Hodowca Bydła 6-7/2022

Obłuszczone ziarno owsa zawiera ok. 106 g białka ogólnego w 1 kg, to niewiele w stosunku to innych zbóż, ale wyróżnia się ono znaczną zawartością globulin (ok. 50-80% masy wszystkich białek) oraz niską prolaminy i gluteiny (20-25%). Białko w owsie jest bardzo cenne. Zawiera aż 7 aminokwasów egzogennych. Owies cechuje się także dużą zawartością błonnika rozpuszczalnego. Całe ziarno owsa (tzn. nieobłuszczone) zawiera ok. 32% błonnika. Tak duży udział nierozpuszczalnej frakcji błonnika jest charakterystyczny tylko dla owsa, wyróżniając go wśród innych zbóż. Beta-glukany to najważniejszy rozpuszczalny w wodzie składnik włókna pokarmowego owsa.

Czytaj więcej...

Bartosz Bigorowski; Katedra Hodowli i Żywienia Zwierząt, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja

Analizując rynek sprzedaży żywca wołowego w ostatnim czasie można zaobserwować, wysokie notowania cen, prawie o 47% wyższe niż w ubiegłym roku. Niestety wraz z możliwością uzyskania wyższego dochodu ze sprzedaży żywca wołowego wzrosły również koszty poniesione na wyprodukowanie materiału rzeźnego. Tym samym opłacalność pozostaje na zbliżonym do siebie poziomie. Organizując produkcję żywca wołowego w gospodarstwach często trzeba dokonać wyboru, który system opasu bydła będzie właściwy dla konkretnego gospodarstwa. Istnieje bowiem możliwość zakupu cieląt w wieku ok. 3 tygodni z rynku krajowego, najczęściej są to byczki, sprzedawane z obór, w których utrzymywane jest bydło mleczne. Nie jest to idealny materiał do opasu, natomiast z jego pozyskaniem nie ma większych kłopotów i w momencie zakupu nie stanowią dużego wydatku, gdyż cena za takiego cielaka kształtuję się na poziomie 1000 zł. Na rynku można spotkać w sprzedaży również cielęta, które pochodzą z krzyżowania towarowego (mleczno-mięsnego), cena za takiego cielaka jaką należy zapłacić to ok. 1500 zł. Drugą możliwość stanowi zakup tzw. odsadków czyli zwierząt, które pozyskuje się ze stad bydła mięsnego w wieku 6-8 miesięcy (300-350 kg). Zwierzęta te stanowią bardzo dobry materiał do opasu, są to zazwyczaj byczki pochodzące ze stad bydła mięsnego ras: limousine, charolaise, blond aquitaine czy też angus, natomiast cena jaką musimy za nie zapłacić kształtuje się od 13 zł do 15 zł za kilogram żywej masy, czyli za taką sztukę możemy zapłacić nawet 4500 zł.

Czytaj więcej...

Kamil Siatka

Przeciętna wydajność pierwiastek w znajdujących się pod oceną wartości użytkowej bydła przekracza obecnie 8200 kg mleka rocznie, a od dekady systematycznie rośnie. Wpływ na to ma wiele czynników, które istotnie oddziałują na zwierzę już od przyjścia na świat, przez okres odchowu, po sposób postępowania z krową po wydaniu na świat pierwszego potomka. Faktem jest również, że wydajność w pierwszej laktacji może decydować o długości użytkowania i życia zwierzęcia. Wielkość produkcji mleka w pierwszej laktacji warunkowana jest wieloma zmiennymi. O części z nich, takich jak sposób odchowu młodzieży hodowlanej, postępowanie ze zwierzętami w okresie okołoporodowym czy metoda doju już po wycieleniu decydować mogą sami hodowcy. Z drugiej strony wysoka wydajność u krów rozpoczynających życie produkcyjne może przysparzać pewnych problemów zarówno w perspektywie krótko- i długoterminowej. W związku z powyższym tematyka związana z wydajnością krów pierwiastek stanowi doskonałe pole do badań i dyskusji. Odchów jałówek - Odchów wysokoprodukcyjnych pierwiastek zaczyna się już w momencie ich przyjścia na świat. Pierwszym czynnikiem decydującym o efekcie końcowym jest ilość wypijanej siary. W badaniach dowiedziono, że cielęta otrzymujące tuż po urodzeniu 4 litry siary radzą sobie lepiej niż te wypijające jej 2 litry. Takie podejście gwarantuje o 2-5% wyższą produkcję mleka w pierwszej i drugiej laktacji. Ważnym celem na drodze do uzyskiwania wysokich wydajności pierwiastek jest podwojenie urodzeniowej masy cieląt w 60. dniu użycia. Klucz do jego osiągnięcia stanowi prawidłowy rozwój układu pokarmowego, im szybciej żwacz będzie obejmował 80% objętości żołądków, tym lepiej dla przyszłej krowy. Istotny jest w tym przypadku wybór odpowiedniego modelu żywienia cieląt.

