Ważnym czynnikiem decydującym o wysokości plonów są warunki pogodowe, a zwłaszcza ilość i rozkład opadów w trakcie okresu wegetacji. Występujące w okresie wiosenno-letnim opady są często gwałtowne, burzowe, co czyni je mniej efektywnymi. Dodatkowo istnieją rejony Polski, gdzie dotkliwie daje o sobie znać susza.
Występująca w ostatnich latach w Polsce wysoka temperatura powietrza zwiększa parowanie i w konsekwencji obniża ilość wody wykorzystywanej rolniczo. Wzmożone promieniowanie słoneczne zwiększa proces parowania wody, ale wzmaga także przesuszanie się gleby, a tym samym pogłębia proces hydrofobowości (nieprzepuszczalności wody). Nagrzana, wysuszona gleba nie utrzymuje rezerwuaru wody, zwłaszcza w warstwie uprawnej, ale ma też problemy z absorpcją wody w okresie burz i gwałtownych opadów.
W ciągu ostatnich lat zjawisko hydrofobowości gleby pogłębia się. Meteorolodzy odnotowują coraz bardziej skrajne warunki pogodowe, które finalnie prowadzą do suszy. Na stronie IUNG Puławy można obejrzeć mapki obrazujące pogłębiający się problem.
Taki przebieg warunków agrometeorologicznych niekorzystnie wpływa na rozwój roślin uprawnych. Ograniczona ilości wody upośledza prawidłowy rozwój roślin i w konsekwencji obniża ilość i jakość plonu.
W rolnictwie znane są i stosowane różne zabiegi, które w pewnym stopniu ograniczają parowanie wody z gleby, np. jesienna orka, wiosenne wałowanie czy bronowanie pola. Zabiegi te mają na celu wyrównywanie nierówności na polu, zmniejszenie powierzchni parowania oraz zamykanie porów, przez które jak przez komin ucieka woda poprzez parowanie.
Nowoczesne technologie w uprawie roli wykorzystują naturalne procesy fizjologiczne rośliny, aby sprowokować ją do działań ograniczających ubytek wody.
Jednym z takich rozwiązań jest Best-a, produkt firmy Elicit oferowany przez Certis Belchim. Preparat oparty jest na fitosterolach wpływających na fizjologię rozwoju rośliny. Produkt dedykowany jest uprawie kukurydzy kiszonkowej i ziarnowej.
Firma Elicit opracowała roztwór wykorzystujący właściwości fitosteroli, powodujące u roślin określone reakcje fizjologiczne na czynniki stresogenne, w tym np. na brak wody. Po aplikacji, rośliny są bardziej odporne i lepiej przystosowują się do zmian klimatycznych. Podczas okresu wegetacyjnego fitosterole pomagają roślinom rozwijać się w mniejszym stresie i ograniczać straty w plonie.
Fitosterole działają jak cząsteczki sygnalizacyjne. Są to lipidy pochodzenia roślinnego, znane i badane od wielu lat. W przeciwieństwie do zwierząt, które mają tylko cholesterol, rośliny syntetyzują dużą liczbę fitosteroli, elementów budulcowych błon komórkowych. Cząsteczki te stanowią część pierwotnego metabolizmu organizmów żywych i dlatego są niezbędne do ich przetrwania.
Fitosterole są obecne w błonach komórkowych roślin i odgrywają kluczową rolę w regulacji płynności i ich przepuszczalności. Cząsteczki sygnalizacyjne wykorzystują te mechanizmy do przekazywania informacji i stymulowania wzrostu roślin i/lub dostosowywania reakcji roślin do zmieniających się warunków środowiskowych.
W przeprowadzonych doświadczeniach udowodniono, że stosowanie fitosteroli w uprawie wpływa na regulację gospodarki wodnej przez roślinę. Dzieje się to przez przymykanie aparatów szparkowych oraz uszczelnianie błon komórkowych, co zmniejsza ewapotranspirację*. Dzięki temu roślina, do prawidłowego rozwoju, wykorzystuje nawet do 20% mniej wody.
Dodatkowo fitosterole wpływają korzystnie na rozwój korzeni kukurydzy, które umożliwiają pobranie większej ilości wody i składników pokarmowych z głębszych warstw gleby. Wpływają również na poprawę wskaźników zapylenia kolb, dzięki lepszej jakości pyłku i mniejszych uszkodzeń (mikropęknięć) znamion kukurydzy.
Badania wykazały, że w warunkach stresu suszowego BEST-a zwiększa plon ziarna kukurydzy o ok. 600-800 kg/ha i ok. 2 ton/ha świeżej masy kiszonki, w odniesieniu do grupy kontrolnej.
W zależności od rodzaju posiadanego opyskiwacza produkt aplikuje się jednokrotnie w dawce 1 litr/ha w formie oprysku na rośliny w fazie od 6 do 10 liści. Preparat pobierany jest tylko przez liście, dlatego ważne jest jak największe pokrycie powierzchni pola przez liście kukurydzy. 1 litr BEST-a Kukurydza zawiera w swoim składzie 25 g fitosteroli. Opracowana, unikatowa formuła daje możliwość wchłonięcia cieczy roboczej przez roślinę w ciągu 10 minut. Jest produktem systemicznym o formulacji SE. Może być mieszany z fungicydami, insektycydami oraz niektórymi herbicydami i nawozami dolistnymi.
Aby w pełni wykorzystać potencjał produktu BEST-a Kukurydza, należy przestrzegać zaleceń producenta. Preparat najlepiej działa przy odpowiedniej wilgotności powietrza, tzn. pow. 70% oraz w temperaturze od 6 do 25°C. Jeśli nie ma takiej wilgotności należy użyć środka zwilżającego. Wszelkie inne warunki sporządzania i aplikacji cieczy roboczej powinny być zgodne z Dobrą praktyką rolniczą.
Sebastian Wojtkowiak
Crop Manager - Arable Crops
* Ewapotranspiracja – proces parowania
terenowego (np. w obrębie użytku zielonego),
obejmujący transpirację (parowanie z komórek
roślinnych) oraz ewaporację (parowanie z gruntu).
