W artykule podpowiemy w jaki prosty i naturalny sposób można wyprodukować własne nawozy naturalne o wysokiej wartości mikro- i makroelementów i wyeliminować z uprawy nawozy sztuczne (mineralne). Jest to możliwe w gospodarstwach posiadających zwierzęta gospodarskie i uzyskujących gnojowicę lub obornik. Te dwa produkty przy odpowiednim gospodarowaniu mogą stanowić wysokowartościowy nawóz.
Rozkład materii organicznej jest jednym z najsilniejszych zjawisk Natury. Proces ten zachodzi z udziałem tlenu i powoduje, że obumarła materia organiczna zostaje przy pomocy znajdujących się tam mikroorganizmów i grzybów przekształcona w nową materię – kompost, który „karmi” biologię gleby, a ona zaś udostępnia niezbędne składniki pokarmowe roślinom.
Gnicie materii organicznej odbywa się bez obecności tlenu i jest przeciwstawnym zjawiskiem dla zdrowych – naturalnych procesów. Stanowi przyczynę wielu chorób roślin i problemów w uprawie. Zgnilizna, jak potocznie określa się produkty gnicia materii organicznej, wprowadzana do gleby jest kontra produktywna do tlenowych warunków niezbędnych dla rozwoju zdrowego systemu korzeniowego roślin!
W praktyce rolniczej udowodniono, że 40 ha gospodarstwo utrzymujące 80 krów może całkowicie zrezygnować z zakupu nawozów mineralnych utrzymując żyzność gleby na takim poziomie, który zapewni opłacalną wydajność upraw. Odbywa się to dzięki zastosowaniu odpowiednich produktów do tlenowego kompostowania nawozów naturalnych, dzięki czemu jesteśmy w stanie uzyskać wyższą zawartość składników pokarmowych w nawozie. Ta alternatywna technologia jest nie tylko naturalna, ale – co zaraz udowodnimy – także tańsza.
Co to jest kompostowanie?
W składowanym oborniku nie zachodzą procesy tlenowe, ale gnilne. Jeżeli nawet występują, to tylko w wierzchniej warstwie pryzmy. Procesy gnilne powodują wytwarzanie dużej ilości szkodliwych gazów lotnych. Sprzyjają także rozwojowi bakterii i wirusów patogennych, a także namnażaniu się much. Kompostowanie natomiast polega na stworzeniu warunkow tlenowych w całej pryzmie. Według badań taki natleniony kompost ma dwukrotnie większą wartość nawozową niż nieprzetworzony obornik. Podobnie jest z gnojowicą. Ale należy wiedzieć, że kompostowanie powinno zaczynać się już w oborze lub chlewni. Jak zatem pobudzić obornik lub gnojowicę do kompostowania tlenowego?
Rozwiązanie dla gnojowicy
Plocher Humus płynny (me) to produkt, który pozwala na drodze tlenowej aktywacji przekształcić gnojowicę w płynny humus. Stosuje się go w oborach z utrzymaniem na rusztach oraz na płytkiej ściółce. Aktywator dodaje się jednorazowo do zbiorników z gnojowicą, następnie dokonuje się tylko systematycznych oprysków rusztów, legowisk i kanałów. Jednym z pierwszych zauważalnych efektów zastosowania tej technologii jest podniesienie higieny w oborze – stworzenia witalnych warunków dla racic i wymion w sposób naturalny, bez użycia chemii i środków dezynfekcyjnych. Znaczna redukcja amoniaku oraz innych szkodliwych gazow, mierzona gazometrami jest wyraźnie odczuwalna przez ludzi i zwierzęta. Stężenie amoniaku w oborze doświadczalnej było niższe o co najmniej 50%. W przypadku ferm tuczu trzody chlewnej różnica ta wynosiła 9 ppm. Tzw. korzyścią dodaną przy technologii Plochera jest brak kożuchów pod rusztami. Nie jest wymagane mieszanie gnojowicy w czasie jej magazynowania, co pozwala zaoszczędzić energię i koszty. Podczas mieszania gnojowicy pod rusztami zwierzęta zostają narażone dodatkowo na zwiększony poziom amoniaku (wzrost emisji nawet do 30-40 ppm!), co podrażnia ich układ oddechowy, zmniejsza odporność na choroby i powoduje straty nawozowe NPK.