Czytaj więcej...

Karolina Stypczyńska ¹, Katarzyna Bukowska ¹, Anna Zmudzińska ²

¹Studenckie Koło Naukowe Alfa Animalis, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt,Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich

² Katedra Hodowli i Żywienia Zwierząt, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich

Prowadzenie hodowli krów mlecznych skupia się głównie na uzyskaniu jak najlepszych wyników produkcyjnych, których podstawą jest dobrostan zwierząt, gdyż tylko wówczas można mówić o ekonomiczności i osiąganiu maksymalnych zysków w produkcji. Obecnie coraz częściej hodowcy utrzymujący duże stada krów starają się prowadzić szczegółowy nadzór nad sektorem rozrodu. Pojęcie rozrodu u krów posiada szerokie spektrum, które skupia w sobie kontrolę rui, cielności jak również porodów oraz dotyczy leczenia, profilaktyki i zaburzeń związanych z rozrodem. Każde zwierzę w stadzie, które przeznaczone jest do dalszej hodowli i rozrodu zostaje narażone na szereg czynników, zarówno infekcyjnych jak i nieinfekcyjnych, które stają się przyczyną wielu problemów zdrowotnych. Wszelkie zmiany fizjologiczne w organizmie krowy prowadzą do upośledzenia odporności wrodzonej, co skutkuje wyższym stopniem narażenia na czynniki zakaźne. Aby mówić o przeciwdziałaniu zaburzeniom w rozrodzie należy na samym początku zapoznać się z przyczynami oraz objawami jednostek chorobowych, które mogą wystąpić. W ten sposób możliwe stanie się zahamowanie lub obniżenie działania danego czynnika. Zagrożenia infekcyjne w rozrodzieInfekcje u krów mogą mieć podłoże wirusowe, bakteryjne oraz grzybicze, wywołują wiele stanów zapalnych organizmu, a tym samym upośledzają funkcje rozrodcze krów. Poprzez ich obecność cykle płciowe krów zostają zaburzone, a dodatkowo przysparzają zwierzętom wiele bólu i dyskomfortu.  W przypadku chorób wirusowych, do najbardziej spotykanych można zaliczyć: zakaźne zapalenie nosa i tchawicy (IBR), wirusową biegunkę bydła (BVD), a także chorobę niebieskiego języka (BTV).

Czytaj więcej...

Józef Krzyżewski; Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk w Jastrzębcu

Zmniejszenie niekorzystnych skutków stresu cieplnego może być prowadzone na wielu płaszczyznach, m.in. poprzez stosowanie odpowiedniego żywienia krów, organizacji stada oraz różnego rodzaju rozwiązań technologicznych. Istotnym czynnikiem ograniczającym niekorzystne skutki stresu cieplnego jest stosowanie odpowiedniego żywienia krów.  Z szacunków wynika, że za zmniejszenie wydajności mleka w warunkach stresu cieplnego w około 50% jest odpowiedzialne żywienie krów, związane ze zmniejszeniem ilości pobieranej paszy i w konsekwencji ze zmianą metabolizmu w organizmie krowy, uwarunkowanego wrażliwością różnych tkanek i organów produkujących hormony. W okresie trwania stresu cieplnego, krowy instynktownie zmniejszają ilość pobieranych pasz objętościowych, ponieważ w wyniku ich fermentacji w żwaczu wytwarza się duża ilość dodatkowego ciepła. Zapobiega to z jednej strony produkcji nadmiernej ilości ciepła, z drugiej zaś – przyczynia się do zwiększenia koncentracji składników pokarmowych w dawce. Trzeba jednakże pamiętać, że to zmniejszenie udziału pasz objętościowych w dawce jest możliwe tylko do pewnej granicy, przekroczenie której zagraża występowaniu kwasicy żwacza w postaci podklinicznej (SARA).  Za produkcję nadmiernej ilości ciepła w procesie fermentacji w żwaczu w znacznym stopniu jest odpowiedzialna frakcja włókna NDF, której zawartość jest znacznie niższa w paszach objętościowych dobrej jakości. Stąd wniosek – stosowane pasze objętościowe w warunkach stresu cieplnego powinny być najwyższej jakości. Takimi paszami są między innymi kiszonki z kukurydzy i z sorga. Przy zmniejszonym udziale włókna paszowego i zwiększonym dodatku paszy treściwej w dawce, niezbędny jest dodatek sody w ilości 150-200 g/krowę/dzień (0,75% w s.m.).

