Hodowca Bydła 2/2016

Marcin Różewicz; Instytut Bioinżynierii i Hodowli Zwierząt, UPH Siedlce


W długotrwałym procesie domestyfikacji czyli udomowienia różnych gatunków zwierząt gospodarskich wykorzystywanych również obecnie w rolnictwie i produkcji żywności, zostały wyodrębnione różne rasy. W procesie ich kształtowania ważną rolę odgrywały warunki środowiskowe na terenach ich bytowania, ale również liczącego setki lat procesu selekcji prowadzonej przez człowieka, jak zarówno doboru naturalnego. Dobór naturalny dotyczył przeżywania osobników o cechach najlepiej dostosowanych do lokalnych warunków, co oznaczało odporność na zmienne warunki środowiska (temperatura, opady w trakcie roku, zasobność bazy paszowej), jak i lokalne choroby. Wpływ człowieka obejmował dobór konkretnych kojarzeń osobników o pożądanych dla niego cechach. Priorytety selekcji znacznie się zmieniały w ciągu wielowiekowej historii hodowli w zależności od wykorzystania kierunku bydła. Dawniej bydło użytkowane było jucznie, a także jako dostarczyciel mięsa oraz mleka. Dwa ostatnio wymienione kierunki są aktualne do dziś, natomiast wykorzystanie juczne oprócz wykorzystania wołów w uprawie ryżu w Azji nie ma większego znaczenia.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

dr Bogumiła Nestorowicz, tel. 600 837 695, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Marek Tyrajski, tel. 668 835 209, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.


Historia selenu jest równie fascynująca, jak sam pierwiastek

Selen został zidentyfikowany po raz pierwszy przez szwedzkiego chemika, Jönsa Jakoba Berzeliusa w 1817 roku.

    Szczegółowe badania wykazały, że chociaż jest podobny do telluru, to ma kilka nowych, unikalnych właściwości. Szybko stwierdzono, że jest to jednak inny, zupełnie nieznany pierwiastek. Z uwagi na fakt wyjątkowego podobieństwa do telluru i częstego występowania obok niego, nazwano go – SELEN, czyli Księżyc. (Tellus od łac. słowa znaczy Ziemia, natomiast Selen od grec. znaczy Księżyc).

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Wojciech Neja

UTP Poznań

W Polsce organizowane są wystawy bydła mlecznego, które można podzielić w zależności od zasięgu terytorialnego na: ogólnokrajowe, regionalne, wojewódzkie oraz powiatowe lub o mniejszym zasięgu. Każda z tych wystaw ma swój odrębny regulamin, do którego stosują się hodowcy i organizatorzy. W regulaminie znajdują się informacje dotyczące kategorii wiekowych zwierząt. Na ogólnokrajowej wystawie prezentowane jest bydło w kategoriach wiekowych począwszy od jałówek rasy polskiej holszyńsko-fryzyjskiej (phf) odmiany czano-białej (cb) i czerwono białej (czb) w wieku 10-11 miesięcy, a kończąc na krowach odmiany phf cb w I, II, III i dalszych laktacjach. Ponadto prezentowane są krowy odmiany phf czb, rasy polskiej czerwonej, jersey i simentalskiej. Wystawa wojewódzka i regionalna różni się od ogólnokrajowej tym, że prezentowane jest tylko bydło odmiany phf cb i phf czb. Przygotowanie bydła do wystaw polega na przyzwyczajania zwierzęcia do chodzenia, a kończąc na prawidłowym wystrzyżeniu i pokazaniu cech hodowlanych zwierzęcia.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Anna Wilkanowska

Uniwersytet w Molise, Włochy

Środowisko, w którym bydło jest utrzymywane ma znaczący wpływ na jego zdrowotność, reprodukcję, dobre samopoczucie, wydajność, jakość uzyskiwanego mięsa oraz w ostateczności rentowność gospodarstwa. Hodowca ma za zadanie zapewnić zwierzętom jak najlepsze warunki, najlepiej zbliżone do naturalnych, co bezpośrednio wiąże się z zachowaniem odpowiedniego dobrostanu. Problematyka dobrostanu zwierząt gospodarskich nie jest zagadnieniem nowym, jednak dopiero niedawno stała się przedmiotem szerokiej dyskusji społecznej i politycznej. Pojęcie dobrostanu zwierząt jest definiowane na bardzo wiele różnych sposobów. Jednakże większość znanych i stosowanych definicji dobrostanu odnosi się do prawa zwierząt do humanitarnego traktowania, zgodnego z ich naturą i naturalnym środowiskiem.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Henryk Pawlak

