Nowe spojrzenie na żywienie trzody chlewnej
Współczesna hodowla świń stoi przed licznymi wyzwaniami: rosnąca presja na ograniczenie antybiotyków, potrzeba poprawy dobrostanu zwierząt i przeciwdziałanie skutkom stresu oksydacyjnego oraz przewlekłego zapalenia. W odpowiedzi na te potrzeby coraz większe zainteresowanie budzą grzyby jadalne i lecznicze jako naturalne, skuteczne wsparcie dietetyczne.
Bioaktywne bogactwo grzybów
Grzyby to prawdziwe skarbnice bioaktywnych związków, takich jak beta-glukany, triterpenoidy, polifenole, ergotioneina czy mikroskładniki mineralne (selen, cynk, miedź). Te substancje odgrywają kluczową rolę w:
- wzmacnianiu odporności,
- redukcji stanów zapalnych,
- ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym,
- poprawie funkcjonowania jelit i metabolizmu.
Najważniejsze składniki aktywne:
✅ Beta-glukany
Naturalne polisacharydy aktywujące komórki odpornościowe świń (makrofagi, NK, neutrofile). Zwiększają produkcję immunoglobulin i poprawiają odpowiedź poszczepienną.
✅ Triterpenoidy (np. z Reishi)
Silne przeciwutleniacze i środki przeciwzapalne, blokujące szlaki NF-κB i MAPK. Wspierają detoksykację wątroby i poprawiają przyrosty masy ciała.
✅ Polifenole i flawonoidy
Chronią przed utlenianiem tłuszczów komórkowych i obniżają poziom kortyzolu u świń poddanych stresowi (ciepło, transport).
✅ Ergotioneina
Unikalny antyoksydant obecny głównie w boczniakach. Chroni DNA i mitochondria, a także wspiera zdrowie jelit i układ krążenia.
✅ Witamina D2 z grzybów (ergosterol)
Cenne źródło dla świń pozbawionych światła słonecznego – wspiera zdrowie kości i układ immunologiczny.
Mechanizmy działania – jak grzyby wspierają organizm?
- Hamowanie cytokin zapalnych (IL-6, TNF-α)
- Redukcja wolnych rodników i markerów stresu oksydacyjnego (np. MDA)
- Uszczelnienie bariery jelitowej (obniżenie zonuliny)
- Aktywacja komórek odpornościowych i cytokin przeciwzapalnych (IL-10, TGF-β)
- Wsparcie mitochondriów i efektywności energetycznej komórek
Grzyby w synergii z innymi dodatkami paszowymi
Łączenie grzybów z substancjami takimi jak witamina E, selen czy ekstrakty roślinne daje efekt synergii – zwiększając skuteczność i pozwalając na redukcję dawek bez utraty efektywności.
Podsumowanie – dlaczego warto?
Wprowadzenie grzybów do diety świń może być kluczowym krokiem w kierunku bardziej zrównoważonej i skutecznej hodowli. Naturalne bioaktywne substancje:
- zwiększają odporność,
- poprawiają zdrowie i dobrostan,
- wspierają wzrost i wydajność,
- chronią przed „cichymi zapaleniami”,
- mogą zmniejszyć potrzebę stosowania antybiotyków.
Beata Drzewiecka
doktorantka, przewodnicząca studenckiego koła naukowego analityków weterynaryjnych
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Katedra Przedklinicznych Nauk Weterynaryjnych, Zakład Patofizjologii
Więcej na ten temat przeczytasz w magazynie Hodowca Trzody Chlewnej 5-6/2025