Czytaj więcej...

Józef Krzyżewski; Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk w Jastrzębcu

Obecnie są już opracowane i dostępne obiektywne kryteria, pozwalające na określenie występowania stresu cieplnego i związanego z nim ryzyka u krów, jego natężenia, czasu trwania oraz spodziewanych negatywnych skutków. Każdy organizm zwierzęcia posiada zaprogramowaną przez naturę tzw. „strefę komfortu cieplnego”, czyli optymalną temperaturę otoczenia, z uwzględnieniem wilgotności i ruchu powietrza. W strefie tej zwierzę nie zużywa dodatkowej energii ani na ogrzanie organizmu ani też na jego ochładzanie, czyli ilość ciepła produkowanego przez organizm jest równa ilości ciepła oddawanego do otoczenia. Strefa komfortu cieplnego jest różna dla różnych gatunków zwierząt i jest uzależniona od wieku oraz stanu fizjologicznego. Dla krów mlecznych strefa komfortu cieplnego mieści się w zakresie temperatur 12-18°C. Na stres cieplny najbardziej podatne są krowy mleczne, zwłaszcza wysoko wydajne. Na przykład organizm krowy produkującej powyżej 30 kg mleka/dzień, wytwarza o 48% więcej ciepła niż organizm krowy zasuszonej. Jeśli organizm krowy znajdzie się poza strefą komfortu cieplnego, uruchamia różnego rodzaju mechanizmy, umożliwiające pozbycie się nadmiaru ciepła lub dostarczenie dodatkowej jego ilości w celu dogrzania organizmu. U krów mlecznych mechanizmy związane z oddawaniem nadmiaru ciepła są uruchamiane już po przekroczeniu 20°C, a dobrostan zwierząt wyraźnie pogarsza się po przekroczeniu 24-27°C. Wysoka temperatura w połączeniu z niską wilgotnością względną powietrza jest przyczyną osuszania błony śluzowej dróg oddechowych, co sprzyja występowaniu infekcji wirusowych i bakteryjnych.

Czytaj więcej...

Mariusz Bogucki ¹, Karolina Stypczyńska ²

¹ Politechnika Bydgoska, Katedra Hodowli i Żywienia Zwierząt

² Politechnika Bydgoska, Studenckie Koło Naukowe Alfa Animalis

Warunkiem uzyskania satysfakcjonujących efektów ekonomicznych w hodowli bydła mlecznego jest odpowiednio zbilansowana dawka pokarmowa, która pokrywa zapotrzebowanie krów na wszystkie składniki, witaminy i związki mineralne. 

     Hodowcy zdają sobie sprawę, że muszą stosować takie produkty w żywieniu krów, które będą ograniczać występowanie chorób metabolicznych, podnosić efektywność rozrodu i zwiększać wydajność. Dlatego też nieuniknione jest stosowanie różnego rodzaju dodatków paszowych, które kosztują, ale pozwalają podnieść zysk osiągany od krowy w gospodarstwie. Istotne znaczenie dla prawidłowego żywienia bydła mają nie tylko podstawowe składniki dawki (białko i energia), ale również te występujące w paszach w minimalnych ilościach, czyli mikro- i makroelementy oraz witaminy. Dzięki optymalnej ich podaży możliwe jest efektywne wykorzystanie energii i białka z paszy. W sprzedaży dostępny jest cały szereg dodatków paszowych oferowanych przez różne firmy. Pewien asortyment wśród nich stanowią lizawki oraz bolusy.