Poznań

W wydanym przez Dom Wydawniczy Pro Agricola albumie pt. „Znane i mniej znane rasy bydła”, przy opisie dzikich przodków bydła, zabrakło nader ciekawej wzmianki o próbach odtworzenia pewnego gatunku bydła, bardzo podobnego do tura. Podjęli się tego zadania bracia Lutz i Heinz Heck z Niemiec i pewnie, dlatego nazwa nowego gatunku nosi dość dziwne, wręcz pejoratywne brzmienie: nazistowskie bydło, nazistowska super krowa, giganty Hitlera, czy wreszcie bydło Göringa. My będziemy gatunek nazywali po prostu – bydło Hecka.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

dr Bogumiła Nestorowicz, tel. 600 837 695, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Marek Tyrajski, tel. 668 835 209, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Historia selenu jest równie fascynująca, jak sam pierwiastek

Selen został zidentyfikowany po raz pierwszy przez szwedzkiego chemika, Jönsa Jakoba Berzeliusa w 1817 roku.

                Szczegółowe badania wykazały, że chociaż jest podobny do telluru, to ma kilka nowych, unikalnych właściwości. Szybko stwierdzono, że jest to jednak inny, zupełnie nieznany pierwiastek. Z uwagi na fakt wyjątkowego podobieństwa do telluru i częstego występowania obok niego, nazwano go – SELEN, czyli Księżyc. (Tellus od łac. słowa znaczy Ziemia, natomiast Selen od grec. znaczy Księżyc).

Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Stanisław Wajda, Ewa Burczyk

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Głównym przeznaczeniem mięsa wołowego powinno być mięso kulinarne. Mięso kulinarne powinno charakteryzować się pożądanymi przez konsumenta cechami takimi jak: odpowiednia barwa, widoczna na przekroju tkanka tłuszczowa (marmurkowatość), zapach i konsystencja. Te cechy powodują, że po obróbce cieplnej mamy mięso soczyste, kruche i smaczne.

Wołowina zaliczana jest do najbardziej wartościowych produktów mięsnych pod względem wartości odżywczej, o czym decyduje skład chemiczny. Mięso wołowe zawiera w swoim składzie białko o wysokiej wartości biologicznej oraz przyswajalności przez organizm człowieka (w granicach 70-100%). Zawiera dużo żelaza, fosforu, witaminy B₁, B₆ oraz B₁₂. Wołowina ma też walory prozdrowotne związane z formą naturalnego żywienia zwierząt na pastwisku.

                Analizując spożycie mięsa wołowego w Polsce należy uwzględnić fakt, że na wyprodukowanie 1 kg mięsa wołowego potrzebne są znacznie większe nakłady finansowe w porównaniu z produkcją wieprzowiny lub mięsa drobiowego. I tak, w opasie bydła rzeźnego zużywa się na 1 kg przyrostu ponad dwukrotnie więcej jednostek paszowych niż w tuczu świń i ponad czterokrotnie więcej niż w produkcji kurcząt brojlerów. Natomiast po uboju bydła uzyskujemy niższy wskaźnik wydajności rzeźnej, a więc mamy mniejszy udział tuszy niż przy uboju tuczników i drobiu. To powoduje, że ceny detaliczne mięsa wołowego są znacznie wyższe niż mięsa z innych gatunków zwierząt.

                W konsumpcji mięsa wołowego w Polsce w ostatnich latach obserwujemy duże zmiany. O ile w roku 1980 spożycie mięsa wołowego wynosiło około 16 kg rocznie na jednego mieszkańca, to obecnie wynosi poniżej 2 kg. Należy zauważyć, że w innych krajach spożycie mięsa wołowego kształtuje się na znacznie wyższym poziomie. Najwyższe spożycie wołowiny odnotowuje się w USA, które wynosi około 30 kg rocznie na osobę. Również wysokie spożycie mięsa wołowego na jednego mieszkańca występuje w niektórych krajach Unii Europejskiej, np. we Francji – 17 kg, Danii – 24 kg, Austrii – 18 kg, a w Hiszpanii około 15 kg.

                Wielkość spożycia mięsa wołowego w kraju zależy od wielkości jego produkcji oraz od eksportu i importu. Obecnie produkcja mięsa w Polsce w wadze bitej ciepłej (tusz) wynosi około 3650 tys. ton. Przy czym, dla porównania obserwuje się wzrost produkcji mięsa drobiowego o około 5%, a obniżenie produkcji mięsa wieprzowego o około 6%. Produkcja mięsa wołowego w ostatnich latach w naszym kraju kształtuje się na zbliżonym poziomie i wynosi około 330 tysięcy ton.

Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Za nami szósta edycja Targów POLAGRA-PREMIERY, która w dniach 21-24 stycznia 2016 roku odbyła się na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich. Międzynarodowe Targi Rolnicze POLAGRA-PREMIERY to wydarzenie o zasłużonej renomie. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które po raz kolejny objęło honorowym patronatem czterodniowe święto rolników. Wśród gości pojawił się Jacek Bogucki, sekretarz stanu, wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi, który wraz z Przemysławem Trawą, prezesem Międzynarodowych Targów Poznańskich, wziął udział w uroczystym otwarciu Targów i zwiedzaniu bogatej ekspozycji. Rangę Targów podkreślają także najważniejsze w branży rolniczej związki i stowarzyszenia. Aż 9 z nich wsparło wydarzenie, obejmując je patronatem branżowym.

Czytaj więcej...

Marzena Olszewska

Katedra Łąkarstwa i Urządzania Terenów Zielonych

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Lucerna (Medicago L.) jest rośliną należącą do rodziny bobowatych (Fabaceae). Pochodzi z południowo-zachodniej Azji (dawna Persja). Starożytni Medowie uprawiali lucernę w celu pozyskania siana dla koni bojowych. Obecnie ze względu na ekspansywność oraz dużą zdolność adaptacyjną, swoim zasięgiem obejmuje niemal wszystkie kontynenty. Do Polski lucerna trafiła na przełomie XV i XVI w., a jej uprawę na większą skalę rozpoczęto w latach 60-tych XX wieku. W światowej produkcji pasz jest gatunkiem zajmującym jedną z czołowych pozycji.

W ostatnich latach, również w Polsce obserwuje się stopniowy wzrost zainteresowania uprawą lucerny. Rodzaj Medicago L. jest reprezentowany przez wiele gatunków, ale największe znaczenie gospodarcze mają lucerna siewna (Medicago sativa L.) oraz lucerna mieszańcowa (Medicago media Pers.). W doborze odmian lucerny siewnej jest obecnie 17 odmian zagranicznych, pochodzących z Niemiec, Francji, Holandii, Danii i Stanów Zjednoczonych oraz 1 odmiana polska (Ulstar). Lucerna mieszańcowa jest natomiast reprezentowana przez 2 odmiany polskiej hodowli (Kometa, Radius). Z badań COBORU wynika, że odmiany zagraniczne plonują w naszych warunkach podobnie jak krajowe, ale są bardziej odporne na choroby uwiądu, w tym najgroźniejszą chorobę grzybową lucerny – wertycyliozę. Różnią się one między sobą rytmem wzrostu oraz wydajnością biomasy i jej rozkładem w sezonie wegetacyjnym. Polskie odmiany są wyrównane pod względem reakcji na częstotliwość koszenia oraz tempo odrastania, odznaczają się też wysoką zimotrwałością.

                Wymagania klimatyczno-glebowe lucerny są dosyć wysokie, ale uwzględniając jej podstawowe potrzeby siedliskowe, można ją uprawiać na paszę na obszarze całego kraju. Lucerna jest rośliną ciepło i światłolubną. Najwyższą wydajność biomasy uzyskuje się w rejonach ciepłych, o długim okresie wegetacji (Wielkopolska, Ziemia Lubuska, Dolny Śląsk, Małopolska i Lubelszczyzna). Niska temperatura i krótki dzień hamują jej wzrost i rozwój. Najlepsze pod uprawę lucerny są gleby szybko nagrzewające się, przewiewne i przepuszczalne, o pH w zakresie 6,0-7,4. Poziom wody gruntowej nie powinien być wyższy niż 1,5 m. Gleby podmokłe, bardzo zwięzłe i kwaśne ograniczają rozwój systemu korzeniowego oraz niekorzystnie wpływają na jego symbiozę z bakteriami brodawkowymi wiążącymi azot atmosferyczny. Wysokie plonowanie oraz duże ilości wody zużywane na wyprodukowanie 1kg suchej masy (współczynnik transpiracji 600-900) sprawiają, że lucerna wykazuje duże zapotrzebowanie na wodę. Jednakże, dzięki głębokiemu systemowi korzeniowemu posiada większą zdolność pobierania wody z głębszych warstw gleby niż inne rośliny, tym samym lepiej znosi suszę.

Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.

Zaloguj się, aby zobaczyć.