czynników mikroklimatu takich jak: temperatura, wilgotność względna, stężenie szkodliwych gazów, zapylenie na odpowiednim poziomie. Sprawnie działająca wentylacja nie może powodować w pomieszczeniach drobiarskich przeciągów i nadmiernych strat cieplnych. Ruch powietrza w optymalnych warunkach kształtować się powinien na poziomie około 0,2 m/s. Szybkość ruchu powietrza dla piskląt i jeszcze nieopierzonych ptaków nie powinna przekraczać 0,1 m/s. Zwiększenie szybkości ruchu powietrza u ptaków nieopierzonych o każde 0,1 m/s może powodować obniżenie ciepłoty ciała ptaka nawet o 2°C.

                Szacuje się, że ptak na 1 kg spożytej paszy wypija około 2 l wody. Woda przekazywana jest do środowiska zewnętrznego w pomieszczeniach drobiarskich poprzez procesy oddychania, wydzielania odchodów i ogrzewanie. Jednakże większość tej wilgotności należy bezwzględnie usuwać z indycznika, tak ażeby utrzymywać przede wszystkim dobrą jakość ściółki i odpowiedni poziom wilgotności względnej powietrza. Jeżeli współczynnik wymiany powietrza i kierunek przepływu powietrza nie są odpowiednie dla usuwania dodatkowej wilgotności, wówczas problemem staje się przede wszystkim to, że ściółka w pomieszczeniu traci swoje właściwości dalszego wchłaniania.

                Jak już wspomniano, wilgotność względna powietrza w indyczniku powinna być stale monitorowana i utrzymywana na poziomie około 60%. Przekroczenie tej wartości stanowi ostrzeżenie, że minimalna wentylacja jest niewystarczająca dla usuwania nadmiaru wilgotności. Należy zaznaczyć, że w okresie letnim cele wentylacji są odmienne aniżeli w okresie zimowym i skierowane są one przede wszystkim na utrzymanie temperatury w pomieszczeniu na właściwym poziomie.

                W prawidłowych warunkach w większości budynków inwentarskich wentylacja powinna zapewnić dostarczenie około 3,7 m³ świeżego powietrza na 1 godz/kg masy ciała ptaka. W pierwszym tygodniu życia ptaków i w okresie zimowym często wystarczająca jest wentylacja tylko na poziomie 0,5 m³ powietrza/ godz./kg masy ciała, natomiast latem podczas upałów u indyków rzeźnych potrzebna jest wymiana powietrza dochodząca nawet do 8 m³/godz./kg masy ciała. Zadaniem wentylacji jest również utrzymanie w pomieszczeniach inwentarskich optymalnej wilgotności względnej powietrza, która powinna wynosić od 60 do 70%.

                Zbyt niska wilgotność względna w budynkach dla drobiu powodować może zbyt duże przesuszenie ściółki, a tym samym prowadzi do nadmiernego zapylenia powietrza, zaś konsekwencją tego są groźne schorzenia układu oddechowego ptaków. Z kolei nadmierna wilgotność w budynkach może powodować osadzanie się pary wodnej na ścianach, stropie i na piórach ptaków oraz zbytnie zawilgocenie ściółki.

                Z produkcją drobiarską nieodłącznie jest związana emisja gazów. Powietrze zawiera więcej dwutlenku węgla, jest także zanieczyszczone amoniakiem, siarkowodorem i szeregiem innych związków. Oprócz właściwej wilgotności względnej w pomieszczeniu, również stężenie CO₂ uważane jest za wskaźnik dobrego działania urządzeń wentylacyjnych. Dwutlenek węgla jest gazem bezbarwnym, bez zapachu i obojętnym dla organizmu drobiu. Gdy w powietrzu wzrasta jego ilość, spada tym samym zawartość tlenu, co przyśpiesza oddychanie ptaka i prowadzić może do zachwiania równowagi kwasowo-zasadowej organizmu.

                Gaz ten wydychany przez ptaki w nadmiarze prowadzi do niedotlenienia organizmu oraz osłabienia mechanizmów obronnych. Wyraźnie patologiczne działanie gaz ten wykazuje dopiero przy stężeniu kilku procent. Ponadto nadmierna koncentracja CO₂ w powietrzu wywoływać może reakcje stresowe u drobiu z podrażnieniem skóry i błon śluzowych oraz demineralizacją kości. Za ilości dwutlenku węgla dopuszczalne w powietrzu dla drobiu przyjmuje się wartości od 0,15% do 0,25%. Są to ilości kilkakrotnie większe aniżeli ilość CO₂ w powietrzu zewnętrznym. Ilości produkowanego przez ptaki dwutlenku węgla zależą od takich czynników jak: wiek, gatunek, stan fizjologiczny oraz wydajność drobiu. Długotrwałe działanie zwiększonej ilości dwutlenku węgla w powietrzu w indyczniku może wpływać na zmniejszenie apetytu ptaków oraz pogorszenie wykorzystania paszy, tym samym mogą być w konsekwencji gorsze wyniki produkcyjne.

                Często bywa tak, że wentylacja jest ograniczana lub też poświęcana jedynie dla utrzymania odpowiedniej temperatury, co stanowi niewłaściwe rozumowanie. Wentylacja w okresach zimowych ma najbardziej krytyczne znaczenie dla kontrolowania zarówno stanu ściółki jak i środowiska indycznika.

                W okresie zimowym powinniśmy starać się zarządzać poziomem wilgotności w indyczniku i poziomem wilgotności ściółki ze szczególną starannością. Wraz ze wzrostem wilgotności ściółki wzrastają zazwyczaj także poziomy:

■             amoniaku (który uszkadza układ oddechowy),

■             bakterii,

■             problemów indyków z nogami wynikających z zapalenia skóry opuszek stóp.

                Zarówno poziom dwutlenku węgla jak i wilgotność względna w pomieszczeniach drobiarskich pozostają zawsze bardzo dobrymi wskaźnikami prawidłowego funkcjonowania systemu wentylacyjnego, jednakże podstawowym miernikiem informującym hodowcę o sprawności działania urządzeń wentylacyjnych w pomieszczeniu drobiarskim pozostaje zawsze zachowanie się ptaków i ich właściwe równomierne rozmieszczenie się w indyczniku.

Spis piśmiennictwa dostępny u autora.

© 2020 Pro Agricola dom wydawniczy

Wykryto AdBlocka

 

Utrzymanie tej strony jest możliwe dzięki przychodom z reklam.
Aby móc dalej przeglądać tę stronę, prosimy o wyłączenie AdBlocka.