• Lizawki

     Naturalna skłonność zwierząt do lizania słonych przedmiotów sprawia, że od lat produkowane i stosowane w ich żywieniu są lizawki solne. Stanowią one łatwo przyswajalne źródło sodu i chloru. Niedobór tych pierwiastków szczególnie dotyczy zwierząt gospodarskich, które ze względu na wysoką podaż potasu, zarówno w paszach objętościowych, jak i w ziarnie zbóż, odczuwają deficyt pokarmowy sodu i chloru. Jest on szczególnie groźny w okresie intensywnego wzrostu oraz u zwierząt charakteryzujących się wysoką wydajnością, gdyż pierwiastki te niezbędne są dla utrzymania równowagi jonowej płynów ustrojowych. Sód (Na) jest głównym jonem dodatnim płynów pozakomórkowych, ważny dla utrzymywania równowagi płynów ciała, niezbędny w przewodzeniu impulsów nerwowych. Jego niedobór może być przyczyną gorszego pobierania paszy, nadmiar natomiast, szczególnie w okresie zasuszenia, sprzyja powstawaniu obrzęków wymienia, zwłaszcza u pierwiastek. Chlor (Cl) to główny jon ujemny płynów pozakomórkowych, ważny dla utrzymywania równowagi płynów ciała. Normy żywienia zwierząt określają zapotrzebowanie krów mlecznych na sód w zależności od wydajności mlecznej (od 10 do 40 kg mleka) na 15-38 g/dobę. Jak wynika z badań krowy w okresie pełnej laktacji przy wydajności powyżej 20 kg mleka/dobę pobierają z lizawek około 65 g soli na dobę. Roczne zapotrzebowanie krowy mlecznej wynosi 2-3 lizawki solne o masie 10 kg każda.

     W żywieniu krów mlecznych można stosować również lizawki solne wzbogacone w mikro- i makroelementy oraz witaminy. Szczególnie suplementuje się je w takie pierwiastki jak: wapń, fosfor, magnez, cynk, mangan, kobalt, selen, miedź, cynk oraz jod. Mogą być stosowane równolegle ze skarmianymi premiksami. Szczególną uwagę należy zwrócić na lizawki ze zwiększoną zawartością jodu. Jak wykazały badania dzięki skarmianiu lizawek zawierających jod, można podnieść kilkukrotnie zawartość tego pierwiastka w mleku krów. Spożywanie mleka i jego przetworów bogatych w jod może być skuteczną alternatywą dla zwalczania jego niedoboru w diecie człowieka. Spośród witamin w lizawkach dla bydła występują między innymi witaminy: A, z grupy B, D, E.

Forma lizawek

     Lizawki dostępne są w postaci tradycyjnej, czyli w kostkach (o masie 10 kg), a także w plastikowych wiaderkach, miskach lub innych pojemnikach. Lizawki używa się wykładając je w miejscach łatwo dostępnych dla zwierząt (również na pastwiskach). Lizawki w kostkach można także wykładać na specjalnych podstawkach. Korzystanie z lizawek, w przeciwieństwie do tradycyjnych premiksów gwarantuje, że trafiają one w całości do zwierząt. Nie ma możliwości rozsypania, czy pozostawienia w korycie lub na stole paszowym. Plastikowe opakowanie chroni zawartość przed wiatrem, deszczem, a specjalna struktura lizawki chroni przed wilgocią i pokruszeniem. Struktura lizawek powinna być przystosowana do lizania, a jej twardość musi umożliwiać jej stopniowe pobieranie przez zwierzęta. Stosując lizawki mineralne trzeba pamiętać, by zwierzętom zapewnić stały dostęp do wody.