Powstały w wyniku tlenowego kompostowania gnojowicy płynny humus może być z powodzeniem zastosowany jako nawóz do (nawożenia) karmienia biologii gleby. Znakomicie nadaje się pod uprawę kukurydzy i na użytki zielone. Z doświadczeń przeprowadzonych przez firmę Plocher wynika, że cuchnąca gnojowica i obornik w formie gnilnej zastosowane na grunty orne powodują natężony rozwój chwastów, wzrost patogenów w glebie oraz na rosnących na nich roślinach (wysoki rozwoj bakterii typu Clostridium). Gleba taka dla utrzymania plonów wymaga stosowania nawozów mineralnych. Natomiast kompostowana tlenowo gnojowica w formie płynnego humusu przynosi korzyści w postaci rozbudowy dużego systemu korzeniowego roślin, odbudowuje próchnicę w glebie, podwyższa plonowanie roślin oraz redukuje nawożenie mineralne i zastosowanie środków ochrony roślin nawet do zera (Plocher witalne plany upraw).
Wartość nawozowa gnojowy po tlenowej aktywacji
W jednym w polskich gospodarstw z bydlem mlecznym (woj. opolskie) zastosowano w odstępie miesięcznym dwudawkową aktywację gnojowicy w zbiorniku zbiorczym o pojemności 7500 m³ (Plocher). Kontrolę stanowił zbiornik o pojemności 4500 m³. Przez kolejne 2 miesiące systematycznie dolewana była gnojowica. Po tym czasie zbiorniki zostały wymieszane i pobrano próbki do badań laboratoryjnych. Badania przeprowadzono w niemieckim certyfikowanym laboratorium (Fot. 3).
Wartość nawozowa gnojowicy w technologii Plochera przewyższała gnojowicę tradycyjną o 4,13 zł/tonę. Odejmując od tego inwestycję w postaci zakupu aktywatora wynoszącą 1,45 zł/tonę (m³) gnojowicy, czysty zysk wyniósł 2,68 zł/tonie, co przemnożone przez 7500 ton (m³) dało wartość wynoszącą ponad 20 tys. zł.
Wykonano także badania mikrobiologiczne obu gnojowic i wykazano ponad czterokrotną redukcję bakterii beztlenowych ogółem, w tym Clostridium dziesięciokrotnie.
W innym doświadczeniu przeprowadzonym w warunkach polskiego gospodarstwa produkcji mleka uzyskano wyższą o 10,62 zł/tonie wartość nawozową gnojowicy pozyskanej w technologii Plochera, co przy zbiorniku o pojemności 1200 m³ dało zysk w wysokości prawie 13 tys. zł.
Minimum mieszania gnojowicy to oszczędność energii
Plocher płynny humus zastosowany w odpowiedni sposób pozwala ograniczyć do minimum mieszanie gnojowicy. Jest to niezwykle ważne przy obecnych wysokich cenach energii. Rozbijanie kożuchów powstałych w nieaktywnej gnojowicy podczas jednokrotnego mieszania to wydatek energetyczny ok. 59 kW. Aby rozbić gruby jednometrowy kożuch potrzeba jest 30 godzin pracy. Przy rosnących kosztach energii to ok. 2 tys. zł.
Rozwiązania dla obornika
W przypadku obór ściołowych za pośrednictwem technologii Plocher również można uzyskać wysokowartościowy nawóz. Produkt Plocher Kompost & Obornik stosuje się już w oborze – od pierwszego dnia hodowli, bezposrednio po usunięciu obornika na powierzchnię podłogi oraz ścian w postaci oprysku, następnie co tydzień należy dokonywać oprysków przed dościelaniem, na ściółkę. Obornik pochodzący z takiego gospodarstwa należy leżakować na pryzmach- bez dodatkowego przerzucania mechanicznego, a po upływie około 4-5 miesięcy jest gotowym – szlachetnym kompostem. Badanie obornika pochodzącego z obory, gdzie zastosowano tlenowe uzdatnianie, wykazało uzyskanie wysokowartościowego nawozu o zachowanych składnikach pokarmowych, które są lepiej przyswajalne przez rośliny.
Katarzyna Markowska
Zapoznaj się z PLOCHER witalnymi planami upraw
 |
Więcej aktualności z rynku mleka i hodowli bydła znajdziesz w najnowszym wydaniu Hodowcy Bydła. Prenumeratę możesz zamówić już teraz w naszym SKLEPIE |
