Hodowca Bydła 4/2022

Barbara Wróbel; Instytut Technologiczno-Przyrodniczy – PIB w Falentach

Podstawą dawki pokarmowej dla bydła są pasze objętościowe. Decydują o tym wymagania fizjologiczne przeżuwaczy oraz aspekt ekonomiczny. W żywieniu bydła najczęściej stosuje się kiszonki z kukurydzy i traw przewiędniętych. Udział tej grupy pasz może dochodzić nawet do 80% całej dawki. Resztę dawki stanowią pasze treściwe, które zazwyczaj podawane są w formie mieszanek produkcyjnych, a ich ilość zmienia się w zależności od poziomu produkcji mleka. Rola pasz objętościowych w żywieniu bydłaTradycyjne dawki dla krów składają się z kiszonki z kukurydzy oraz kiszonki z traw i roślin bobowatych uzupełnione paszami treściwymi. Kiszonki te różnią się zarówno wartością energetyczną wyrażoną w jednostkach produkcji mleka (JPM) jak i zawartością białka ogólnego. Kiszonka z kukurydzy jest paszą energetyczną, gdyż średnio zawiera 0,90 JPM i 80 g białka ogólnego. Natomiast bardzo dobra kiszonka z traw może mieć identyczną jak kiszonka z kukurydzy wartość energetyczną przy prawie dwukrotnie większej zawartości białka ogólnego. Jeszcze cenniejszym źródłem białka są kiszonki z roślin bobowatych np. z lucerny (rys. 1).  Według systemu żywienia przeżuwaczy INRA koncentracja energii netto w 1 kg suchej masy dawki pokarmowej krowy produkującej 30 kg mleka powinna wynosić 0,95 JPM (jednostki produkcji mleka) i 170 g białka. Średnią zawartość podstawowych składników pokarmowych w kiszonce z kukurydzy i w kiszonkach z traw na tle zalecanej wartości pokarmowej zestawiono w tabeli 1. Pasze objętościowe typu kiszonki z traw i roślin bobowatych z jednej strony doskonale spełniają potrzeby żwacza, ale z drugiej strony zbyt mocno rozcieńczają koncentrację energii, co istotnie ogranicza ich ilość w diecie. Z tego powodu udział kiszonek z traw i roślin bobowatych w dawkach pokarmowych dla bydła zmniejsza się na korzyść kiszonki z kukurydzy. Szacuje się, że przeciętna dieta krowy mlecznej w Polsce składa się w 40% z kiszonki z kukurydzy. Wynika to z faktu, że kiszonka z kukurydzy ze względu na wysoką koncentrację i strawność jest jednym z najtańszych źródeł energii dla przeżuwaczy. Ponadto potencjalny plon z 1 ha masy kiszonkarskiej, a co ważniejsze i energii, też jest bezkonkurencyjny w stosunku do innych upraw.

Czytaj więcej...

Iwona Radkowska; Instytut Zootechniki – PIB, Zakład Hodowli Bydła, Adam Radkowski; Katedra Agroekologii i Produkcji Roślinnej, Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie

Jednym z głównych czynników decydujących o uzyskaniu wysokich plonów na użytkach zielonych jest zastosowanie odpowiedniego nawożenia. Ograniczenie lub całkowite zaniechanie użytkowania, a tym samym nawożenia tych zbiorowisk prowadzi do niekorzystnych zmian florystycznych, degradacji i obniżenia wartości paszowej użytku zielonego. W miarę pogarszania się warunków siedliskowych znacznie wzrasta konkurencja wśród roślinności. Z runi wypierane są wartościowe gatunki traw i roślin bobowatych, a wzrasta dominacja roślin dwuliściennych – ziół i chwastów oraz mało wartościowych traw, czyli gatunków najlepiej przystosowanych do niekorzystnych warunków. Zapotrzebowanie na poszczególne składniki pokarmowe na użytkach zielonych jest zróżnicowane i zależy od szeregu czynników, między innymi: zasobności gleby w składniki pokarmowe, sposobu użytkowania, ilości pobranych przez rośliny składników pokarmowych, składu botanicznego runi, ukształtowania terenu oraz wydajności, gatunku, czy wieku wypasanych zwierząt. Racjonalny dobór nawożenia oraz właściwy termin jego stosowania jest głównym czynnikiem decydującym o plonowaniu użytków zielonych oraz sposobem ich ochrony przed degradacją. Dokładne potrzeby nawozowe najlepiej określić na podstawie analizy próbek glebowych lub na podstawie analizy składu chemicznego roślin. Wapnowanie - Bardzo istotnym a często niedocenianym zabiegiem na użytkach zielonych jest wapnowanie gleby. Wynika to z tego, iż kwasowość jest jedną z najważniejszych właściwości gleby, która decyduje o przebiegu wielu procesów oraz wpływa na przyswajalność składników pokarmowych przez rośliny. Zakwaszenie gleby negatywnie wpływa na wzrost i rozwój roślinności użytków zielonych, która najlepiej rozwija się na glebach o odczynie słabo kwaśnym i obojętnym (pH 5,5-6,5). Szacuje się, że ok. 50% gleb użytków zielonych w Polsce to gleby kwaśne i bardzo kwaśne. Dlatego też głównym celem wapnowania gleby jest obniżenie kwasowości gleby. Poprzez stosowanie odpowiednich dawek wapnia gleba uzyskuje odczyn zalecany dla danej grupy roślin.

Czytaj więcej...