Korzyści zestosowania lizawek

     Wyposażanie zwierząt w lizawki umożliwia im intuicyjne pobieranie minerałów w zależności od potrzeb oraz w odpowiednich ilościach. Z reguły bydło chętnie korzysta z lizawek. Lizawki przeznaczone dla krów mlecznych pomagają w podniesieniu ich wydajności, a także wpływają na dobrą zdrowotność i płodność zwierząt. Zaleca się podawać je w ciągu całego roku, gdyż mają pozytywny wpływ na trawienie paszy podstawowej poprzez stymulowanie flory bateryjnej, zabezpieczenie żwacza w wyniku zwiększonego wydzielania śliny (efekt buforujący) oraz szybsze odnawianie treści żwacza. Obecność, na przykład biotyny, bardzo dobrze wpływa na jakość okrywy włosowej skóry oraz stan racic, natomiast odpowiedni poziom selenu w powiązaniu z witaminą E wywiera korzystny wpływ na jakość cytologiczną mleka – obniżenie liczby komórek somatycznych. Sama witamina E jest również ważnym elementem prawidłowego funkcjonowania systemu nerwowego oraz układu naczyniowego. Lizawki mineralno-witaminowe można z powodzeniem stosować także w żywieniu jałówek oraz młodzieży na wszystkich etapach ich wzrostu. Zastosowane proporcje składników umożliwiają m. in. harmonijny wzrost szkieletu, prawidłowy rozwój wymienia, redukcję wzdęć, poprawę struktury owłosienia skóry, rozwój żwacza, stymulację apetytu oraz zwiększenie średniego dziennego przyrostu masy ciała o kilkadziesiąt gramów. Z kolei lizawki dla krów zasuszonych charakteryzują się stosunkiem wapnia do fosforu zachowanym na poziomie 1: 1, co zapobiega wielu problemom okołoporodowym, takim jak np. zatrzymanie łożyska, zaleganie poporodowe czy też stany zapalne dróg rodnych po wycieleniu.

• Bolusy

     Bolusy dla bydła są jedną z metod walki z niedoborami mineralno-witaminowymi. Są to skondensowane dodatki witaminowe lub mineralno-witaminowe, które występują w postaci dużych tabletek, kapsułek lub ampułek. Możemy dobrać bolus dla cielęcia, jałówki i dorosłej krowy. Bolusy dla bydła stanowią znakomity rezerwuar składników mineralno-witaminowych, które wchłaniane są w jelitach, a nie rozkładane i wykorzystywane przez mikroorganizmy żwacza. Dzięki temu całkowita, uwolniona do dalszych odcinków przewodu pokarmowego substancja przenika w całości do organizmu, gdzie jest prawidłowo rozdysponowana. Stosowanie bolusów pozwala na indywidualne traktowanie zwierzęcia w zależności od stanu fizjologicznego, zwłaszcza w obiektach, gdzie nie ma warunków do tworzenia grup technologicznych. W zależności od potrzeb rozpuszczają się natychmiast lub powoli uwalniają porcje witamin i minerałów nawet przez kilka miesięcy.

Rodzaje bolusów

     Oferta bolusów dla bydła na runku jest bogata. Można je podzielić na 4 grupy:

• tabletki musujące – działające bardzo szybko (od kilkunastu minut),
• kapsuły żelatynowe – działające od kilku godzin do kilku dni,
• bolusy erodujące – działające od kilku dni do kilku miesięcy,
• bolusy wypłukiwane – działające bardzo wolno, do kilku miesięcy.

W zależności od wieku, fazy laktacji i okresu fizjologicznego można stosować bolusy dla różnych grup zwierząt:

• krów zasuszonych,
• krów w okresie okołoporodowym,
• krów w okresie rozrodczym,
• krów na początku laktacji,
• jałówek,
• cieląt.

     Z kolei z profilaktycznego punktu widzenia można wyróżnić:

1. Bolusy poprawiające apetyt – mogą być stosowane nawet u cieląt (od 6 tygodnia życia). Wspomagają prawidłowy rozwój i przyrosty masy ciała. Mogą być stosowane również u krów, które trzeba zachęcać do pobierania paszy. Zawierają zioła, składniki mineralne oraz witaminy, poprawiają perystaltykę jelit. Działają przez dwa-trzy dni, przez co efekt ich działania jest szybko widoczny.

2. Bolusy zawierające biotynę – wspomagają prawidłową budowę rogu racicowego, poprawiają wyniki rozrodu, odporność na choroby.

3. Bolusy dla krów podatnych na kwasicę – działają zazwyczaj 3-4 dni. W tym czasie mają za zadanie poprawić pH żwacza, zwiększyć buforowanie poprzez zwiększenie produkcji śliny. Najskuteczniej działają w czasie zmiany dawki pokarmowej, zapobiegając nadmiernemu zakwaszeniu. Dzięki zawartym składnikom poprawiają warunki bytowe dla mikroorganizmów żwacza.

4. Bolusy zapobiegające ketozie – stosowanie bolusów przed porodem, podczas gromadzenia rezerw energetycznych, skutecznie zabezpiecza krowy po porodzie przed wystąpieniem objawów ketozy. Uwalnianie z bolusów glikolu propylenowego i tłuszczu chronionego trwa kilka tygodni. Aplikowane krowom 2-3 tygodnie przed porodem rozpuszczają się nawet do 8 tygodni. Wystarczają zatem na okres, kiedy krowy są najbardziej narażone na ketozę.

5. Bolusy zapobiegające porażeniu poporodowemu. Krowy podatne na porażenie poporodowe powinny otrzymać bolus dwa razy. Przed porodem i po porodzie. W skład bolusów zapobiegających porażeniu mogą wchodzić: wapń, niacyna, witamina D3.

6. Bolusy dla krów wykazujących predyspozycje do długiego zalegania po porodzie. Powinny otrzymać bolus zawierający znaczną dawkę fosforu.

7. Bolusy wspomagające rozród i zabezpieczające przed mastitis. Bolusy zapobiegające mastitis zawierają selen i jod. Wysoka zawartość selenu i jodu wspomaga odporność wymienia na stany zapalne. Przy problemach z wysoką liczbą komórek somatycznych w mleku wykazują działanie redukujące. Z kolei bolusy podawane przed planowaną inseminacją usprawniają pracę układu rozrodczego.

8. Bolusy dla cieląt. Bolusy dla cieląt występują w formie standardowych bolusów o długotrwałym uwalnianiu (nawet do 180 dni), ale również w formie kapsułek żelatynowych, które działają natychmiastowo uwalniając substancje mineralne przez kilka dni, np. po biegunce lub w jej trakcie.

Bolusy – podawanie

     Bolusy aplikuje się krowom stosunkowo prosto, za pomocą specjalnego pistoletu, tzw. aplikatora, który wkłada się krowie do pyska. Przed użyciem aplikator powinno się umyć, zdezynfekować i przepłukać, po czym należy umieścić w nim bolus. Następnie należy otworzyć pysk zwierzęcia i wprowadzić aplikator do tylnej części otworu gębowego, trzymając głowę krowy nieco uniesioną do góry. Gdy aplikator zostanie prawidłowo umieszczony należy nacisnąć mechanizm uwalniający bolusa.

Bolusy – korzyści

     Duża zmienność zawartości składników mineralnych i witamin w paszach może powodować, że nie pokryją one zapotrzebowania zwierząt. Dzięki bolusom niezależnie od stanu zdrowia, zdolności pobierania paszy, stanu fizjologicznego, pory roku, możliwe jest utrzymanie na bezpiecznym poziomie substancji stymulujących udane zacielenia, łatwe wycielenia, właściwy początek laktacji oraz obniżenie liczby komórek somatycznych w mleku.

     Obecnie bolusy stosowane są powszechnie w coraz większej liczbie gospodarstw. Zapobiegają one wielu schorzeniom krów charakteryzujących się wysoką wydajnością. Bolusy dla bydła mogą być zatem jedną z metod profilaktyki, szczególnie w tych stadach, w których zbyt często odnotowuje się takie schorzenia jak: mastitis, ketoza, kwasica czy porażenie poporodowe.

Kamil Siatka

Przeżuwanie, które jest podstawowym warunkiem fizjologicznego przebiegu trawienia w przedżołądkach jest procesem na tyle charakterystycznym, że dało nazwę całemu podrzędowi ssaków znanych jako przeżuwacze lub Ruminantia. Do wspominanego podrzędu należą przedstawiciele kanczylowatych, widłorogich, żyrafowatych, jeleniowatych, piżmowcowatych oraz wołowatych, wśród których sklasyfikowane zostało bydło domowe (Bos taurus taurus). Przeżuwanie a rozród - Rozpoznawanie ruiEfektywne zarządzanie reprodukcją ma wpływ na produkcję mleka. Wciąż poszukiwane są nowe i doskonalone dotychczas opracowane metody wykrywania rui u krów bazujące na informacjach innych niż wizualna obserwacja zwierząt, której skuteczność może znacznie się znacząco wahać (wynosi od poniżej 50% do 90%) i nie dawać satysfakcjonującej skuteczności. Objawy rujowe obejmują wiele zmian w zachowaniu zwierząt. Obserwuje się np. niepokój, oblizywanie i obwąchiwanie się zwierząt, zwiększoną aktywność krów, tolerancję na obskakiwanie, ale zmiany dotyczą także zachowań pokarmowych, w tym przeżuwania. Przykładowo, stwierdzono istotne skrócenie czasu przeznaczonego przez krowy na przeżuwanie na dzień przed inseminacją, średnio o 77 min. oraz w dniu inseminacji, o 75 min., w porównaniu z czasem obserwowanym w okresie referencyjnym (389 min.). To odkrycie wskazuje na możliwość wykorzystania danych o przeżuwaniu na przykład do automatyzacji wykrywania rui; Przeżuwanie w okresie okołoporodowymNarodziny są krytycznym momentem w życiu matki i cielęcia. Niemniej jednak trudne porody są wśród bydła zjawiskiem dość powszechnym. Wynik badań wskazują, że w skali międzynarodowej trudne porody dotyczą nawet 13% wszystkich wycieleń. Według doniesień amerykańskich trudnych porodów doświadcza 28,6-51,2% pierwiastek i 10,7-29,4% wieloródek w Stanach Zjednoczonych. Oczywistym jest, że trudny poród może nieść za sobą niekorzystne konsekwencje dla krowy, m.in. zatrzymanie łożyska, zaburzenia w obrębie macicy, obniżoną wydajność mleczną, a nawet śmierć. Dlatego ważnym jest by zapobiegać temu zjawisku. Jednym ze sposobów zapobiegania jest asystowanie krowom przy porodzie. Jednakże, aby skutecznie asystować warto znać, przewidzieć termin porodu. Pomocna może być w tym obserwacja przeżuwania. Badacze kanadyjscy wykazali m.in., że czas przeżuwania w dniu porodu ulega skróceniu o średnio 47 min w porównaniu z 4 dniami bezpośrednio poprzedzającymi dzień porodu.

Czytaj więcej...

Mirosław Gabryszuk, Renata Gabryszuk; Instytut Technologiczno-Przyrodniczy PIB w Falentach

Właściwe zarządzanie stadem mlecznym wymaga monitorowania wielu parametrów na dość szczegółowym poziomie, dlatego też bez nowoczesnego podejścia do integracji zbieranych danych i umiejętnego wykorzystania nowych technologii, trudno jest obecnie prowadzić hodowlę bydła, szczególnie na szeroką skalę. Zarządzanie w dużych gospodarstwach oraz mniejszych, rodzinnych bardzo się różni. Ale w obu przypadkach istotne jest dopilnowanie każdego obszaru związanego z produkcją, ponieważ często poprawa jednego czynnika może przynieść spektakularne efekty w skali stada. Programy do zarządzania stademNowoczesna produkcja mleka nie może się obyć bez dostępu do dobrego oprogramowania komputerowego oraz aplikacji do urzadzeń mobilnych, które umożliwiają znacznie bardziej efektywne prowadzenie gospodarstwa rolnego.  Internetowe programy do zarządzania stadem bydła mlecznego umożliwiają prowadzenie zapisów dotyczących zdarzeń w oborze oraz ułatwiają organizację i planowanie pracy. Przystosowane są one do wszystkich urządzeń z dostępem do Internetu, ponieważ są dostępne zarówno w standardowej wersji komputerowej, jak również w postaci aplikacji do smartfona i tabletu, aby ułatwić do nich dostęp użytkownikom z każdego miejsca. Dodatkowo niektóre aplikacje umożliwiają identyfikację zwierząt po zbliżeniu smartfonu do kolczyka i wyświetleniu wszystkich dostępnych danych na temat zwierzęcia (np. termin wycielenia, zasuszenia). Z oprogramowania mogą korzystać wszyscy hodowcy bydła mlecznego i mięsnego – zarówno ci, których stada są objęte oceną wartości użytkowej, jak i hodowcy, których zwierzęta nie są oceniane. Aplikacje aktualizują się na bieżąco danymi z systemu SYMLEK, dlatego też hodowcom, których stado jest objęte oceną wartości użytkowej bydła program umożliwia przeglądanie: wyników oceny wartości użytkowej; wartości hodowlanych; danych rodowodowych; pokryć; analiz dotyczących produkcji mleka, rozrodu, liczby komórek somatycznych.

Czytaj więcej...